Ενεργειακός πόλεμος σε εξέλιξη για την τύχη του ΕastMed.Ασφυκτικές πιέσεις δέχεται η ιταλική κυβέρνηση για να προχωρήσει η προώθηση του επενδυτικού σχεδίου του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου.
Πιέσεις απ’ όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές αναμένεται να ασκηθούν το επόμενο διάστημα προς την ιταλική κυβέρνηση προκειμένου να υπογραφεί το ταχύτερο δυνατό η διακρατική συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, ο οποίος είναι σχεδιασμένος να μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην αγορά της Ευρώπης.
Ο αγωγός East Med αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των επερχόμενων ενεργειακών και γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή και ήδη έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε χώρες που έχουν μείνει εκτός, όπως η Τουρκία, αλλά και εντός των κυβερνήσεων των εμπλεκόμενων χωρών,
Αυτό άλλωστε διεφάνη και από την τετραμερή υπουργική διάσκεψη της Αθήνας (7/8), στην οποία οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας Κωστής Χατζηδάκης, της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτς και ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για θέματα Ενέργειας Φράνσις Φάνον συμφώνησαν ότι η διακρατική συμφωνία για τον αγωγό East Med «θα πρέπει να υπογραφεί το συντομότερο δυνατόν από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη».
Μάλιστα στην κοινή δήλωση τους οι υπουργοί υπενθυμίζουν ότι το κείμενο της Διυπουργικής Συμφωνίας έχει οριστικοποιηθεί ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ιταλία τον Δεκέμβριο του 2018, έχει λάβει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Φεβρουάριο του 2019.
Μάλιστα ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ Γιουβάλ Σταίνιτς ζήτησε να επισπευστεί η υπογραφή της συμφωνίας, ενώ σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες στο τραπέζι των συζητήσεων έχει μπει ακόμη και το ενδεχόμενο αλλαγής της όδευσης του αγωγού ώστε να κατευθυνθεί προς τα Βαλκάνια.
Το ενδεχόμενο αυτό πάντως δεν φαίνεται πιθανό, δεδομένου ότι μέσω Ιταλίας ο αγωγός φθάνει απευθείας στην μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά.
Ιταλικά πίσω – μπρος
Ο EastMed, όπως και ο αγωγός ΤΑΡ είναι δύο projects τα οποία έχουν έντονα πολιτικοποιηθεί στην Ιταλία, καθώς στελέχη και των δύο κομμάτων που αποτελούν σήμερα τον κυβερνητικό συνασπισμό είχαν στηρίξει οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις που αντιτίθενται στην κατασκευή νέων αγωγών στο ιταλικό έδαφος, υποστηρίζοντας ότι δεν χρειάζονται άλλοι αγωγοί μεταφοράς ορυκτών καυσίμων, εφόσον η ΕΕ οδεύει στην οικονομία μηδενικού άνθρακα.
Μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης αλλά και με προσωπική παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τον αγωγό ΤΑΡ, η έντονη αντίδραση φάνηκε κάπως να κάμπτεται, για να επανέλθει πριν τις Ευρωεκλογές, όταν ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας ζήτησε νέα περιβαλλοντική μελέτη για τον αγωγό EastMed, παγώνοντας επί της ουσίας τις όποιες διαδικασίες για την προετοιμασία της διακρατικής συμφωνίας.
Ιταλικά μέσα ενημέρωσης απέδωσαν την κίνηση του υπουργείου Περιβάλλοντος σε πολιτικές σκοπιμότητες εν όψει των ευρωεκλογών, εκτιμώντας ότι στη συνέχεια η κατάσταση θα εξομαλυνόταν.
Μάλιστα πριν από δύο εβδομάδες ο υπουργός Ενέργειας της Ιταλίας συμμετείχε στο East Mediterranean Gas Forum που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, πράγμα που έδωσε την εντύπωση ότι η Ρώμη ήταν πλέον έτοιμη να συζητήσει εκ νέου για τον EastMed.
Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες μάλιστα, η Αθήνα προσπάθησε να συμμετάσχει και ο Ιταλός υπουργός Ενέργειας στη διάσκεψη, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Οι τέσσερις υπουργοί στην κοινή ανακοίνωση τους αναφερόμενοι στον East Med δήλωσαν ότι «αποφάσισαν να στηρίξουν την ενεργειακή ανεξαρτησία των κρατών τους και την εγκαθίδρυση ενός Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. μέσω της ενεργούς προώθησης της διαφοροποίησης των πηγών και οδεύσεων εισαγωγής».
Μάλιστα επαναβεβαίωσαν την υποστήριξη τους προς το σχέδιο του Αγωγού Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Pipeline), ενός σχεδίου που όπως αναφέρουν είναι μεγάλης σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επίσης δημιουργεί μια στρατηγική σύνδεση μεταξύ Ευρώπης και Ισραήλ.
Το «κλειδί», όμως, για την επαναφορά της Ρώμης στην τροχιά του East Med, ίσως να το κρατούν και οι Βρυξέλλες. Η αναθεώρηση και επανεξέταση των έργων της λίστας του PCI το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου ίσως αποτελέσει μία πολύ καλή ευκαιρία ώστε η Ιταλία να πειστεί για τη συμμετοχή της ξανά στο project.
Όπως και να χει το έργο αυτό αντιμετωπίζει εκ των πραγμάτων δυσκολίες υλοποίησης μια και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου τρέχουν ήδη άλλα projects για τη μεταφορά των ποσοτήτων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Όπως οι τερματικοί σταθμοί LNG στην Αίγυπτο αλλά ακόμη και το ώριμο έργο του FSRU της Αλεξανδρούπολης.
Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα επιδιώκουν πάση θυσία να κρατήσουν ζωντανό, αλλά κυρίως να τρέξουν το επόμενο στάδιο του αγωγού φυσικού αερίου, που είναι η υπογραφή διακρατικής συμφωνίας.
Δεν θέλουν να χάσουν το θετικό momentum της υποστήριξης των ΗΠΑ, καθώς και της μεγάλης συμμαχίας που οργανώνεται, αυτής του East Med Gas Forum, η οποία βάζει στην άκρη τις διεκδικήσεις και απαιτήσεις της Τουρκίας.
