Η φράση, «Παρακαλώ τον Θεό να χαρίσει στην Τουρκία και άλλες κατακτήσεις όπως την Αγία Σοφία» δεν ανήκει στον 15ο Αιώνα ούτε λέχθηκε από κάποιο ανεύθυνο πρόσωπο. Λέχθηκε το 2020 από τον Πρόεδρο της Τουρκίας. Το 2018 ακούσαμε από τον στενό συνεργάτη του Τούρκου Προέδρου Mustafa Deztiji, «Μια μέρα η Τούρκικη σημαία θα κυματίζει ξανά στην Αθήνα». Το περίεργο είναι πως η ‘σύμμαχος’ Αμερική δεν θεώρησε την δήλωση αυτή σαν ανεπίτρεπτη και ως υποθάλπουσα επιθετικότητα κατά άλλου κράτους και δει μέλους του ΝΑΤΟ. Την ίδια απαθή στάση τήρησε και η Ευρωπαϊκή ‘οικογένεια’ μας.
Αντιθέτως, ο Πρόεδρος της Αμερικής εκθείασε πρόσφατα τον Ερτογάν σαν καλό σκακιστή και παγκόσμιο ηγέτη. Διερωτώμαι τι θα γινόταν εάν αντίστοιχες απειλητικές δηλώσεις εναντίον γειτονικών χωρών γινόντουσαν από την Ελλάδα, Ρωσία, Κίνα ή το Ιράν για παράδειγμα. Αμέσως, θα άρχιζε η ενορχηστρωμένη προπαγάνδα των διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης και του δυτικού κατεστημένου..
Γιατί αυτή η κατάσταση; Τι είναι αυτό που διαθέτει η Τουρκία και που τής επιτρέπει να μιλά για νέες κατακτήσεις ελληνικών εδαφών, να παραβιάζει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα χωρίς ουσιαστική αντίδραση από τους ‘στρατηγικούς σύμμαχους’ μας ενώ εμείς τους επιβεβαιώνουμε κάθε λίγο πως ‘ανήκουμε στην Δύση’;
Η ακατανόητη απραξία της Δύσης είναι τόσο έντονη που ανάγκασε το Hellenic American Leadership Council να ζητά απεγνωσμένα από εμάς να ικετεύσουμε τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo να ξεκαθαρίσει στους Τούρκους πως η συμπεριφορά τους είναι απαράδεκτη. «…Είναι ανάγκη το Αμερικάνικο Υπουργείο Εξωτερικών να σταματήσει να στέλνει ήξεις αφήξεις μηνύματα προς την Τουρκία και να πάρει μια ξεκάθαρη θέση…”
Δηλαδή, μετά από δεκάδες χρόνια προσπαθειών των Ελληνοαμερικανών δεν κατάφεραν καν να πείσουν την Αμερική να κάνει μια ξεκάθαρη δήλωση εναντίον της Τουρκίας για τον τυχοδιωκτισμό της στην Ανατολική Μεσόγειο την οποία τώρα οικειοποιείται σαν… ‘Γαλάζια Πατρίδα’.
Η μάσκα της υπερδύναμης. Ποία είναι αυτή η Τουρκία που θέλει να το παίζει υπερδύναμη ενώ με κριτήρια υπερδυνάμεων μόλις και μετά δυσκολίας μπαίνει στην τάξη των μεσαίων βαρών; Ποία είναι αυτή η Τουρκία που με το πρόσχημα του ειρηνοποιού καταδυναστεύει τους πολύ πιο αδύνατους από αυτή;
Δηλαδή, την μια φούχτα Ελλήνων στην Κύπρο, τους άοπλους Κούρδους στη Συρία και στο Ιράκ, κοκ; Σχετικά, ο Simon Tisdall έγγραψε στην Guardian στις 16/8/2020: «η Τουρκία συνεχίζει να έχει χιλιάδες στρατιώτες βαθιά μέσα στην Βόρεια Συρία οι οποίοι προσποιούνται τους ειρηνευτές αλλά στην πραγματικότητα είναι κατακτητές και δεσμώτες (jailers) χωρίς κανένας να έχει διάθεση να σταματήσει τον Ερτογάν.»
Άλλοι ευστόχως παρατηρούν πως στην κατάσταση που βρίσκεται η Τουρκία αυτή ασχολείται μόνο με αντιπάλους που είναι οπλισμένοι με μεταχειρισμένα Kalashnikov. Αποφεύγει συγκρούσεις με οργανωμένους και σύγχρονους στρατούς όπως το Ισραήλ αλλά και την Ελλάδα.
Στο επεισόδιο με το Mavi Marmara (2010) οι Τούρκοι φώναξαν για καμιά-δύο μέρες και μετά σιώπησαν γιατί απέναντι βρήκαν την δύναμη του Ισραήλ. Όταν ισραηλινά πολεμικά αεροπλάνα υπερίπτανται της κατεχόμενης περιοχής της Κύπρου προσποιούνται πως δεν τα βλέπουν.
Ας δούμε ποία είναι αυτή η Τουρκία που βρίσκεται στο απυρόβλητο παρά τα εγκλήματα που διαπράττει και που συνεχώς παραβιάζει το διεθνές δίκαιο:
1.) Οικονομικά Τουρκίας. Με μέτρα της περιοχής η Τουρκία διαθέτει ένα σχετικά μεγάλο ΑΕΠ αλλά τίποτα το ιδιαίτερο συγκριτικά με τις οικονομικά προηγμένες χώρες. Για παράδειγμα, το ΑΕΠ της μεγάλης Τουρκίας είναι μόλις 2 φορές μεγαλύτερο αυτού του μικρού Ισραήλ. Αυτό σημαίνει πως 40 Τούρκοι παράγουν όσο 10 Ισραηλίτες ή 20 Έλληνες.
Η Τουρκία δεν ανήκει στους μεγάλους. Απλά προσποιείται τον μεγάλο (με συμπαιγνία τρίτων) με σκοπό να ενσπείρει τον φόβο στους γείτονες της. Συγκριτικά, η οικονομία της Τουρκίας των 80 εκατομμυρίων πληθυσμού είναι μόνο το 20% της γερμανικής οικονομίας, 25% της γαλλικής και 33% της ιταλικής.
Επίσης, η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σήμερα σε δεινή θέση ιδιαίτερα λόγω πτώσης της αξίας της τουρκικής λίρας. Όντας χώρα που εισάγει ενέργεια και με εταιρείες που δανείζονται σε σκληρό νόμισμα είναι ζήτημα χρόνου πότε θα ζητήσει εξωτερικό σωσίβιο και μνημόνια.
Στην έκθεση Turkey Economic Monitor (TEM) στις 12 Αυγούστου, 2020 η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί για την επικίνδυνη μείωση που σημείωσαν τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας καθώς και την φυγή κεφαλαίων προς πιο ασφαλείς προορισμούς. Επίσης, πάσχει από το λεγόμενο middle income trap με την οικονομία της να είναι καθηλωμένη στο χαμηλό $9-10,000 κατά κεφαλή εισόδημα.
2.) Εθνοκάθαρση. Παρά την σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων για να δημιουργήσει εθνική ‘αγνότητα’ και συνοχή δεν το κατάφερε και κινδυνεύει από κατακερματισμό και αποσχιστικές ενέργειες. Είναι χώρα των λίγων πλουσίων και των πολλών φτωχών και της ανισότητας στο μορφωτικό επίπεδο. .
3.) Πολεμικές εκστρατείες. Βρίσκεται με εκστρατευτικό στρατό στο Κατάρ, στην Σομαλία, Κύπρο (σαν κατοχική δύναμη), Σουδάν, Συρία και Λιβύη πράγμα που ποικιλοτρόπως είναι επικίνδυνο. Οι εκστρατείες της έχουν σαν τελικό σκοπό να βλάψουν συμμάχους της Αμερικής όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, κ.ο.κ.
Ενώ, αρχικά το κάθε νέο μέτωπο που άνοιγε περιοριζόταν στο συγκεκριμένο χώρο τώρα τα μέτωπα μεταξύ τους είναι αλληλένδετα και έτσι βλέπουμε χώρες να συνασπίζονται εναντίον της Τουρκίας. Για παράδειγμα η επέμβαση της στη Λιβύη τώρα αφορά και την Γαλλία, Ιταλία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Ρωσία και άλλους.
4.) Περιορισμένες δυνατότητες. Η Τουρκία απλά δεν έχει οικονομικές, στρατιωτικές και άλλες δυνατότητες να διατηρεί ανοικτά τόσα μέτωπα και να το παίζει υπερδύναμη. Το γνωρίζει αλλά προσποιείται για τα μάτια των ηττοπαθών.
Οι βάσεις και οι στρατοί της Τουρκίας στον Περσικό Κόλπο, την Ερυθρά Θάλασσα, στο Κέρας της Αφρικής και στην Λιβύη της δίνουν μεν την δυνατότητα μεταφοράς στρατού, αεροπορίας και ναυτικού αλλά μόνο υπό την αίρεση της Αιγύπτου που ελέγχει την διώρυγα του Σουέζ, της Σ. Αραβίας και των ΗΑΕ που ελέγχουν τον Περσικό Κόλπο και της Ελλάδος που ελέγχει την έξοδο από την Μαύρη Θάλασσα, κοκ. Μαζί Ελλάς και Αίγυπτος μπορούν να της προκαλέσουν ασφυξία στη Λιβύη με πίεση από δύση και ανατολή.
5.) Τουρκία με ένα μόνο σύμμαχο. Πέραν της σταθερής στήριξης που παίρνει από την Αμερική τα τελευταία 70 χρόνια δεν διαθέτει κανένα σύμμαχο ή φίλο στην περιοχή. Ενώ, όσον αφορά την Συρία και Λιβύη βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με την Ρωσία.
Τι είναι όμως αυτό που επιτρέπει στην Τουρκία να κρατιέται και να το παίζει υπερδύναμη και να απειλεί; Οι κύριοι λόγοι είναι οι ακόλουθοι πιστεύω:
1.) Η στήριξη Πενταγώνου. Η κύρια πηγή στήριξης της Τουρκίας είναι το Πεντάγωνο- το αμερικανικό στρατιωτικό κατεστημένο που συμπεριλαμβάνει και τον Ελληνοαμερικανό υποστηρικτή του εξοπλισμού της Τουρκίας Σταυρίδη- και το State Department.
2.) Η δεδομένη Ελλάδα. Η Ελλάδα θεωρείται δεδομένη για την Δύση και αποδέχεται, συμβιβάζεται και περιορίζεται μέσα στα πλαίσια που της καθορίζουν. Για 160 χρόνια ισχύει αυτό που είπε το 1841 ο Sir Edmond Lyons, British Minister to Greece, ‘μια πραγματικά ανεξάρτητη Ελλάδα αποτελεί παραδοξότητα. Η Ελλάδα μπορεί να είναι βρετανική (αμερικανική σήμερα) ή ρωσική, και επειδή δεν μπορεί να είναι ρωσική, αναγκαστικά είναι βρετανική’.
3.) Ο ελληνικές ψευδαισθήσεις. Σε αντίθεση με το πώς βλέπει η Αμερική την Τουρκία, θεωρεί την Ελλάδα (και Κύπρο) απόλυτα δεδομένη από το 1947 μέχρι σήμερα. Η Αμερική δεν έχει κανένα λόγο να κάνει χατίρια στην Ελλάδα και να κακοφανίζει την μη-δεδομένη Τουρκία.
Ενώ η Ελλάδα μεμψιμοιρεί πως η Ρωσία πώλησε πυραύλους στην Τουρκία η ίδια δέχτηκε πειθήνια να εγκατασταθούν στην Ελλάδα 3 θανάσιμες για τη Ρωσία βάσεις. Η πλέον επικίνδυνη για την Ρωσία είναι η ναυτική βάση στην Αλεξανδρούπολη που βρίσκεται στρατηγικά πλησίον της εξόδου της Ρωσίας από τη Μαύρη Θάλασσα προς στο Αιγαίο. (greekcitytimes.com–/2020/01/31.)
Η Ρωσία, δικαίως, βλέπει την Ελλάδα ως εχθρική εφόσον η τελευταία συνεργάζεται στενά με την Αμερική για το κακό της Ρωσίας. Όλα αυτά παρά την γενική συμπάθεια του ελληνικού πληθυσμού προς την Ρωσία. Ήδη ο Ρώσος πρέσβης στην ΕΕ προειδοποίησε την Ελλάδα και της θύμισε πως ό,τι έκανε η Αμερική στους Κούρδους που τους εγκατέλειψε στο έλεος του Θεού θα το κάνει και με τους Έλληνες.
Η Ελληνική Βουλή με 175-33 ψήφους ενέκρινε το Mutual Defense Cooperation Agreement που υπογράφηκε κατά την επίσκεψη του Pompeo και έτσι είναι τώρα απόλυτα μπλεγμένη μέσα στα αντι-ρωσικά σχέδια της Αμερικής. Προκαλώντας έτσι πλήρη σχεδόν ρήξη στις παραδοσιακές καλές σχέσεις Ελλάδος- Ρωσίας.
4.) Τουρκία μοχλός και κατά της Κίνας. Για την Αμερική πέρα από την σημασία της Τουρκίας σαν σφήνα ενάντια στην Ρωσία τα τελευταία 70 χρόνια, τώρα είναι χρήσιμη και για τα σχέδια της Αμερικής εναντίον της Κίνας. Η Αμερική επιθυμεί διακαώς την Τουρκία σύμμαχο στην εκστρατεία φθοράς κατά της Κίνας και στην πάση θυσία καταστροφή του Eurasιa project και ιδιαίτερα του προγράμματος one belt one road της Κίνας.
Στην Κεντρική Ασία οι τουρκόφωνοι εκτείνονται με συνεχή γραμμή από τις παρυφές της Κίνας μέχρι την Τουρκία. Άρα, με αυτή την θεώρηση, η σημασία της Τουρκίας στα μάτια του κατεστημένου της Αμερικής είναι αυξημένη αντί το αντίθετο. Ας μην ξεχνούμε πως τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία βρίσκονται στον κατάλογο των εχθρών της Αμερικής (έγγραφα του US National Security Strategy) και η Τουρκία στον κατάλογο των σημαντικότερων συμμάχων.
5.) Ελληνικό Λόμπι χωρίς επιρροή. Παρά τις άοκνες προσπάθειες μελών του το ελληνικό λόμπι στην Αμερική, αποδείχτηκε παραφουσκωμένη κατάσταση με κατεύθυνση προς την ανυποληψία. Κάθε φορά που η Τουρκία εκδηλώνει επιθετικότητα κατά των Ελλήνων η Αμερική απαντά με ποντιοπιλατική γλώσσα με το ελληνοαμερικανικό λόμπι να αδυνατεί να επηρεάσει ποσώς. Μετά από κάθε κρίση η Αμερική καλεί την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις όπου η Ελλάδα θα δίνει και οι Τούρκοι θα παίρνουν.
Δυστυχώς η κατάσταση αυτή δεν φαίνεται να μπορεί να αλλάξει σύντομα. Επί τούτου ο καθηγητής και ιστορικός William Mallinson μάς λέγει, «η μελέτη των ιστορικών εγγράφων φανερώνει πως η βασική πολιτική των μεγάλων κρατών λίγο μόνο αλλάζει μέσα στον χρόνο ασχέτως του τι λένε δημόσια».
6.) Ισραήλ κι εθνικό συμφέρον. Στη δεκαετία του 1980 η Αμερική πίεζε το Ισραήλ να κάνει κάτι που το Ισραήλ θεωρούσε καταστροφικό. Έτσι, το Ισραήλ απέστειλε την εξής (ελεύθερα μεταφρασμένη) επιστολή προς τον τότε Αμερικανό Πρόεδρο Ρόν(αλτ) Ρίνγκαν: «Η γενεά μας αγαπητέ Ρον ορκίστηκε ενώπιον Θεού πως όποιος έχει πρόθεση να καταστρέψει το Εβραϊκό Κράτος ή τον εβραϊκό λαό ή και τους δύο μαζί, αυτό-καταδικάζεται σε καταστροφή..» (Jerusalem Post 3, August 1982.)
Ως Έλληνες θα νοιώθουμε ελεύθεροι όταν θα μπορούμε και εμείς να στέλνουμε τέτοιες επιστολές στους Αμερικανούς γραμμένες στα μέτρα μας. Τα πράγματα δεν θα αλλάξουν εκτός εάν αλλάξει η δική μας στάση. Απαιτείται εις βάθος μελέτη της κατάστασης μας και του γιατί βρισκόμαστε εδώ που είμαστε. Κυρίως όμως οι ηγεσίες των Ελλήνων θα πρέπει να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση πως μπορούμε να κάνουμε μεγάλα πράγματα.
Καλά προετοιμασμένοι και με ελευθερία δράσης μπορούμε να αποδείξουμε στην Τουρκία πως με το να φορεί την μάσκα της υπερδύναμης δεν την καθιστά τέτοια. Χωρίς την στήριξη της Αμερικής η Τουρκία δεν μπορεί να πάει πουθενά.
* Ο Άρης Πετάσης είναι συγγραφέας του βιβλίου: Leadership Triumphs & Failures, 2019, Amazon.co.uk & Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Ταμείου Πανεπιστημίου Αεροπορίας Μόσχας. E-mail: [email protected]
