Η συμφωνία με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ δημιούργησε σοβαρή αναστάτωση στην Άγκυρα. Το βασικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα είναι πως ουσιαστικά ακύρωσε τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για το ίδιο θέμα. Διότι καλύπτει έναν θαλάσσιο χώρο που οι άλλες δύο χώρες είχαν μοιράσει μεταξύ τους εντελώς αυθαίρετα.
Εξάλλου, η συμφωνία εκείνη δεν έχει έστω και κάποια τυπική μορφή νομιμότητας εφόσον δεν έχει την έγκριση του λιβυκού κοινοβουλίου. Συνακόλουθα η Τουρκία βρέθηκε ξανά εκεί που ήταν πριν από την πραξικοπηματική αυτή συμφωνία. Kαι είναι φυσικό να διακατέχεται από έκδηλη νευρικότητα.
Η αναμενόμενη αντίδρασή της ήταν η έξοδος του ερευνητικού της σκάφους σε περιοχή της ελληνικής νησιωτικής υφαλοκρηπίδας (Καστελλόριζο) και της μη ανακηρυγμένης ΑΟΖ (Ρόδος, Κάρπαθος) – μια έλλειψη της συμφωνίας με την Αίγυπτο που μπορεί στο μέλλον να στοιχίσει. Η Ελλάδα κινείται πάνω σε βήματα λογικής.
Παρακολουθεί με πλοία της από κοντά τις κινήσεις των Τούρκων, προειδοποιώντας πως βρίσκονται πάνω από ελληνικό υπέδαφος. Και συνιστώντας να αποχωρήσουν. Η κρίσιμη στιγμή θα έλθει μόλις οι Τούρκοι αποφασίσουν, αν αποφασίσουν, να διερευνήσουν τον βυθό. Με κάθε μέθοδο. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις και δηλώσεις, μια ρήξη τότε θα είναι αναπόφευκτη!
Αν οι Τούρκοι επιχειρήσουν να εξερευνήσουν, έστω και ηχητικά, τον βυθό, η Ελλάδα θα πρέπει βίαια να τους εμποδίσει. Σε διαφορετική περίπτωση τα μηνύματα που θα υπάρξουν δεν θα χωρούν παρερμηνεία.
Το δικαίωμα των νησιών για υφαλοκρηπίδα αλλά και η δυνατότητα κήρυξης ΑΟΖ στις περιοχές αυτές θα έχουν επίσημα πλέον τεθεί υπό αμφισβήτηση. Για να μην πω πως θα έχουν πλέον καταρριφθεί. Αν δεν υπάρξουν έγκαιρες διεθνείς μεσολαβήσεις για να αποφευχθεί η κορύφωση της κρίσης, με ματαίωση των όποιων τουρκικών ερευνών και της συνακόλουθης ελληνικής στρατιωτικής αντίδρασης, η κλιμάκωση είναι αναπόφευκτη.
Ο ενοχλημένος χαλίφης θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου τυλίγοντας όλη την περιοχή στις φλόγες. Ποιες επιλογές υπάρχουν; Για να κυριαρχήσει στον κόσμο του σουνιτικού Ισλάμ, που είναι προφανώς ο στόχος του Ερντογάν, η Τουρκία δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Μόνο αν πετύχει να τραβήξει την Ελλάδα σε άνευ όρων γενική διαπραγμάτευση θα θεωρήσει πως πετυχαίνει τον στόχο της δίχως στρατιωτική εμπλοκή. Ούτε λοιπόν και για την Ελλάδα μια τέτοια προοπτική θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή.
Τι μένει;
Ελάχιστα μπορεί πλέον να κάνει η Δύση πάνω σ’ αυτή τη διελκυστίνδα. Δεν μένει παρά ο κόσμος του Ισλάμ. Όλοι εκείνοι δηλαδή που δεν θέλουν να δουν ένα καινούργιο τουρκικό χαλιφάτο. Και που οραματίζονται ένα σουνιτικό Ισλάμ κάτω από τη δική τους ηγεσία. Δηλαδή η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και οι χώρες του Κόλπου.
Εκτός του Κατάρ, που λειτουργεί σαν τουρκικός δορυφόρος. Πολλοί απ’ αυτούς θα έβλεπαν με χαρά την ταπείνωση του Ερντογάν. Και θα ήθελαν την Τουρκία να βγαίνει λαβωμένη από μια αναμέτρηση. Στρατιωτικά δεν είναι πολλά που μπορούν να κάνουν. Οικονομικά όμως;
Το Ισραήλ επίσης θα ήθελε μια κλονισμένη Τουρκία. Και θα μπορούσε να βοηθήσει με σύγχρονα οπλικά συστήματα, που θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν με πόρους που θα προσέφεραν οι άλλοι. Και η Ρωσία ίσως να έπαιζε σε μια τέτοια προοπτική. Για λόγους βέβαια εντελώς άλλους. Με βάση τα όσα έχουν συμβεί, αλώβητη έξοδος από την κρίση για μας δεν υπάρχει, εκτός των παραπάνω σεναρίων.
Ελπίζω μόνο να υπάρχει χρόνος…
Ανδρέας Ανδριανόπουλος
