Η Τουρκία "δεν θα υποκύψει στο πρόγραμμα του ΔΝΤ ή κάθε επιβουλή για την υπερχρέωσή της”. Αυτό διακήρυξε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν σε διάγγελμά του προς τον λαό, μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου της Δευτέρα – σε μία συγκυρία που σημαδεύεται αφενός από την εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεματικών της γείτονος και αφετέρου από τον τραγέλαφο της αιφνιδιαστικής επιβολής απαγόρευσης κυκλοφορίας το περασμένο Σαββατοκύριακο λόγω κορωναϊού.
Και για μεν την οικονομική κρίση το πώς σκοπεύει να πορευθεί η κυβέρνηση Ερντογάν γίνεται σαφές από το κεντρικό σύνθημα της Εθνικής Καμπάνιας Αλληλεγγύης που είναι: "Αρκούμε ο ένας για τον άλλο”. Σε μιαν ιδιόμορφη επιδίωξη εθνικής αυτάρκειας η καμπάνια αυτή δέχεται δωρεές, αρχής γενομένης από τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος κατέθεσε επτά μισθούς του, ενώ μαζική (και μάλλον όχι και τόσο οικειοθελής) υπήρξε η συμμετοχή των δημοσίων υπαλλήλων, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί το αντίστοιχο περίπου 240 εκατ. δολαρίων. Όλα αυτά, την ίδια ώρα που η εποπτική αρχή του χρηματοπιστωτικού τομέα επέβαλε στις τράπεζες περιορισμό των swaps συναλλάγματος στο 1% του ενεργητικού τους (από 10%).
Για δεν την αντιμετώπιση του κορωναϊού, ο Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι παρά τις αστοχίες της περασμένης Παρασκευής θα συνεχισθεί η πολιτική της απαγόρευσης κυκλοφορίας τα Σαββατοκύριακα, προφανώς για να καταπολεμηθεί η έφεση των Τούρκων στις συναθροίσεις και τις εξορμήσεις λόγω του ανοιξιάτικου καιρού. Το νόημα μπορεί να έχει η διαλείπουσα καραντίνα και μάλιστα σε 31 από τις 81 επαρχίες της Τουρκίας, όταν τόσο επιδημιολόγοι όσο και δυνάμεις της αντιπολίτευσης ζητούν ριζοσπαστικότερα μέτρα, μπορεί μόνο να εξηγηθεί από την εμμονή των κυβερνώντων να διαφυλάξουν την οικονομική ζωή, διαβλέποντας μεγάλο πολιτικό κίνδυνο στην ούτως ή άλλως επερχόμενη ύφεση.
Το ότι η Τουρκία περίμενε μέχρι τις 11 Μαρτίου, οπότε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε πανδημία, για να αναφέρει το πρώτο της κρούσμα είναι χαρακτηριστικό. Και βέβαια δύσκολα ερμηνεύει το γεγονός ότι πλέον η χώρα του Ερντογάν μετρά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, 61.049 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 1.296 θανάτους, με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς εξάπλωσης της νόσου παγκοσμίως.
Άλλωστε, η πρώτη "καραντίνα του Σαββατοκύριακου”, που ανακοινώθηκε μόλις δύο ώρες πριν από την έναρξή της, υπήρξε μέγα φιάσκο, με δεκάδες χιλιάδες πολιτών να συνωστίζονται στα καταστήματα την τελευταία στιγμή για να προμηθευτούν τα αναγκαία. Για τον όλο χειρισμό ανέλαβε την ευθύνη ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, υποβάλλοντας την παραίτησή του, η οποία εκ των υστέρων γνωστοποιήθηκε ότι δεν έγινε δεκτή από τον Ερντογάν.
Στο διάγγελμα της Δευτέρας ο Τούρκος πρόεδρος επαίνεσε την ευαισθησία του υπουργού του, αλλά και τις επιτυχίες του στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Παράλληλα, δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει για την στήριξή του τον ηγέτη του σύμμαχου Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Επιβεβαιώνονται έτσι, εμμέσως, οι δημοσιογραφικές εκτιμήσεις ότι το σίριαλ της υποβολής και ανάκλησης της παραίτησης του Σοϊλού αποτελούσε κάτι παραπάνω από μία προσπάθεια να προστατευτεί το κύρος του Ερντογάν και αποτυπώνει σοβαρούς τριγμούς στο εσωτερικό της κυβερνητικής συμμαχίας. Εκφραστής εθνικιστικών τάσεων και φορέας αντικουρδικών πολιτικών, ο Σοϊλού απέδειξε με τις αντιδράσεις στην υποβολή της παραίτησής του ότι διαθέτει αρκετούς υποστηρικτές στη χώρα – με πρώτο τον Μπαχτσελί. Αντίθετα, την εκπαραθύρωσή του φέρεται να επιδίωκε ο φιλόδοξος υπουργός Οικονομικών και προεδρικός γαμπρός, Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Σε κάθε περίπτωση, ο Ερντογάν προσπάθησε για άλλη μία φορά να "ντοπάρει” το ακροατήριό του, αναφερόμενος στην αποτελεσματικές κινήσεις της Τουρκίας για την αντιμετώπιση της πρόκλησης του κορωναϊού, υποστηρίζοντας ότι η αναλογία κλινών ΜΕΘ προς τον πληθυσμό υπερβαίνει αυτήν της Γερμανίας, αλλά παραλείποντας ασφαλώς να αναφέρει πόσες χιλιάδες υγειονομικοί έχουν απολυθεί στο πλαίσιο των εκκαθαρίσεων του δημόσιου τομέα που ακολούθησαν το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
Παράλληλα, ανέφερε ότι η Τουρκία έχει αποστείλει υγειονομικό υλικό σε 34 κράτη (συμπεριλαμβανομένου, όπως έγινε γνωστό, και του Ισραήλ), ανακαλύπτοντας και αυτή την "διπλωματία του κορωναϊού”.
Όμως, το κύριο βάρος της ρητορικής και της πρακτικής του Ερντογάν πέφτει για άλλη μία φορά στην καταστολή των ενοχλητικών φωνών. Ο Τούρκος πρόεδρος εξαπέλυσε μύδρους κατά του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και όσων "σπέρνουν τη σύγχυση στον λαό”. Εναρμονίζεται αυτή η στάση με την σύλληψη τουλάχιστον 300 ανθρώπων για τα όσα ανήρτησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την πανδημία, την ανάκριση δημοσιογράφων οι οποίοι δημοσιοποίησαν τις (απόρρητες) πληροφορίες σχετικά με τις τοποθεσίες των εντοπιζόμενων κρουσμάτων, την στοχοποίηση ιατρών που αμφισβητούν την επίσημη εκδοχή για την πανδημία και την παρεμπόδιση της διενέργειας εράνων και της δημοσιοποίησης στοιχείων από τους ελεγχόμενους από την αντιπολίτευση μητροπολιτικούς δήμους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας.
Την ώρα, μάλιστα που ανακοινώθηκε ο θάνατος των τριών πρώτων κρατουμένων από Covid-19, σε αγροτικές φυλακές, το νομοθέτημα για την αντιμετώπιση της κρίσης όχι μόνο εξαιρεί παραδειγματικά τους πολιτικούς κρατουμένους, αλλά προσθέτει στους εξαιρούμενους και τους καταδικασθέντες για αδικήματα κατά των μυστικών υπηρεσιών, ήτοι τους πέντε δημοσιογράφους οι οποίοι κάλυψαν την κηδεία στελέχους της ΜΙΤ που φέρεται να σκοτώθηκε σε επιχειρήσεις στη Λιβύη.
