Για την τρομερή προοπτική να κλείσουν τα στενά του Βοσπόρου μιλά Ρώσος Ναύαρχος ε.α. δηλώνοντας ότι η απάντηση της Ρωσίας θα είναι τουλάχιστον “καταιγιστική''.
“Ησυνάντηση των προέδρων Πούτιν και Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη ανακοινώθηκε στις 5 Μαρτίου, ενώ οι τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών είναι τακτικές.
Η ένταση στην σημερινή Ρωσο-τουρκική αντιπαράθεση στο Idlib είναι εξαιρετικά υψηλή και κανείς δεν θέλει να κάνει πίσω στην μάχη για τη Μέση Ανατολή.
Ούτε η Μόσχα ούτε η Άγκυρα ενδιαφέρονται για μια ανοιχτή στρατιωτική σύγκρουση, αλλά η Τουρκία έχει στο χέρι της ένα « ισχυρό χαρτί», τα στενά της Μαύρης Θάλασσας, τα οποία και ελέγχει απόλυτα. Η Ρωσία χρειάζεται “ελεύθερη διέλευση” από αυτά τα στενά, ειδικά όσο τα στρατεύματά της είναι παρόντα στη Συρία.
Τι θα συμβεί όμως αν η Τουρκία κλείσει πραγματικά το Βόσπορο και τα Δαρδανέλλια, τα οποία συνδέουν τη Μαύρη και το Αιγαίο για τη Ρωσία;
Μέχρι στιγμής, πρόκειται απλά μόνο για " δυνατότητα αποκλεισμού των στενών για τη διέλευση πολεμικών πλοίων ως απάντηση στην επιδείνωση της κατάστασης στο Idlib".
Τουλάχιστον, έτσι γράφουν τα τουρκικά ΜΜΕ.
Το δικαίωμα αυτό μπορεί να εφαρμοστεί από την Τουρκία βάσει των άρθρων 20 και 21 της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936, σχετικά με το καθεστώς των στενών, τα οποία δίνουν στην Άγκυρα μια τέτοια ευκαιρία, εάν η Τουρκία θεωρήσει ότι «υπάρχει επικείμενος στρατιωτικός κίνδυνος».
Φυσικά, σήμερα δεν υπάρχει στρατιωτικός κίνδυνος για την Τουρκία, διότι Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται στη Συρία και επιτίθενται στον συριακό στρατό.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα παρόμοιο επιχείρημα από το μεγάλο οπλοστάσιο της πολιτικής του δημαγωγίας.
Εξάλλου, η παρουσία της Ρωσίας και οι ενέργειες των ρωσικών αεροπορικών δυνάμεων εμποδίζουν την Τουρκία να διεξάγει τη σημαντικότερη στρατιωτική της επιχείρηση στη Συρία.
Ο Ερντογάν είναι αρκετά ικανός να δώσει εντολές να κλείσουν τα στενά για τα πολεμικά πλοία του ρωσικού ναυτικού, και τεχνικά αυτό δεν είναι δύσκολο.
Τι θα συμβεί σε αυτή την περίπτωση;
Η σύντομη απάντηση είναι ότι για τη Ρωσία αυτό δεν αποτελεί καλό σενάριο, καθώς και για τη συριακή κυβέρνηση. Η Ρωσία δεν έχει αρκετό "περιθώριο ασφαλείας" για να συνεχίσει να υποστηρίζει τον Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία.
"Το κλείσιμο των στενών της Μαύρης Θάλασσας είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, και είναι ουσιαστικά μια κατάσταση πολέμου μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, την οποία, φυσικά, θα προσπαθήσει να αποφύγει η Μόσχα", δηλώνει ο ναύαρχος Βλαντιμίρ Κομογιέφτοφ, πρώην διοικητής του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας (1998-2002).
"Μπορούμε να περιμένουμε όμως, οποιοδήποτε κόλπο, για να κλείσουν ουσιαστικά τα στενά του Βοσπόρου από την Τουρκία, όπως για παράδειγμα επιβραδύνοντας την είσοδο και την έξοδο πλοίων σε απελπιστικό βαθμό.
Σε αυτή την περίπτωση, η Ρωσία, μιλώντας στη ναυτική γλώσσα, μπορεί να σκοντάψει πάνω στην τουρκική παγίδα.
Αν η Τουρκία κλείσει τα στενά, τότε αυτή η απαγόρευση δεν θα επηρεάσει μόνο τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, αλλά θα παραλύσει όλες τις επικοινωνίες της Ρωσίας με τη Συρία".
Η άλλη εναλλακτική διαδρομή είναι η αποκαλούμενη “βόρεια”, από τη θάλασσα του Μπάρεντς (Murmansk, Severomorsk), Νορβηγία, Βρετανία, Ατλαντικό Ωκεανό και Στενό του Γιβραλτάρ.
Αν αυτή η διαδρομή από τα στενά διακοπεί, τότε οι ρωσικές βάσεις στη Συρία θα βρεθούν αμέσως σε απόγνωση.
Ακόμα και αν ο Μ.Αλ Άσαντ μπορεί να μας παρέχει καύσιμα και τρόφιμα, μπορούν να προκύψουν μεγάλα προβλήματα με τα πυρομαχικά και το προσωπικό.
Δύο ή τρεις εβδομάδες ενός τέτοιου αποκλεισμού και αυτό είναι όλο, η Ρωσία θα περιορίσει όλες τις στρατιωτικές δραστηριότητες στη Συρία και πιθανόν θα εκκενώσει τις δυνάμεις της μέσω του Γιβραλτάρ.
Είναι εύκολο να φανταστούμε τότε ποια θα είναι τότε τα πολιτικά προβλήματα για τη Ρωσία στην Συρία και σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή.
Για τη Ρωσία, τα στενά της Μαύρης Θάλασσας ήταν πάντα ο “φελλός στο βαρέλι που κλείδωνε” τον ρωσικό στόλο στη Μαύρη Θάλασσα.
Προσπάθησαν πολλές φορές οι Τούρκοι στο παρελθόν να χτυπήσουν επανειλημμένα, συμπεριλαμβανομένης της αμφισβήτησης της νομικής κατάστασης των στενών και της προσπάθειας απόδειξης του δικαιώματός τους για απρόσκοπτη διέλευση από τον Βόσπορο και ΤΑ Δαρδανέλια.
Κάποια στιγμή, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της ΕΣΣΔ Αντρέι Γκρόμυκο είχε δηλώσει ότι ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα των στενών με αρκετούς πυραύλους, δημιουργώντας ένα νέο στενό.
Τότε η απειλή λειτούργησε και η Τουρκία δεν έβαλε εμπόδια. Τώρα, ο συνάδελφος του Γκρομύκο, Σεργκέι Λαβρόφ δεν βιάζεται να προσφύγει σε τέτοια «επιχειρήματα» αλλά νομίζουμε ότι τα έχει στο μυαλό του συνέχεια”, κατέληξε ο ίδιος.
