Οι πρόσφυγες που θα έλθουν στο εξής στην Ελλάδα θα κυκλοφορούν ελεύθερα, δεν θα υπόκεινται δηλαδή σε περιοριστικό καθεστώς κυκλοφορίας· αντιθέτως, υπό περιοριστικό καθεστώς θα εξακολουθήσουν να είναι οι πρόσφυγες που βρίσκονται στα νησιά της Λέσβου, Σάμου, Χίου, Λέρου, Ρόδου και Κω από την 20ή Μαρτίου 2016, σε Hot Spots.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας και συγκεκριμένα το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Χρήστο Ράμμο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Διομήδη Κυριλλόπουλο, δημοσίευσε τη συγκεκριμένη απόφαση, η οποία ελήφθη ύστερα από προσφυγή του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. Το Συμβούλιο ζητούσε να ακυρωθεί απόφαση της διευθύντριας της υπηρεσίας ασύλου με βάση την οποία είχε τεθεί περιορισμός στην κυκλοφορία των αιτούντων διεθνή προστασία προσφύγων στα επίμαχα έξι νησιά.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας ακύρωσαν την απόφαση, κρίνοντας – κατά πλειοψηφία – ότι ο επίμαχος περιορισμός της κυκλοφορίας δεν απαγορεύεται από το Σύνταγμα ή από άλλη διάταξη υπερνομοθετικής ισχύος· εκτίμησαν ωστόσο ότι για να επιβληθεί ο περιορισμός, θα πρέπει να προκύπτουν οι λόγοι για τους οποίους επιβλήθηκε.
Ο περιορισμός στην κυκλοφορία που επιβλήθηκε στους αιτούντες διεθνή προστασία έχει ως συνέπεια τον μη επιμερισμό των προσώπων αυτών σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, αλλά αντιθέτως την άνιση συγκέντρωση τους σε ορισμένες μόνο περιφέρειες, κάτι που επιφέρει σημαντική επιβάρυνση και υποβάθμιση τους σε σχέση τις άλλες περιοχές της χώρας.
Πράγματι, σημειώνουν οι δικαστές, τα έξι αυτά νησιά καλούνται να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν με τις υπάρχουσες υποδομές και μάλιστα εν μέσω της σοβαρής δημοσιονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα, την είσοδο και παραμονή σε αυτές σημαντικού αριθμού προσώπων που αιτούνται διεθνή προστασία, με συνέπεια να υφίσταται σοβαρός κίνδυνος προκλήσεων κοινωνικών εντάσεων με επιπτώσεις στη δημόσια τάξη και την οικονομική ζωή των επίμαχων περιφερειών, οι οποίες αποτελούν και τουριστικούς περιορισμούς.
Οι ίδιοι υπογραμμίζουν ότι από πουθενά δεν προκύπτουν οι νόμιμοι λόγοι που υπαγορεύουν την επιβολή του περιοριστικού μέτρου της κυκλοφορίας, προκειμένου να μπορεί να κριθεί εάν βρίσκεται εντός των ορίων των διατάξεων του άρθρου 41 του νόμου 4375/2016 (σε εξουσιοδότηση του οποίου εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση της διευθύντριας της υπηρεσίας ασύλου) οι οποίες (διατάξεις) «ερμηνευμένες υπό το φως της Σύμβασης της Γενεύης, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του διεθνούς νομικού συστήματος για την προστασία των προσφύγων», επιτρέπει την επιβολή στους αιτούντες διεθνή προστασία τα περιοριστικά αυτά μέτρα.
Εφόσον δεν προκύπτουν – σημειώνουν οι σύμβουλοι – οι σοβαροί και επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος και μεταναστευτικής πολιτικής, οι οποίοι θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την επιβολή του περιορισμού κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνή προστασία που εισέρχονται στην Ελληνική Επικράτεια μετά την 20η Μαρτίου 2016, πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.
Η μειοψηφία (Χρήστος Ράμμος, Όλγα Παπαδοπούλου και Χριστίνα Μπολόφη) υποστήριξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νόμιμη, καθώς: 1) απαιτείται χρόνος για την εξέταση των αιτήσεων και 2) λόγω της κοινής δήλωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για σχέδιο δράσης ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα στήριξης των Σύριων υπηκόων.
Στην απόφαση του ΣτΕ διευκρινίζεται επίσης ότι τα αποτελέσματα της ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης που δημοσιεύθηκε σήμερα ανατρέχουν στο χθες.
«Ανησυχητική» χαρακτήρισε την απόφαση αξιωματούχος της ΕΕ σύμφωνα με το Reuters.
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της κατάφεραν να σταματήσουν σε μεγάλο βαθμό τη λεγόμενη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων χάρη στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και κρατώντας τους αιτούντες άσυλο στα ελληνικά νησιά, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Εάν οι νέοι αιτούντες άσυλο είναι ελεύθεροι να μετακινηθούν, πιθανόν να οδηγήσει σε ένα νέο κύμα προσφύγων και μεταναστών προς τις πιο ευημερούσες χώρες της ΕΕ.
