Θετικά αποτίμησε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τη συμφωνία που επετεύχθη χθες μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ για τη Συρία, με την οποία αποφεύχθηκε η μονομερής στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας κατά των Κούρδων.

Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν μόνο για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στα βόρεια της Συρίας,

«Υπήρξε μια τριήμερη περίοδος διαπραγμάτευσης, η οποία έλαβε μια θετική κατεύθυνση», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, εκτιμώντας ότι το κοινό κέντρο επιχειρήσεων με τις ΗΠΑ που θα συσταθεί στην Άγκυρα είναι ένα σημαντικό βήμα.

«Αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένα κέντρο επιχειρήσεων με τους Αμερικανούς. Αυτό που πραγματικά είχε σημασία ήταν το βήμα αυτό στα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη και αυτό γίνεται με τους Αμερικανούς. Η διαδικασία αυτή θα ξεκινήσει με την ίδρυση αυτού του κέντρου επιχειρήσεων», ανέφερε ο Ταγίπ Ερντογάν.

Τι αποφάσισαν ΗΠΑ -Τουρκία

Σε κατ’ αρχήν συμφωνία κατέληξαν χθες Ουάσινγκτον και Αγκυρα για τη δημιουργία ενός «διαδρόμου ειρήνης», όπως περιέγραψαν γλαφυρά, με πολλές από τις σημαντικότερες όμως πληροφορίες να μένουν ασαφείς: η έκταση της ζώνης ασφαλείας και οι δυνάμεις που θα την ελέγχουν βρίσκονται προφανώς ακόμα σε «παζάρι».
Λευκός καπνός -και «μαύρα μαντάτα» για τους Κούρδους της Συρίας- ή προπέτασμα καπνού στις ταραγμένες σχέσεις μεταξύ των δύο ΝΑΤΟϊκών συμμάχων ΗΠΑ και Τουρκίας;

Επί του παρόντος, το μόνο σίγουρο είναι ότι Αμερικανοί και Τούρκοι ανακοίνωσαν αίφνης χθες πως συμφώνησαν στην «ταχεία εφαρμογή των πρώτων μέτρων για την αντιμετώπιση των ανησυχιών ασφαλείας» της Αγκυρας. Ητοι, στη σύσταση «το συντομότερο δυνατό» ενός «κέντρου κοινών επιχειρήσεων», με έδρα την Τουρκία, «για από κοινού συντονισμό και διαχείριση της δημιουργίας ζώνης ασφαλείας» στην -κουρδικού ελέγχου σήμερα- βορειοανατολική Συρία.

Η συμφωνία επετεύχθη έπειτα από τριήμερες διαβουλεύσεις στην Αγκυρα (σε επίπεδο στρατιωτικών αξιωματούχων) και κοινοποιήθηκε με ξεχωριστές, πλην ίδιου πνεύματος και φρασεολογίας ανακοινώσεις από το τουρκικό υπουργείο Αμυνας και την αμερικανική πρεσβεία στην Τουρκία. Η τελευταία μάλιστα υιοθετεί τη ρητορική της Αγκυρας στο ανακοινωθέν της, τονίζοντας ότι «η ζώνη ασφαλείας θα γίνει διάδρομος ειρήνης» κι ότι «θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, ώστε οι εκτοπισμένοι Σύροι να μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους»…

Ανοιχτά τα ακανθώδη
Το γεγονός ότι σε καμία από τις δύο ανακοινώσεις δεν διευκρινίζονται τα δύο πλέον ακανθώδη ζητήματα -η έκταση της ζώνης ασφαλείας (πλάτος, μήκος) και η δύναμη που θα αναλάβει τον έλεγχό της, από εδάφους και αέρος- υποδεικνύει ότι το παζάρι μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας συνεχίζεται, με ακόμη άγνωστο X την αντίδραση των Κούρδων της Συρίας, της Δαμασκού και της Ρωσίας. Μέχρι αργά χθες, δεν υπήρξε σχόλιο ούτε από πλευράς Ευρωπαίων αξιωματούχων…

Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι με τη χθεσινή συμφωνία -αν και απομακρύνεται ο κίνδυνος μιας τρίτης τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης στη βόρεια Συρία και ως εκ τούτου ο εφιάλτης εμπλοκής μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων- πιθανόν τώρα να ανοίγει για την Αγκυρα ο δρόμος για μια άλλου είδους εισβολή, μέσω της δημογραφικής αλλοίωσης, στη βορειοανατολική Συρία.

«Φαίνεται ότι οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν την πρόταση των Τούρκων για τη μεταφορά Σύρων προσφύγων (κυρίως σουνιτών Αράβων) στη βορειοανατολική Συρία, ώστε να σφραγίσουν τα σύνορα στα στοιχεία της πολιτοφυλακής YPG» των Κούρδων της Συρίας, σχολιάζει στο twitter ο Τούρκος στρατιωτικός αναλυτής Μετίν Γκουρτζάν.

«Αυτό που στην πραγματικότητα η Τουρκία επιδιώκει στην περιοχή δεν είναι μια ζώνη ασφαλείας, αλλά η πλήρης εξάλειψη των de facto αυτόνομων, υπό κουρδική ηγεσία καντονιών κι έναν τόπο για την μετεγκατάσταση των 3,6 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που σήμερα ζουν στην Τουρκία», παρατηρεί ο καθηγητής Πολιτικής στη Μέση Ανατολή στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, δρ Ντέιβιντ Ρομάνο, σε άρθρο του στον κουρδικό ιστότοπο Rudaw.

Κάν’ το όπως στο Αφρίν
«Η Τουρκία», αναφέρει, «επιθυμεί να μετατρέψει τα καντόνια Κομπάνι και Τζαζίρα σε ένα άλλο Αφρίν, στο οποίο οι Τούρκοι εισέβαλαν τον Ιανουάριο του 2018, προχώρησαν σε εθνοκάθαρση εκατοντάδων χιλιάδων Κούρδων και μετεγκατέστησαν Αραβες και Τουρκμένους από άλλα μέρη της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων ομάδων τζιχαντιστών, που δρουν ως αντιπρόσωποι της Αγκυρας».

Στη χθεσινή πάντως ανακοίνωση Τουρκίας-ΗΠΑ, επισημαίνει η έμπειρη ανταποκρίτρια του δικτύου Al Jazeera Ζέινα Χορντ, «δεν υπάρχει καμία αναφορά για το πώς σκοπεύουν να δημιουργήσουν αυτόν τον διάδρομο». Προφανώς, παρατηρεί, «είναι ακόμη πολύ νωρίς να πει κανείς εάν οι δύο πλευρές θα μπορέσουν να επιλύσουν τις διαφορές τους και να δημιουργήσουν πράγματι τη ζώνη ασφαλείας»…