H Eλλάδα έχει καταφέρει κάτι το αξιοσημείωτο.Εν μέσω πανδημίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγειονομική και για την οικονομική κατάσταση της χώρας, η Ελλάδα αντιμετωπίζει από τον Φεβρουάριο έναν ακήρυχτο πόλεμο. Για έξι ολόκληρους μήνες η Τουρκία κάνει ό,τι μπορεί για να αποσταθεροποιήσει την Ελλάδα και να την καταστήσει δορυφόρο της. Ας μην τρέφουμε άλλες αυταπάτες, η Τουρκία έχει φτάσει στο να ετοιμάζει αντίποινα επειδή η Ελλάδα αποφάσισε με τρίτο κράτος (Αίγυπτος) να υπογράψουν συμφωνία που είναι σύννομη με το Δίκαιο της Θάλασσας και αυτό που θέλει, είναι να κατακτήσει με σύγχρονους όρους την Ελλάδα.
Χθες η Τουρκία υπέστη μια μεγάλη ζημιά και αυτή δεν αφορά το Kemal Reis, αλλά για την ίδια της τη νεοθωμανική πολιτική. Το ραντεβού του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών με τον Mike Pompeo (Μάικ Πομπέο) θα μπορέσει να είναι όχι μόνο καταλυτικό για τα ελληνοτουρκικά αλλά και για μια Καινή Διαθήκη της Ελλάδας με τους συμμάχους της.
Οι πληροφορίες που διασταυρώνονται από αρκετές πηγές, αναφέρονται στο γεγονός της προσπάθειας της τουρκικής φρεγάτας Kemal Reis να εμβολίσει την ελληνική φρεγάτα Λήμνος η οποία επιτηρούσε το Oruc Reis. Η ζημιά που υπέστη το τουρκικό πλοίο ήταν πολύ σοβαρή. Αμέσως μετά, το Oruc Reis έπλευσε προς ύδατα εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Η Τουρκία έψαχνε τρόπο να ″θάψει″ το συμβάν επικοινωνιακά ώστε να μην γίνει διεθνώς περίγελος ο Ερντογάν αλλά και να μην έχει η τουρκική αντιπολίτευση ακόμη ένα θέμα ώστε να του ασκήσει κριτική. Η Άγκυρα έχει ποντάρει όλες της τις μάρκες στη βία. Επομένως όταν αυτή δεν αποδίδει καρπούς, τότε δείχνει ένα σήμα αδυναμίας στο εξωτερικό και στην ευρύτερη περιοχή την οποία και επιθυμεί να ελέγξει.
Βέβαια η Τουρκία δεν αποφάσισε να βγάλει το Oruc Reis εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας μόνο για το το πλοίο. Τα κράτη έχουν πάντα πολύ πιο σοβαρούς λόγους να συνυπολογίσουν όταν παίρνουν αποφάσεις για ειρήνη και για πόλεμο. Ο Τσελίκ από χθες το πρωί, εκλιπαρούσε την ΕΕ ″να μη γίνει ελληνικό θέατρο″. Λίγες ώρες μετά οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν έκτακτο συμβούλιο υπουργών εξωτερικών για την Παρασκευή 14/8/2020. Λίγο πριν το μεσημέρι, η ελληνική πλευρά επιβεβαίωσε ότι ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του στη Βιέννη, την ίδια μέρα. Μετά το συμβάν, ο Γάλλος πρόεδρος διαβεβαίωσε τον Έλληνα πρωθυπουργό ότι η Γαλλία θα αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία στη Μεσόγειο, στηρίζοντας τις ελληνικές θέσεις. Από το πρωί, το Ισραήλ εξέδωσε μια ανακοίνωση ξεκάθαρης στήριξης προς τις ελληνικές θέσεις.
Η στήριξη του προέδρου Μακρόν όμως, είναι η πιο κρίσιμη τόσο για το τι μέτρα θα αναλάβει η ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, όσο και τι θα γίνει με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ. Η Γαλλία είναι στο Συμβούλιο Ασφαλείας το ΟΗΕ μόνιμο μέλος, είναι πυρηνική δύναμη, η δεύτερη οικονομία της Ευρώπης και εντός των δέκα πλουσιότερων χωρών του κόσμου με την ταχύτερα αναπτυσσόμενη γλώσσα στον κόσμο. Η ανακοίνωση της Γαλλίας, τα λέει όλα:
″Προκειμένου να εκτιμήσει καλύτερα την κατάσταση της Μεσογείου και να δείξει τη θέλησή του οτι το διεθνές δίκαιο θέλει να γίνεται σεβαστό, ο πρόεδρος αποφάσισε να ενισχύσει προσωρινά τη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο εντός των επόμενων ημερών, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα″.
Για τη Γαλλία η Μεσόγειος αποτελεί ζωτικό χώρο και επομένως, υπάρχει στρατηγική σύγκλιση στους στόχους μεταξύ Αθήνας, Λευκωσίας και Παρισιού.Αυτοί οι λόγοι υποχρεώνουν την Τουρκία να κάνει δεύτερη αναδίπλωση, καθώς αν κάποιου είδους κυρώσεις υιοθετηθούν αυτή τη στιγμή για τα όσα πράττει στην περιοχή, τότε ο Ερντογάν πρέπει να ανησυχεί για την πολιτική του ύπαρξη στη γειτονική χώρα.
Σαφώς και θα επιστρέψει καθώς η Τουρκία ποντάρει στην εξάντληση της Ελλάδας μέσα από έναν ψυχολογικό πόλεμο που έχει κηρύξει απέναντι στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Όμως το ″προσωρινό″ της αύξησης της γαλλικής στρατιωτικής παρουσίας στη Μεσόγειο, μπορεί να είναι αποτρεπτικός παράγοντας για την Τουρκία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, με Ισραήλ, Αίγυπτο και Γαλλία (στρατηγικοί εταίροι των ΗΠΑ στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή) να είναι ευθυγραμμισμένες με την Ελλάδα, η Τουρκία καλείται να χωνέψει οτι σαν επίδοξη ηγεμονική δύναμη απέτυχε παταγωδώς.
Η αποτυχία της δεν είναι στο ότι δεν προκάλεσε το επεισόδιο εκείνο που θα έφερνε θετικές γι αυτήν διαμεσολαβήσεις. Η αποτυχία του επίδοξου ηγεμόνα,είναι όταν κανένα κράτος της περιοχής δεν επιθυμεί την ανάληψη της ηγεμονίας από την Τουρκία.
Οι αλλαγές στη διεθνή πολιτική λαμβάνουν χώρα εντός πολιτικού χρόνου ο οποίος μπορεί να μετριέται σε πολλές δεκαετίες. Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν λάβει έως τώρα τη στήριξη που αξίζουν. Ο Ελληνισμός όμως κερδίζει πόντους οι οποίοι θα εξαργυρωθούν στο άμεσο μέλλον.
Η Δύση πλέον αντιλαμβάνεται ότι η συνύπαρξη με κράτη σαν την Τουρκία, είναι μακροπρόθεσμα αδύνατη και ότι η Ελλάδα και η Κύπρος είναι τα σύνορα του δυτικού κόσμου ο οποίος αν θέλει να επιβιώσει στον πολυπολικό κόσμο, οφείλει να ανασυγκροτηθεί.
Η Ελλάδα αναβαθμίζεται γεωστρατηγικά μέρα με τη μέρα,αποκαλύπτοντας τα σχέδια της Τουρκίας τα οποία δεν είναι μόνο αναθεωρητικά για την Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, αλλά και για την Ευρώπη και για την Υποσαχάρια Αφρική.
Οι δηλώσεις στήριξης μπορεί να μην είναι ″όπλα″, όμως κακώς μάθαμε για δεκαετίες οτι οι πόλεμοι οι δικοί μας μπορούν να γίνουν πόλεμοι και άλλων. Η ΕΕ μας έχει αποκαλύψει έως τώρα οτι δεν ενδιαφέρεται για τη γεωστρατηγική.
Όσο είναι η Γερμανία η χώρα η οποία ηγείται σε ό,τι έχει απομείνει από την ΕΕ της εποχής του 20ου αιώνα, ένας πρόσκαιρος οικονομίστικος υπολογισμός συμφερόντων και μια κουλτούρα ″διαχείρισης″ (και όχι στρατηγική) θα φθείρει την Ευρώπη. Η Γαλλία είναι η μόνη δύναμη στην ΕΕ που μπορεί να φέρει τη θετική αλλαγή για την ΕΕ και το μέλλον δείχνει ότι η σειρά της Γαλλίας έχει έρθει, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την αναβάθμιση της Ελλάδας σε Μεσόγειο και ΕΕ.
Η μάχη από τον πόλεμο, έχουν τις ίδιες διαφορές με αυτές που υπάρχουν μεταξύ τακτικής και στρατηγικής. Δυστυχώς η χώρα μας για πολλές δεκαετίες αποκοιμήθηκε από νανουρίσματα φωνών που εξωραϊζαν την Τουρκία και συνειδητά υποτιμούσαν την διαχρονικά- εχθρική της στάση απέναντι στην Ελλάδα. Η διεθνής βιβλιογραφία είναι γεμάτη από υποδείγματα συνοριακών διαφορών ανάμεσα σε γειτονικά κράτη. Εμείς με την Τουρκία (σύμφωνα πάντα με αυτές τις φωνές) ήμασταν για κάποιον λόγο ″εξαίρεση″.
Η ιστορία, η γεωγραφία, ο πολιτισμός και άλλες παράμετροι δείχνουν ότι Ελλάδα και Τουρκία θα έχουν πάντα σοβαρά προβλήματα. Βάσει όλων αυτών λοιπόν, δεν μπορούσαμε σήμερα να περιμένουμε η Ελλάδα να κάνει κάτι καλύτερο όταν φέτος υπογράψαμε συμφωνίες για οριοθετήσεις όταν μπορούσαμε από τη δεκαετία του 1950 να το κάνουμε, ειδικά μετά το 1982.
Ο πόλεμος (ακόμη και ο ακήρυχτος που έχουμε τώρα με την Τουρκία) είναι τέχνη και δεν είναι καβγάς σε πλατεία. Σαφώς και ο θυμός και η οργή είναι συναισθήματα εύλογα όταν βλέπεις μια χώρα που είναι υπόδειγμα διεθνούς ταραξία που βεβηλώνει μνημεία του μεγαλείου του ελληνικού πολιτισμού, που έχει μετατρέψει το μίσος σε πολιτική. Σίγουρα υπάρχει οργή για τις φωνές εκείνες που μας έλεγαν εντός της χώρας μας ″να τα βρούμε με τους Τούρκους″, όμως ο πόλεμος παραμένει τέχνη.
Όποιος κάνει μια αναδρομή στις μεγάλες μάχες, έκπληκτος θα δει δυνάμεις σαν την ΕΣΣΔ να δίνει χώρο στη ναζιστική Γερμανία. Θα δει τους Αθηναίους να εκκενώνουν την πόλη τους κατά την κάθοδο των Περσών. Θα δει πολλές υποχωρήσεις που αν τις δει αποσπασματικά, θα τις ονομάσει ″μειοδοσίες″.
Στην πραγματικότητα, ήταν προσπάθειες μετασχηματισμού και ανασυγκρότησης. Σκοπός είναι να κερδηθεί ο πόλεμος και η Ελλάδα μέσα σε λίγες μέρες έδειξε ότι έχει αρχίσει να ευθυγραμμίζεται με τους όρους του σημερινού ″γενναίου″ κόσμου. Η Ελλάδα έφερε προ εκπλήξεως την Τουρκία και τη Γερμανία με τη συμφωνία της 6ης Αυγούστου με την Αίγυπτο. Τσαλακώνει και εκθέτει την Τουρκία, φέρνει σε δύσκολη θέση ″εταίρους″ που κοιτούν μόνο τον εμπορικό όγκο συναλλαγών με την Τουρκία και τους καθιστά υπεύθυνους για το μέλλον της Ευρώπης.
Η Τουρκία που διεκδικεί τη μερίδα του λέοντος και στο blame-game για το ποίος και πώς τορπίλισε τις διαπραγματεύσεις, ηττάται ξανά και εδώ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους όρους της διαμεσολάβησης του Βερολίνου. Ας είμαστε ειλικρινείς: Η Γερμανία θέλει πλέον να δείξει στην Ελλάδα ότι ήταν ελλιπής τακτική η αιφνιδιαστική συμφωνία της με την Αίγυπτο και έτσι η όποια διαμεσολάβηση γίνει από την πλευρά της, θα έχει τον πάγια τιμωρητικό χαρακτήρα της γερμανικής κουλτούρας.
Όμως η πραγματικότητα είναι οτι από τη φύση της η γερμανική διαμεσολάβηση είναι προβληματική και καλώς κάνει η Ελλάδα και είναι επιφυλακτική. Υποτίθεται ότι η Γερμανία θα προστάτευε τα συμφέροντα της Ελλάδας. Δεν θα έπρεπε να είναι στην ουδέτερη διαμεσολαβητική στάση. Η Ελλάδα λοιπόν έφερε ξανά προ εκπλήξεως τη Γερμανία συμφωνώντας με τη Γαλλία και αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας του Παρισιού στην περιοχή, κάτι που ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα της Γαλλίας. Οι Γερμανοί δεν θα ήθελαν ποτέ μια τέτοια εξέλιξη, όπως και οι Τούρκοι. Πρέπει να μάθουμε πολλά από τη βυζαντινή στρατηγική και γενικά από την ανατολική σχολή σκέψης της στρατηγικής. Η κουλτούρα μας πρέπει να αλλάξει με τρόπο ώριμο. Δόγμα Σοκ στην αλλαγή στρατηγικής δεν υπάρχει και χρειάζεται ζύμωση. Το ″τι κάνουμε τώρα″ δεν υπάρχει στη στρατηγική η οποία δεν ευδοκιμεί στο παρόν αλλά μόνο στο μέλλον.
Ας πούμε ότι τέσσερις αρχές του Σουν Τσου, πρέπει να μας γίνουν κτήμα από την τρέχουσα κρίση η οποία μπορεί να μας ανεβάσει επίπεδο στο μέλλον.
- Κάθε μάχη κερδίζεται πριν καν δοθεί.
- Ποτέ μην διακόπτεις τον εχθρό όταν αυτός κάνει λάθος.
- Aν ο εχθρός σου είναι οξύθυμος προσπάθησε να τον ερεθίσεις. Να παριστάνεις τον αδύναμο για να αυξήσεις την αλαζονεία του.
- Κερδίζει εκείνος που ξέρει πότε να δώσει μάχη και πότε να μην δώσει.
- Κράτησε τα σχέδια σου στο σκοτάδι και όταν κινείσαι να το κάνεις σαν να είσαι κεραυνός.
Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ - Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
