Στο νέο καθεστώς επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ σε περιπτώσεις παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε οποιοδήποτε κράτος της ΕΕ χωρίς να απαιτείται πρώτα εθνικός δικαστής, αναφέρεται ρεπορτάζ της Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι συζητήσεις ουσιαστικά έχουν γίνει εν κρυπτώ καθώς το σχέδιο είναι έτοιμο και την Δευτέρα απλά θα το επικυρώσουν οι ΥΠΕΞ των χωρών-μελών.
Όπως σημειώνει η FAZ: «Στο μέλλον η ΕΕ θα είναι σε θέση να τιμωρεί σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς, χωρίς να απαιτείται πρώτα απόφαση-πλαίσιο για μια χώρα ή περιοχή. Εδώ και δύο χρόνια γινόταν στις Βρυξέλλες αγώνας δρόμου, ήταν προτεραιότητα της Κομισιόν, του Ευρωκοινοβουλίου και κρατών-μελών».
Διπλωμάτες από τα κράτη-μέλη υπό τη γερμανική προεδρία, παρατηρεί η FAZ, κατέληξαν σε συμφωνία και οι υπ. Εξωτερικών αναμένεται τη Δευτέρα να υιοθετήσουν επίσημα την απόφαση.
«Σύμφωνα με διπλωμάτες οι πρώτες λίστες κυρώσεων θα μπορούσαν να είναι έτοιμες το πρώτο τρίμηνο του 2021» αναφέρει η FAZ. «Οι κυρώσεις βάσει του νέου καθεστώτος μπορεί να στρέφονται εναντίον φυσικών ή νομικών προσώπων, μεταξύ αυτών εταιρειών και ιδρυμάτων. Πρόκειται, ως συνήθως, για απαγορεύσεις εισόδου, περιουσιακούς περιορισμούς αλλά και απαγόρευση πρόσβασης των θιγομένων σε νέους πόρους. Όλα τα μέτρα θα πρέπει να αποφασίζονται ομόφωνα. Τα κράτη θα τηρούσαν έτσι την γνωστή αρχή της συναίνεσης.
Η Κομισιόν από την πλευρά της είχε προτείνει ειδική πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο θα απέτρεπε περιπτώσεις άσκησης βέτο, όπως πρόσφατα εκείνο της Κύπρου. Επί εβδομάδες η Κύπρος συνέδεε την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Λευκορωσίας με παράλληλες κυρώσεις στην Τουρκία, βάζοντας φρένο».
Ποιες παραβιάσεις αφορά το νέο σύστημα κυρώσεων
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι κυρώσεις αφορούν «σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στις οποίες εμπίπτουν αδικήματα όπως «γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, βασανιστήρια, δουλεία, δολοφονίες και αυθαίρετες συλλήψεις».
Στην πρόβλεψη για «συστηματικές και εκτεταμένες παραβιάσεις» υπάγονται και άλλα αδικήματα όπως «εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική βία, παραβιάσεις της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, της ελευθερίας της έκφρασης και της θρησκευτικής ελευθερίας».
Όπως παρατηρεί η FAZ: «Η ΕΕ θέλει να ενισχύσει τον ρόλο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εξωτερική της πολιτική. Μέχρι στιγμής μπορεί να τιμωρήσει μόνο παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός ενός καθορισμένου γεωγραφικού πλαισίου.»
Τέλος, όπως σημειώνει η FAZ πρότυπο για το ευρωπαϊκό μοντέλο είναι αμερικανικός νόμος του 2016, γνωστός ως Global Magnitsky Act. Ο νόμος φέρει το όνομα του Σεργκέι Μαγκνίτσκι, Ρώσου εισαγγελέα που διεξήγε έρευνες για διαφθορά στο ρωσικό υπ. Εσωτερικών, συνελήφθη και πέθανε σε φυλακή υπό άγνωστες συνθήκες.
Οι ΗΠΑ τότε επέβαλαν κυρώσεις σε Ρώσους αξιωματούχους για τον θάνατο του Μαγκνίτσκι, τις οποίες επεξέτειναν και για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
