Διάβασα ότι στη Γαλλία, την πατρίδα του Διαφωτισμού, απαγορεύεται ο χριστουγεννιάτικος στολισμός των δημαρχείων με φάτνες. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν «επιτέλους»! Τόσο πεπιεσμένο χαρτί και πλαστικό, τόση κατανάλωση ροζ, γαλάζιου και χρυσού, καιρός ήταν να σταματήσει να ταλαιπωρεί την αισθητική μας. Ασε τις αγελαδίτσες και τα γαϊδουράκια της Βηθλεέμ.
Απ’ αυτή την άποψη αισθάνομαι τυχερός που βαπτίσθηκα ορθόδοξος. Για εμάς η μεγάλη εορτή είναι το Πάσχα, με όλο το τραγικό μεγαλείο του σε ανοιξιάτικο και δη μεσογειακό τοπίο. Ενώ τα Χριστούγεννα είναι γλυκερά, σαν τα χρώματα της φάτνης. Έχουμε κι εμείς το δικό μας κιτς, όμως το καθολικό είναι σαν να έχεις φάει ένα κιλό σοκολατάκια φουρέ χωρίς μια γουλιά νερό. Παρεμβαίνει και η έλλειψη της χιονισμένης στέγης, της εστίας και της κάπας.
Κάπως έτσι απεικόνιζε τα Χριστούγεννα το αναγνωστικό στο δημοτικό κι ενώ περίμενα χιόνι, έβλεπα ήλιο. Κάτι σαν πολιτισμικό σοκ, το οποίο αποφεύγεις με το Πάσχα. Το τοπίο είναι απολύτως συμβατό με τη χαρμολύπη και το ανθρώπινο περιβάλλον επιβεβαιώνει την αντίληψη που έχουμε για την κοινή μας ζωή. Κανείς δεν ακούει κανέναν και όλοι σπεύδουν να παραγάγουν το προσφιλές μας εθνικό προϊόν, τον θόρυβο. Οι πιο θαρραλέοι τον κρότο της έκρηξης, από εξάτμιση έως βαρελότο, προσφάτως δε και μολότοφ.
Υποθέτω, όμως, ότι οι φάτνες δεν απαγορεύθηκαν στα δημαρχεία της Γαλλίας για λόγους αισθητικής. Πρόκειται για ένα ακόμη άλμα που θα επιτρέψει τη συνύπαρξη των δύο θρησκειών της Γηραιάς Ηπείρου, της χριστιανικής και της μουσουλμανικής. Διότι οι Εβραίοι, οι ινδουιστές, οι ταοϊστές ή ακόμη και οι άθεοι δεν έχουν πρόβλημα, εκτός από την αισθητική, αν βρεθούν μπροστά σε μια φάτνη περιμένοντας το πιστοποιητικό από τις υπηρεσίες του δήμου.
Ας μην γελιόμαστε. Η περίφημη πολυπολιτισμική κοινωνία είναι στην πραγματικότητα διπολιτισμική. Τις προάλλες εγκαινιάστηκε η χριστουγεννιάτικη αγορά στο Στρασβούργο με αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Τα έζησα πέρυσι στην Καν. Για να περάσω από τον χώρο μού έκαναν έλεγχο αεροδρομίου. Προφανώς δεν φοβούνται επιθέσεις από φανατικούς κομφουκιανιστές.
Εδώ και χρόνια μετονομάσαμε την ευχή «Καλά Χριστούγεννα» σε «Καλές Γιορτές» για να μην αποκλείονται όσοι δεν γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού. Εμπορικό σήμα, θα μου πείτε. Παραγνωρίζει όμως το γεγονός ότι οι «Γιορτές των Χριστουγέννων» αφορούν και τους αγνωστικιστές και τους άθεους, κοινώς είναι μια γιορτή του πολιτισμού μας που ξεκινά απ’ τη θρησκεία. Είναι όμως γιορτές των Χριστουγέννων. Και περιλαμβάνουν και τη φάτνη και το έλατο.
Τα Χριστούγεννα και ό,τι σημαίνουν είναι μια ευρωπαϊκή γιορτή. Αν τα λογοκρίνεις μετονομάζοντάς τα σε «γιορτές», ακρωτηριάζεις τον πολιτισμό μας από ένα ακόμη μέλος του.
Τάκης Θεοδωρόπουλος
