ΣΠΑΣΤΕ ΤΗΝ ΟΜΕΡΤΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΣΧΑΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ.
Ολόκληρη η έκθεση, μέρος της οποίας δημοσιεύτηκε στην RealNews. Τεράστιες οι ευθύνες πλέον όσων καλύπτουν την συμμορία Παπανδρέου.
ΤΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΤΟΥ 2009 ΠΑΡΑΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΓΙΝΕ Η «ΠΟΡΤΑ» ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑΣΗ ιστορία δεν πρέπει να παραχαράζεται, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που το αποδεικνύουν. Αυτό που έγινε με το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 αποτελεί μια ωμή παραχάραξη της αλήθειας και αποτέλεσε το πρελούδιο για να αλλάξει ο πολιτικός χάρτης και η δομή της Ελληνικής κοινωνίας. Η τρόικα μαζί με το ΔΝΤ δεν ήταν απαραίτητο να έλθουν και να διαφεντεύουν για χρόνια την οικονομική ζωή της Ελλάδας. Το πρόβλημα των ανοιγμάτων στα Δημόσια οικονομικά ήταν ασφαλώς μεγάλο το 2009, μέσα σε μια διεθνή συγκυρία οικονομικής κρίσης που σε σημαντικό βαθμό τα επέτειναν, αλλά διαχειρίσιμα στο πλαίσιο μια αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής που δεν θα είχε ως κύριο χαρακτηριστικό την βίαιη προσαρμογή σε μεταρρυθμίσεις οι οποίες έπληξαν βάναυσα τον κοινωνικό ιστό και την παραγωγική βάση της χώρας.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Στον πίνακα 1 βλέπουμε τρεις διαφορετικές μετρήσεις του ελλείμματα για το 2009 και πως αυτό αυξήθηκε μέσω διαδοχικών αναθεωρήσεων. Επίσης αναφέρονται τα κονδύλια του προϋπολογισμού του έτους εκείνου τα οποία υπέστησαν παραποίηση. Η πρώτη στήλη έχει τα νούμερα που προϋπολογισμού του 2009, όπως είχαν προβλεφθεί στο Πρόγραμμα Σταθεροποίηση και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) που καταρτίστηκε τον Απρίλιο του 2009, δηλαδή πέντε μήνες μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού στην Βουλή. Στη δεύτερη στήλη αναφέρονται τα κονδύλια όπως τα αναθεώρηση το ΠΑΣΟΚ στο τέλος του 2009 στην έκθεση του προϋπολογισμού για το 2010. Η τρίτη στήλη περιέχει τα τελικά πραγματοποιηθέντα νούμερα του προϋπολογισμού του 2009, όπως τα είχε εκ νέου αναθεωρήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο τέλος του 2010 με την κατάθεση του προϋπολογισμού για το 2011. Στην 4η στήλη καταγράφονται οι διαφορές μεταξύ του ΠΣΑ και της εκτίμησης για τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2009, ενώ στην 5η και τελευταία στήλη έχουμε πλέον τα τελικά νούμερα του προϋπολογισμού του 2009 με πραγματοποιηθέντα στοιχεία.
Τεράστια ερωτηματικά δημιουργούνται λόγω:
- Της μείωσης των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 10 δις € μεταξύ ΠΣΑ και εκτιμήσεων και επί πλέον άλλων 712 εκ. € μεταξύ εκτίμησης και πραγματοποίησης. Συνολικά δηλαδή τα καθαρά έσοδα του 2009 μειώθηκαν κατά 10,7 δις €.
- Υπέρμετρη επίσης είναι και η αύξηση στις δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού. Μεταξύ ΠΣΑ και εκτιμήσεων ανέβηκαν κατά 4,6 δις €, ενώ μεταξύ εκτιμήσεων και πραγματοποιήσεων ανέβηκαν κατά 1 δις € επί πλέον. Συνολικά δηλαδή αυξήθηκαν κατά 5,6 δις €.
- Το ίδιο συμβαίνει και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Μεταξύ ΠΣΑ και πραγματοποιήσεων η συνολική πτώση στα έσοδα είναι 1,7 δις €, ενώ οι δαπάνες διογκώνονται κατά 788 εκ. €.
- Στα εξοπλιστικά προγράμματα οι δαπάνες αυξάνονται κατά 657 εκ. €, μεταξύ ΠΣΑ και εκτιμήσεων, αλλά μετριάζεται η αύξηση κατά 230 εκ. € στο στάδιο πραγματοποιήσεων.
- Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η πτώση του περισσεύματος στο οικονομικό αποτέλεσμα των ΟΤΑ, Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης και λοιπών Νομικών Προσώπων, που παραδοσιακά βελτίωνε το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης. Το περίσσευμα από πρόβλεψη 6,6 δις € στο ΠΣΑ αναθεωρήθηκε ως εκτίμηση επί ΠΑΣΟΚ στο τέλος του 2009 σε κάτω από 2 δις €. Στο τέλος του 2010, όταν κατατέθηκε ο προϋπολογισμός για το 2011 το ήδη μικρότερο περίσσευμα μετατρέπεται σε έλλειμμα της τάξης των 2,4 δις €! Για πρώτη φορά στους προϋπολογισμούς του κράτους γίνεται τέτοιου μεγέθους αναθεώρηση.
- Ότι μια βεβιασμένη εκταμίευση 1.502 εκ. € έγινε στο τέλος του 2009 καθαρά για λόγους να αυξηθεί το έλλειμμα του έτους.
- Στη συνέχεια φαίνεται ότι το έλλειμμα του 2009 δεν έφτασε στο μέγεθος που ήθελε η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα το κονδύλι να αυξηθεί περεταίρω στα 2.200 εκ. €.
- Μετά βέβαια από 12 μήνες «περίσκεψης», στο τέλος του 2010 όταν κατατέθηκε ο προϋπολογισμός του 2011, η κυβέρνηση Παπανδρέου αναμόρφωσε εκ νέου τα νούμερα και αποφάσισε να βάλει 611 εκ. € στο έλλειμμα του 2009 και 815 εκ. € στο έλλειμμα του 2010, αφήνοντας και ένα «φέσι» για τις επόμενες γενεές, ύψους 450 εκ. €.
Στον πίνακα 2 αναλύεται η πορεία έξι συγκεκριμένων δαπανών που είναι συνήθεις και επαναλαμβανόμενες σε όλους τους προϋπολογισμούς του κράτους. Στον πίνακα αναφέρονται οι πραγματοποιήσεις δαπανών στο 9μηνο του 2009, επίσης για το τελευταίο 3μηνο που κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ, όπως και για το σύνολο του έτους. Από την σύγκριση του μηνιαίου ρυθμού δαπανών μεταξύ 9μήνου και 3μήνου βλέπουμε για παράδειγμα ότι οι δαπάνες σε επιχορηγήσεις και μεταβιβαστικές πληρωμές, που την περίοδο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος έτρεχαν με ένα ρυθμό 1.531 εκ. € ανά μήνα, επιταχύνονται το τελευταίο 3μηνο και φτάνουν τα 1.918 εκ. € ανά μήνα. Επομένως, λόγω αυτής της αύξησης δαπανώνται 386 εκ. € περισσότερα από ότι έδειχνε η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο πρώτο 9μηνο. Η ίδια τακτική ακολουθείται στις λειτουργικές δαπάνες, με 109 εκ. € πέραν του κανονικού, 99 εκ. € για τις προμήθειες και το ίδιο ποσό για τις σύνθετες δαπάνες. Η τακτική αυτή ακολουθείται επίσης στην περίπτωση των πρόσθετων παροχών και τα οδοιπορικά. Με την μέθοδο της υπέρμετρης αύξησης των συγκεκριμένων δαπανών τους τελευταίους μήνες του έτους, τελικά πέτυχε το υπ. Οικονομικών να φουσκώσει το έλλειμμα του 2009 με ένα πρόσθετο ποσό 822 εκ. €.
Β 5. ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΔΥΣΕΩΝ
Τα χρήματα που διατίθενται για την κάλυψη των αναγκών του Προγράμματος των Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) προέρχονται κυρίως από εισροές εσόδων από την ΕΕ στα οποία προστίθενται και άλλα εγχώρια ίδια έσοδα, και από τα ταμεία του κρατικού προϋπολογισμού (δηλαδή χρήματα των φορολογουμένων). Το άθροισμα των πηγών αυτών αποτελούν το σύνολο της δαπάνης η οποία διατίθεται προκειμένου να γίνουν οι Δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές του κράτους.
ΠΙΝΑΚΑΣ 3
Στον πίνακα 3 αναφέρονται οι εισροές χρημάτων από το 2007 έως και το 2010, που προέρχονται από τα διάφορα Κοινοτικά ταμεία (έσοδα από ΕΕ) και άλλα εγχώρια έσοδα. Επίσης αναφέρεται το σύνολο της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε προς κάλυψη ΠΔΕ για την ίδια περίοδο και το έλλειμμα μεταξύ εσόδων και δαπανών. Στην τελευταία γραμμή του πίνακα έχει υπολογιστεί το ποσοστό του συνόλου των δαπανών για Δημόσιες επενδύσεις που καλύπτεται από τις εισροές χρημάτων από τα ταμεία της ΕΕ και τα ίδια έσοδα. Όλα τα στοιχεία είναι απολογιστικά (δηλαδή αποτελούν πραγματοποιήσεις), ενώ για το 2009 αναφέρονται επίσης οι προϋπολογισμένοι στόχοι του ΠΔΕ. Στις τρεις στήλες στο τέλος του πίνακα υπολογίζονται οι διαφορές μεταξύ στόχων και πραγματοποιήσεων από το 2008 έως το 2010. Αυτές φανερώνουν τον στόχο, με αλχημείες στην υστέρηση εσόδων και αύξηση των δαπανών να επιβαρυνθεί το έλλειμμα του 2009 ώστε να εμφανιστεί αντίστοιχα βελτίωση στο έλλειμμα του 2010.
Ιστορικά, οι εισροές χρημάτων από την ΕΕ μαζί με τα ίδια έσοδα, αποτελούσαν πάνω από το μισό χρηματικό ποσό που διατίθετο για τις δαπάνες του ΠΔΕ. Το 2007 τα έσοδα αυτά αντιστοιχούσαν στο 55,3% των δαπανών και το 2008 στο 52,1%. Λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική συγκυρία μεταξύ 2007 και 2008, για το 2009 είχε προϋπολογιστεί τα έσοδα να πέσουν στο 42% του συνόλου των χρήματα που θα δαπανώντο στο ΠΔΕ. Απολογιστικά όμως βλέπουμε ότι η σχέση εσόδων προς σύνολο δαπανών, από στόχο 42% έπεσε στο 21,3%. Δηλαδή τα χρήματα που τελικά απορροφήθηκαν κυρίως από τα Κοινοτικά ταμεία το 2009 και εποχικά αυτό συμβαίνει το τελευταίο 3μηνο κάθε έτους, ήταν κάτω από τα μισά από ότι το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, το σύνολο των δαπάνες για το ΠΔΕ παρέμεινε σε παρόμοιο υψηλό επίπεδο όπως το προηγούμενο έτος (9.588 εκ. € το 2009 σε σχέση με 9.624 εκ. € το 2008). Επομένως, το έλλειμμα του ΠΔΕ ανέβηκε στο πρωτοφανές ποσό των 7,5 δις €.
Η τεράστια πτώση των εσόδων μέσα στο 2009 (ίση με 2.830 εκ. € από ΕΕ και 146 εκ. € από ίδια έσοδα) δεν αντισταθμίστηκε από κάποια μείωση των δαπανών ενώ η πρόβλεψη του προϋπολογισμού έθετε ένα πλαφόν 8,8 δις €. Αντίθετα οι δαπάνες επιταχύνθηκαν το τελευταίο τρίμηνο και από 7,8 δις € πού ήταν στο 7μηνο, έφτασαν στο τέλος του έτους τα 9,6 δις €, δηλαδή στην διάρκεια του τελευταίου 3μήνου αυξήθηκαν κατά 1,8 δις €. Η υπέρβαση του προϋπολογισμού του 2009, παρά το γεγονός ότι στις δαπάνες είχε τεθεί ο στόχος των 8,8 δις, δεν έπρεπε να γίνει. Με άλλα λόγια ηθελημένα προστέθηκε στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ένα ποσό της τάξης τουλάχιστον των 800 εκ. €.
Όπως και να αξιολογήσει κανείς τις κινήσεις εσόδων και δαπανών στο ΠΔΕ, οι μεταθέσεις εσόδων και δαπανών που έγιναν στα έτη 2009 και 2010 «βγάζει μάτι» και αποτελεί απόδειξη ενός κεντρικού σχεδιασμού να φουσκώσει το έλλειμμα του 2009 με κάθε τρόπο.
Β 6. ΟΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΦΟΡΩΝ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ
Ουδέποτε στο παρελθόν το υπουργείο Οικονομικών ήταν τόσο «γαλαντόμο» στις επιστροφές φόρων, όσο στο τέλος του 2009. Ενώ είχε προϋπολογιστεί μέσα στο 2009 να επιστραφούν φόροι της τάξης των 3.300 εκ €, το τελικό ποσό των επιστροφών έφτασε τα 4.952 εκ. €, δηλαδή 1,6 δις € περισσότερο. Οι επιστροφές όμως φόρων αδειάζουν τα ταμεία του κράτους και αυξάνουν το έλλειμμα. Στο παρελθόν οι κυβερνήσεις είχαν σαν κανόνα να επιστρέφουν φόρους σε αναλογία με τα έσοδα. Το ποσοστό των επιστροφών ήταν γύρο στο 5% επί των εσόδων (βλέπε σχήμα 1). Ο κανόνας αυτός δεν ήταν θεσμοθετημένος και ο εκάστοτε υπουργός των Οικονομικών μπορούσε να βοηθά τον ιδιωτικό τομέα με περισσότερες επιστροφές φόρων, εφόσον υπήρχε στενότητα ρευστότητας στην οικονομία.
Μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια ύφεσης το 2008, η κυβέρνηση της ΝΔ χαλάρωσε τον κανόνα και επέστρεψε μέσα στο έτος φόρους ίσους με το 6,6% των εσόδων, ή 3.654 εκ. €. Η ίδια πολιτική ακολουθήθηκε και το 2009 όπου μέχρι τον Σεπτέμβριο οι επιστροφές φόρων είχαν ξεπεράσει τους ετήσιους στόχους και έφτασαν τα 3.462 εκ. €[1], ή το 6,5% των εσόδων (όπως διαμορφώθηκαν στο τέλος του έτους). Σε μια εποχή που τα Δημόσια οικονομικά δεν είχαν αντοχές και το έλλειμμα διευρυνόταν, η χρηστή διαχείριση των Δημόσιων οικονομικών υπαγορεύει ότι οι εκροές εσόδων υπό την μορφή επιστροφών φόρων δεν έπρεπε να ξεπεράσουν έστω το 7% των συνολικών εσόδων, ή τα 3.750 εκ. € μέχρι το τέλος του έτους.
[1] Βλέπε μηνιαίες εκδόσεις ΓΛΚ, πορεία εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού 2009, αριθμός δελτίου 9
Αντίθετα, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 οι επιστροφές φόρων επιταχύνθηκαν πέρα από κάθε λογική, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν το διάστημα αυτό πρόσθετες εκροές από τα ταμεία του κράτους της τάξης του 1,5 δις €. Το τελικό λοιπόν ποσό που επεστράφη μέσα στο έτος στους δικαιούχους με τις «συνοπτικές» διαδικασίες του τελευταίου τριμήνου ήταν 4.952 εκ. €, ενώ το συνολικό ποσό δεν θα έπρεπε να είχε υπερβεί τα 3.750 εκ. €. Επομένως, λόγω της υπέρμετρης αύξησης στις επιστροφές φόρων το έλλειμμα του 2009 επιβαρύνθηκε κατά 1,2 δις € πέραν από ότι η σωστή δημοσιονομική διαχείριση επιβάλει. Παράλληλα, ο κανόνας επιστροφών φόρων, από το 5% έως 6,6% που είχε παγιοποιηθεί στο παρελθόν, εκτινάχτηκε στο 9,3% των εσόδων.
Β 7. ΗΘΕΛΗΜΕΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ
Σημαντική μείωση στα έσοδα του 2009 αποτέλεσε η απόφαση της νέας κυβέρνηση να αλλάξει την οικονομική πολιτική από περιοριστική που επιβάλλετο και είχε προαναγγελθεί προεκλογικά από την ΝΔ, σε «λεφτά υπάρχουν». Πάγωσε την νομοθεσία περί τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων -εσκεμμένα την μετέθεσε για αργότερα- με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια απώλεια εσόδων της τάξης των 800 εκ. € τουλάχιστον[1]. Επίσης στα λαχεία είχε προωθηθεί υπουργική απόφαση να μπει ένα 10% φόρος από το πρώτο ευρώ και να επεκταθεί αυτό σε όλα τα τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ, ενώ ταυτόχρονα μπήκε στο ψυγείο η ενεργοποίηση του Ξυστού λαχείου (εκτιμώμενη συνολική απώλεια εσόδων τουλάχιστον 500 εκ. €). Παράλληλα, η είσπραξη του ΕΤΑΚ του 2009 μεταφέρθηκε στο 2010 με απώλεια εσόδων τουλάχιστον 350 εκ. €, ενώ η μη-εφαρμογή του μέτρου της φορολόγησης των σκαφών αναψυχής και η εφάπαξ εισφορά στα σκάφη υπολογίζεται σε απώλεια τουλάχιστον 50 εκ. €. Συνολικά, επομένως, από τις πηγές αυτές ηθελημένα χάθηκαν έσοδα της τάξης των 1700 εκ. €, με ανάλογη διεύρυνση του ελλείμματος του 2009.
Γ. Πρόσθεσαν ανύπαρκτα ελλείμματα των ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΟΚΑ & ΝΠΔΔ στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης.
Τον Απρίλιο του 2010 δημοσιεύτηκε από την Eurostatη εκτίμηση του ελλείμματος του 2009, η οποία ουσιαστικά έβαλε την «σφραγίδα» της ότι μετά την τελική επεξεργασία των στοιχείων το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης δεν θα υφίστατο αλλαγές μεγαλύτερες του 0,5% του ΑΕΠ. Έξι μήνες αργότερα όμως, η Eurostat πέταξε στο καλάθι των αχρήστων το 0,5%. Δέχτηκε την νέα αύξηση του ελλείμματος του 2009, που είχε παρουσιάσει η κυβέρνηση Παπανδρέου και ήταν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ πάνω από ότι είχε εκτιμηθεί τον Απρίλιο του 2009, παρά του ότι μεγάλες αναθεωρήσεις σαν αυτή είναι αντίθετες με τον γενικά αποδεκτό Κώδικα Στατιστικών Πρακτικών. Έτσι, από 12,7% που είχε αρχικά επισημοποιηθεί το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το έτος 2009 (στην έκθεση του προϋπολογισμού για το 2010), αυξήθηκε στη συνέχεια στο 15,4% του ΑΕΠ στην έκθεση του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στην Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2011.
Η μεγαλύτερη παραποίηση του αληθινού ελλείμματος του έτους 2009 έγινε μέσω του ισοζύγιο των ΟΤΑ, ΟΚΑ και λοιπών ΝΠΔΔ. Το ισοζύγιο αυτό, δηλαδή η διαφορά μεταξύ εσόδων και εξόδων τους, ήταν θετικό και επί χρόνια συνέτεινε στο να βελτιώνεται η συνολική εικόνα του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης. Όμως, σε μια εμφανή προσπάθεια παραποίησης της πραγματικότητας, το περίσσευμα των οργανισμών αυτών μετατράπηκε σε έλλειμμα και έτσι επιβαρύνθηκε το έλλειμμα του 2009 κατά 9 δις €! Στην παραποίησης της αλήθειας συμμετείχε και ένα αμφισβητούμενοέλλειμμα 17 ΔΕΚΟ, γεγονός που ουδέποτε είχε γίνει στο παρελθόν και δημιούργησε μια νέα τάξη στατιστικής απεικόνισης του Ελληνικού προϋπολογισμού, η οποία μάλιστα έρχεται σε αντίθεση με την πρακτική άλλων χωρών της ΕΕ όπου οι επιδοτήσεις των ΔΕΚΟ θεωρούνται κανονικό έσοδο των επιχειρήσεων και δεν υπολογίζονται ως αύξηση του ελλείμματος.
ΠΙΝΑΚΑΣ 4
Στον πίνακα 4 παρουσιάζονται τα στοιχεία του οικονομικού αποτελέσματος (ισοζύγιο) των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Κοινωνικής Ασφάλισης και των νομικών προσώπων που απαρτίζουν μέρος της Γενικής Κυβέρνησης. Στο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης που καταρτίστηκε τον Απρίλιο του 2009 η κυβέρνηση της ΝΔ εκτιμούσε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ότι στο σύνολο τους οι συγκεκριμένοι οργανισμοί και νομικά πρόσωπα θα είχαν μέχρι το τέλος του 2009 ένα περίσσευμα της τάξης των 6,6 δις €. Το συγκεκριμένο νούμερο αμφισβητήθηκε από την νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Έγιναν νέες στατιστικές εκτιμήσεις και στο τέλος του 2010, όταν πλέον τα στοιχεία για το 2009 είχαν πραγματοποιηθεί και κατασταλάξει οι αλλαγές, το παραδοσιακά με έρευνες πιστοποιημένο περίσσευμα των ΟΤΑ και ΟΚΑ επανεκτιμήθηκε και αποφασίστηκε ότι ήταν έλλειμμα -2,4 δις €. Παράλληλα, στην ομάδα των συγκεκριμένων οργανισμών προστέθηκε για πρώτη φορά το έλλειμμα μίας πλειάδας ΔΕΚΟ που ουδέποτε είχαν ενσωματωθεί στην Γενική Κυβέρνηση στο παρελθόν. Έτσι, η δραστική αλλοίωση των αριθμών, από θετικό σε αρνητικό, του ισοζυγίων των ΟΤΑ, ΟΚΑ, ΝΠΔΔ και η προσθήκη των ΔΕΚΟ, έδωσε μια επί πλέον πυροδότηση στην αύξηση του ελλείμματος του 2009 που ήταν της τάξης των 9 δις €.
Το παράδοξο με την ένταξη ελλειμματικών ΔΕΚΟ στον προϋπολογισμό είναι ότι στις περισσότερες από τις χώρες της ΕΕ οι συγκεκριμένες ΔΕΚΟ δεν ενσωματώνονται στους λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης. Αυτή η ευελιξία του ποια ΔΕΚΟ μπαίνει στο γενικό ισοζύγιο της κυβέρνησης και ποια όχι, είναι δυστυχώς μια αποδεκτή πρακτική από την Eurostat(με βάση ένα πλήθος κριτηρίων που είναι δύσκολο να ελεγχθούν). Το αποτέλεσμα είναι ότι τα κράτη μέλη την ακολουθούν κατά το δοκούν. Με την επαναταξινόμηση του τι αποτελεί Δημόσιο προϊόν μιας ΔΕΚΟ και τι ιδιωτικό, η μεν Ελληνική κυβέρνηση πρότεινε και η δε Eurostat αποδέχτηκε ότι μια πλειάδα από ΔΕΚΟ δεν παράγουν υπηρεσίες με κριτήρια ιδιωτικού τομέα αλλά βάσει των «ελαστικών» κριτηρίων που ισχύουν οι υπηρεσίες τους μπορεί να χαρακτηριστούν ως Δημοσίως προσφερόμενα αγαθά.
Επομένως, με αλλαγή των στατιστικών κανόνων και σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, πρώτα «βαφτίστηκε» η επιδότηση του Δημοσίου προς ορισμένες ΔΕΚΟ ότι αποτελεί δαπάνη που επιβαρύνει το έλλειμμα και όχι έσοδο που μειώνει το έλλειμμα τους. Στη συνέχεια οι ΔΕΚΟ που επί χρόνια μέχρι το 2009 λειτουργούσαν σαν Α.Ε. και σε μεγάλο βαθμό υπόκεινται στο ελεύθερο ανταγωνισμό της αγοράς, με την συναίνεση της Eurostatγια το έτος 2009 άρχισαν να αποτελούν πλέον μέρος του Δημοσίου και άρα έπρεπε το έλλειμμα που δημιουργήθηκε με την αλλαγή των στατιστικών εννοιών να προστεθεί σε αυτό της Γενικής Κυβέρνησης.
Ωστόσο, ενώ η βεβιασμένη απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ ότι ορισμένες ΔΕΚΟ αποτελούν Δημόσιο βάσει ενός ελαστικού κανονισμού της Eurostatκαι επομένως αυτό οδηγεί τα Δημόσια οικονομικά σε μεγαλύτερο επίπεδο ελλειμμάτων, δεν φρόντισε η ΕΛΣΤΑΤ παράλληλα να αναθεωρήσει το ΑΕΠ του οποίου το μέγεθος αυξάνει με την επαναταξινόμηση των ΔΕΚΟ. Αυτό σημαίνει ότι πρόδηλος στόχος ήταν να αυξηθεί το έλλειμμα του 2009 και όχι το ΑΕΠ, γιατί η αύξηση του δεύτερου μειώνει το έλλειμμα ως ποσοστό. Ταυτόχρονα η μεταβολή, από περίσσευμα σε έλλειμμα του οικονομικού αποτελέσματος ενός υποσυνόλου της Γενικής Κυβέρνησης (δηλαδή του ισοζυγίων των ΟΤΑ, ΟΚΑ, ΝΠΔΔ και ΔΕΚΟ), δεν άλλαξε μόνο άρδην την εικόνα των Δημόσιων οικονομικών, αλλά τίναζε την αξιοπιστία και την οικονομική σχέση της χώρας μας με την ΕΕ στον αέρα.
Πέραν όλων αυτών των απαράδεκτων αλχημειών με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, ακόμα πιο παράδοξο είναι και πολλά ερωτηματικά δημιουργεί το γεγονός ότι, ενώ το υποσύνολο που αποκαλούμε ισοζύγιο ΟΤΑ, ΟΚΑ και λοιπών ΝΠΔΔ, από περίσσευμα έγινε έλλειμμα, στην συνέχεια το επόμενο έτος 2010 επανέρχεται δριμύτερη η πιστοποίηση από την ΕΛΣΤΑΤ ότι δημιουργήθηκε ξανά περίσσευμα! Για το έτος 2010, η κυβέρνηση με τον ίδιο πρωθυπουργό, τον ίδιο υπουργό Οικονομικών και τα ίδια στελέχη στο υπουργείο, υπολογίζει απολογιστικά και με πραγματοποιηθέντα στοιχεία ότι το ισοζύγιο ΟΤΑ, ΟΚΑ και λοιπών ΝΠΔΔ είναι περισσευματικό και ίσο με 7,6 δις €. Το αποτέλεσμα των ΔΕΚΟ γίνεται από έλλειμμα -1,7 δις €, περίσσευμα 3,1 δις €!! Το ίδιο εκπληκτικό αποτέλεσμα ισχύει για τους ΟΚΑ που από έλλειμμα -71 εκ. € γίνεται περίσσευμα 3 δις €, ενώ στα νομικά πρόσωπα το περίσσευμα των 125 εκ. εκτοξεύεται στα 2,3 δις € (βλέπε τρίτη στήλη του πίνακα 4 και σελίδα 49 στην έκθεση προϋπολογισμού του 2012).
Η κυβέρνηση Παπανδρέου προφανώς μπορεί να επαίρεται ότι από το πουθενά έβγαλε από το «καπέλο λαγό». Και ο καλύτερος ταχυδακτυλουργός θα ζήλευε την ικανότητα Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου και ΣΙΑ να μπορούν να εξαφανίζουν από τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2009 ένα περίσσευμα Οργανισμών της Γενικής Κυβέρνησης τόσο μεγάλο όσο 6,6 δις €. Να το αντιστρέφουν στη συνέχεια και να το κάνουν έλλειμμα -2,4 δις €. Και το επόμενο δωδεκάμηνο να εμφανίζουν ξανά στη θέση του ένα τεράστιο περίσσευμα 7,6 δις €.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Από το τέλος του 2008 που κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους έως το τέλος του 2010 που είχαν συγκεντρωθεί τα απολογιστικά στοιχεία του προηγούμενου έτους, οι δημοσιονομικοί λογαριασμοί της Ελλάδας για το έτος 2009 υπέστησαν μεγάλες αλλοιώσεις. Η βαθιά διεθνής ύφεση αναπόφευκτα παρέσυρε προς το χειρότερο την οικονομία της Ελλάδας και τα ελλείμματα του Δημοσίου το 2009. Στο βαθμό που η αύξηση του ελλείμματος ήταν το αποτέλεσμα της ύφεσης της οικονομίας και της μείωσης της βάσης εσόδων του κράτους, η αύξηση του ελλείμματος ήταν αναμενόμενη.
Οι στόχοι των ελλειμμάτων που τίθενται από τις κυβερνήσεις ένα χρόνο πριν, δικαιολογείται να πέφτουν έξω σε δύο περιπτώσεις: (α) Εφόσον κατά την διάρκεια του έτους υπεισέρχονται πολλοί απρόβλεπτοι παράγοντες που ανατρέπουν τις προβλέψεις εσόδων και δαπανών, και (β) όταν οι πολιτικές βάσει των οποίων επιχειρείται η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων αλλάξουν, ή ακυρωθούν. Δεν δικαιολογείται όμως το έλλειμμα ενός κομβικού έτους όπως το 2009, στην διάρκεια του οποίου υπήρξε αλλαγή σκυτάλης στην εξουσία, να είναι το αποτέλεσμα μεθοδευμένης παραποίησης των στοιχείων με κύρια επιδίωξη να πληγεί ο πολιτικός αντίπαλος και ταυτόχρονα να προετοιμαστεί η κοινωνία να δεχτεί σκληρά μέτρα.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5
Το ιστορικό της συνεχούς αλλαγής του ελλείμματος του 2009, αναφέρεται σε ποσοστά στον πίνακα 5. Όμως το έλλειμμα του 2009 αυξανόταν όχι μόνο γιατί μεγάλωσε ως ποσό από προβλεπόμενο 14,4 δις € επί ΝΔ σε 36,2 δις € πραγματοποίηση επί ΠΑΣΟΚ, αλλά και λόγω αναμόρφωσης του ΑΕΠ από συνεχείς αναθεωρήσεις που το μείωσαν κατά 23 δις €. Η αρχική πρόβλεψη για έλλειμμα 3,7% του ΑΕΠ και τελική 6% επί κυβερνήσεως ΝΔ, αυξήθηκε στη συνέχεια απολογιστικά έξι φορές επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ. Την πρώτη φορά βάσει εκτιμήσεων με τα στοιχεία του προϋπολογισμού στις 21 Οκτωβρίου του 2009 τα οποία στάλισαν στην ΕΕ και στη συνέχεια άλλες 5 φορές απολογιστικά μέχρι τις 12 Οκτωβρίου του 2011. Στον πίνακα 5, εκτός από το ανά περίοδο έλλειμμα που δημοσιοποιήθηκε, για λόγους σύγκρισης έχει επίσης υπολογιστεί το έλλειμμα με σταθερό παρονομαστή, δηλαδή το ΑΕΠ του 2009 όπως διαμορφώθηκε απολογιστικά στο τέλος του 2011 και ήταν 231,6 δις ευρώ.
Αν παραβλέψει κανείς την παραποίηση των αριθμών, βγαίνει ένα συμπέρασμα όπως ακριβώς επεδίωξε να το εμφανίσει η κυβέρνηση Παπανδρέου, ότι δηλαδή το πραγματικό έλλειμμα του 2009 ήταν 36,2 δις €, ή 15,8% του ΑΕΠ. Επομένως η ΝΔ έλεγε ψέματα όταν προέβλεπε ότι μέχρι το τέλος του έτους το έλλειμμα θα είναι ίσο με 14,4 δις € ή 6,2% του αναθεωρημένου ΑΕΠ. Η δυσθεώρητη αυτή αύξηση, λόγω του «πραγματικού» ελλείμματος που «φιλοτέχνησε» το ΠΑΣΟΚ, ισούται με 21,8 δις € ή 9,6% ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 6
Εξηγήθηκε νωρίτερα ότι η μεγάλη παραποίηση των αριθμών έγινε κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2009. Τα στοιχεία του πίνακα 6 μιλούν από μόνα τους. Εάν σήμερα (Ιούλιος του 2014) αναζητήσει κανείς τα στοιχεία του προϋπολογισμού στον δικτυακό τόπο της ΕΛΣΤΑΤ, όπου το μεγάλο και φουσκωμένο έλλειμμα του 2009 έχει επισημοποιηθεί και περιέχει όλες τις παραποιήσεις των αριθμών όπως προαναφέρθηκε, θα δει το ανεξήγητο άλμα του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2009. Τα πρώτα τρία τρίμηνα του 2009 έχουν ήδη ένα διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα του 2008. Κατ’ αυτή την περίοδο με αλχημείες το έλλειμμα του 2009 να τρέχει με ένα ρυθμό πάνω από 8 δις € το τρίμηνο, ενώ ήταν μόνο 4 δις € τα προηγούμενα 3μηνα το 2008. Το τελευταίο τρίμηνο του 2009 όμως το έλλειμμα εκτινάσσεται σχεδόν στα 10,5 δις € (2 δις € επί πλέον από ότι ήταν κατά τα ¾ του έτους). Όλως παραδόξως τους αμέσως επόμενους μήνες, κατά την διάρκεια του 2010, το έλλειμμα «τιθασεύεται» και πέφτει ξανά σε χαμηλά επίπεδα κάτω από την πολιτική του ιδιαίτερα ικανού οικονομικού επιτελείου, το οποίο ήταν το ίδιο που το είχε εκτοξεύσει σε διψήφια νούμερα!
Από την ανάλυση που παρατέθηκε, την ποσοτικοποίηση των υπερβάσεων στις δαπάνες και την μείωση των εσόδων, πράξεις που με μεγάλη επιμέλεια έκανε η κυβέρνηση Παπανδρέου, καταρτίστηκε ο πίνακας 7. Εκεί βλέπουμε από ποιες πλευρές φούσκωσε το έλλειμμα του 2009.
ΠΙΝΑΚΑΣ 7
Το συνολικό ποσό της παραποίησης των πραγματικών στοιχείων, μέσω των οποίων φούσκωσε το έλλειμμα του 2009, είναι 14,7 δις €. Χωρίς αυτή την παραποίηση το έλλειμμα περιορίζεται από 36,2 δις στα 21,5 δις €, ή στο 9,3% του ΑΕΠ και όχι στο 15,8% που ήθελε με το ζόρι η κυβέρνηση Παπανδρέου να το ανεβάσει. Επομένως η τελευταία πρόβλεψη που κοινοποίησε η ΝΔ στην ΕΕ προτού φύγει από την κυβέρνηση και ήταν 6,2% με το αναθεωρημένο ΑΕΠ, έπεσε απολογιστικά έξω κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Μια τέτοια αστοχία, μεταξύ πρόβλεψης και πραγματοποίησης, θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχει σε ένα έτος όπου κυριαρχούσε βαθιά ύφεση σε όλα τα κράτη της ευρωζώνης.
ΠΙΝΑΚΑΣ 8
Το μεγάλο ερωτηματικό είναι πλέον το εξής: Αν παρέμενε το Δημόσιο έλλειμμα της Ελλάδας στο αληθινό νούμερο του 9,3% επί του ΑΕΠ, ποια θα ήταν η εξέλιξη αναφορικά με την φερόμενη χρεοκοπία της οικονομίας μας τότε; Θα μπορούσε κάποια τρόικα με το ζόρι να μας ωθήσει σε μνημόνιο όταν όλες οι χώρες της ΕΕ βρίσκονταν σε ύφεση έως και 17,7% (βλέπε πίνακα 8), και όταν είχαν μεγάλα έως και πολύ μεγαλύτερα ελλείμματα από ότι η χώρα μας;
Είναι εμφανές ότι κάποιο «μαγικό χέρι» ήθελε να φουσκώσει το Δημόσιο έλλειμμα της Ελλάδας και να το πάει πάνω από το τότε υψηλότερο που υπήρχε, της Ιρλανδίας. Σε μια τέτοια έκρυθμη κατάσταση οι κίνδυνοι για την σταθερότητα του ευρώ από την μετάδοση της χρεοκοπίας στα άλλα κράτη της ευρωζώνης ήταν εμφανείς. Η Ελλάδα ήταν μια «ειδική περίπτωση» όπως έλεγαν οι οικονομικοί υπουργοί των κρατών μελών, με κινδύνους έκρηξης πέραν των όσων προβλημάτων είχαν συσσωρευτεί στις άλλες ελλειμματικές και υψηλού χρέους μεσογειακές χώρες.
Άρα, η Ελλάδα σαν «ειδική περίπτωση» έπρεπε να μπει και σε ένα «ειδικό νάρθηκα». Έτσι και έγινε. Η αλήθεια όμως, όπως στην συνέχεια αποδεικνύεται, είναι ότι η χρεοκοπία της χώρας μας ήταν φτιαχτή και η ανίκανη να περάσει τις ενδεικνυόμενες πολιτικές κυβέρνηση Παπανδρέου απέβλεπε στην πιο ανώδυνη για αυτήν λύση. Με την προμετωπίδα ΔΝΤ & τρόικα στόχευε να πείσει ότι η μεν ΝΔ ήταν η αιτία που τα Δημόσια οικονομικά εκτροχιάστηκαν, οι δε δανειστές μπορούσαν να μας δανείσουν χρήματα μόνο με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν σκληρά μέτρα. Οι ίδιοι δεν έφταιγαν για τίποτα.
[1] Η έκθεση του ΓΛΚ στις 2-7-2009, σχετικά με τα αναμενόμενα έσοδα από την τροπολογία για τους ημιυπαίθριους που κατατέθηκε, αναφέρει: «Η εν λόγω αύξηση δημόσιων πόρων που εξαρτάται από πραγματικά γεγονότα (εμβαδόν τακτοποιούμενων χώρων, αριθμός υποβαλλόμενων αιτήσεων, ύψος αντικειμενικών αξιών κλπ.), εκτιμάται στο συνολικό ποσό των 4.500 εκατ. €, περίπου και θα εισπραχθεί σταδιακά κατά τα οικονομικά έτη 2009 και 2010».
olympia.gr
