Την επικαιρότητα απασχολεί η τουρκική συμπεριφορά μετά την ανακοίνωση της υπογραφής της συμφωνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με την γαλλική TOTAL και την ιταλική ENI που αφορά στο “τεμάχιο 7” της κυπριακής ΑΟΖ. Μέσα σε λίγη ώρα, τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας της Τουρκίας, αλλά και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχαν εκδώσει ανακοινώσεις και είχαν προβεί σε δηλώσεις απειλητικές, οι οποίες ήταν τόσο αιχμηρές, που θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν ως ένα άτυπο casus belli (αιτία πολέμου). Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Τι κάνει την Τουρκία να χάνει εντελώς την ψυχραιμία της, αναβιβάζοντας της προκλήσεις κατά της Κύπρου σε νέο επίπεδο;
Όπως φαίνεται στους χάρτες που μας παραχώρησε ευγενικά ο ειδικός του τομέα των υδρογονανθράκων, Δρ. Ηλίας Κονοφάγος, τον οποίο συμβουλευθήκαμε, οι σεισμικές έρευνες που έχουν διενεργήσει αμερικανικές εταιρίες στο “τεμάχιο 7”, έχουν εντοπίσει σημείο όπου υπάρχει – με ισχυρή πιθανότητα – κοίτασμα φυσικού αερίου το οποίο είναι μέχρι και πενταπλάσιο του αιγυπτιακού ZOHR!
Με απλά λόγια και ποσοτικοποιημένα, η υπολογισμένη αξία του ZOHR ανέρχεται στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ! Κατά συνέπεια, ένα κοίτασμα η αξία του οποίου μπορεί να ανέρχεται ακόμα και σε 1 τρισεκατομμύριο ευρώ, είναι επαρκής λόγος να κάνει την Άγκυρα να “χάσει τον έλεγχο”… Στους χάρτες θα πρέπει να προσεχθεί, ότι η διεκδίκηση της Τουρκίας στο “οικόπεδο” των εταιριών TOTAL-ENI είναι στο βορειοδυτικό μέρος.
Είναι προφανές ότι η Τουρκία θα αυξήσει κατακόρυφα της προκλήσεις, όσο πλησιάζουμε προς τον Ιανουάριο που είναι προγραμματισμένη η γεώτρηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Τούρκοι έχουν ήδη στείλει ερευνητικά σκάφη να κάνουν υποτίθεται σεισμικές έρευνες στο “τεμάχιο 7” της κυπριακής ΑΟΖ και είναι εξαιρετικά πιθανό να έχουμε σύντομα νέες αφίξεις.
Το ενδιαφέρον, συνεπώς, μεταφέρεται στο τι σκοπεύουν να κάνουν οι Κύπριοι, ασφαλώς όμως και η Ελλάδα, για να υπερασπίσουν τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον “απροσάρμοστο” κρατικό δρώντα της περιοχής, την Τουρκία. Υπενθυμίζεται, ότι στο πρόσφατο παρελθόν, η τουρκική αντίδραση “έπεισε” την ιταλική ENI να αποχωρήσει από την περιοχή.
Η ταραγμένη εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ιταλία με τις διάφορες πολιτικές δυνάμεις να έχουν διαφορετική οπτική επί των ενεργειακών θεμάτων (π.χ. τα δημοσιεύματα για τον Ματέο Σαλβίνι και την ειδική του σχέση με ρωσικά ενεργειακά συμφέροντα), αλλά και η ακυβερνησία εν πολλοίς, δεν επέτρεψε στη Ρώμη να εκπονήσει σαφή πολιτική για το ζήτημα, με αποτέλεσμα η εταιρία ENI να νιώσει απροστάτευτη και να φύγει.
Τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει και στην Ιταλία, καθώς μια άλλη κυβέρνηση, περισσότερο φιλική προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, να αναλαμβάνει τα ηνία. Εάν υποτεθεί ότι η στάση της ΕΕ απέναντι στους υδρογονάνθρακες της ανατολικής Μεσογείου επικεντρώνεται σε ένα δυνητικό μελλοντικό “ταμιευτήρα αερίου” που θα συμβάλλει τα μέγιστα στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας, άρα στην ενεργειακή ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου, αρκετά θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Ρόλο θα παίξει πιθανώς και η προκλητική, στα όρια του προσβλητικού ενίοτε, στάση της Τουρκίας απέναντι στην ΕΕ. Ωστόσο, από τη στιγμή που μιλάμε για την Ευρωπαϊκή Ένωση με τον γνωστό δυσκίνητο μηχανισμό λήψης αποφάσεων, δεν μπορεί κανείς να σχεδιάζει με βάση την ελπίδα ευρωπαϊκής στήριξης σε “κεντρικό επίπεδο”.
Διαφορετικός είναι ο υπολογισμός στην περίπτωση της Γαλλίας. Ούτε η κυβέρνηση της Γαλλικής Δημοκρατίας επιθυμεί να διαρρήξει τους όποιους δεσμούς με την Άγκυρα. Όμως, δηλώσεις ανώτατων στελεχών της γαλλικής κυβέρνησης, καθώς επίσης και του ίδιου του Εμανουέλ Μακρόν, συν αναφορές στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις στο πλαίσιο των διμερών σχέσεων με την Κύπρο και την Ελλάδα, υιοθετούν έναν εντελώς διαφορετικό τόνο από αυτόν της Ιταλίας.
Ας μην ξεχνούμε ότι η Γαλλία διαθέτει και το αεροπλανοφόρο Ντε Γκολ με το οποίο δύναται να κάνει προβολή ισχύος στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, μαζί με ισχυρά πλοία του γαλλικού Ναυτικού. Το Παρίσι διατηρεί ένα εξαιρετικό επίπεδο επικοινωνίας και με την Αίγυπτο του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι.
Το αιγυπτιακό Ναυτικό του οποίου έχει αγοράσει γαλλικά μαχητικά τέταρτης γενιάς Rafale, φρεγάτες FREMM και πυραυλακάτους Gowind, ενώ έχει παραλάβει και τα δυο ελικοπτεροφόρα κλάσεως Mistral τα οποία προορίζονταν για τη Ρωσία…
Αυτό από μόνο του δεν λέει και πολλά. Όμως, η Αίγυπτος, σε συμμαχία με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) θεωρούν την Τουρκία απειλή εθνικής ασφαλείας νούμερο ένα (λόγω της ειδικής σχέσης Ερντογάν με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, κυρίως).
Να υπενθυμιστούν οι πρωτοφανείς δηλώσεις του Σαουδάραβα υπουργού Εξωτερικών που υποστήριξε απερίφραστα τα δικαιώματα της Κύπρου για αξιοποίηση υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες ζώνες της, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την οργή του Ερντογάν, ο οποίος κατηγόρησε το Ριάντ για αντι-ισλαμική συμπεριφορά, αφού οι Σαουδάραβες “άδειασαν” επιδεικτικά τα Κατεχόμενα!
Η παράθεση όλων αυτών των στοιχείων στόχο έχουν να καταδείξουν ότι περιθώρια κινήσεων για την ελλαδική και την κυπριακή διπλωματία υπάρχουν. Κι επειδή πολύς λόγος γίνεται στην Ελλάδα για την υπογραφή συμφωνίας προμήθειας γαλλικών φρεγατών Balh@rra, ενός πλοίου που δεν έχει ακόμα ναυπηγηθεί, έναντι ποσού με το οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να αποκτήσει διπλάσιο αριθμό σκαφών από άλλους προμηθευτές, αναπόφευκτα γεννούνται και άλλες σκέψεις.
Είναι λογικό να θεωρεί αυτονόητο κάθε αναλυτής, ότι σε ένα τόσο περιπλεγμένο σκηνικό όπου τα πάντα μπορούν να καθορίσουν – στις λεπτομέρειες – το τελικό αποτέλεσμα, η Ελλάδα έχει θέσει ευθέως στη γαλλική πλευρά, ότι μια τέτοια επένδυση σε εποχές δύσκολες για την παγκόσμια ναυπηγική βιομηχανία, δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από συγκεκριμένες δεσμεύσεις στον τομέα της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων.
Είναι επίσης δύσκολο(;) να φανταστεί κανείς, ότι οι ελληνικές κινήσεις δεν περιλαμβάνουν την Κύπρο και φροντίζουν μονάχα για την ασφάλεια των μελλοντικών προσπαθειών εντοπισμού και αξιοποίησης ευμεγέθων κοιτασμάτων νοτιοδυτικά της Κρήτης. Δεν μπορεί να μην έχει εξηγηθεί με σαφήνεια στο Μέγαρο Μαξίμου και τον καινούργιο ένοικο, η σημασία της ανατολικής Μεσογείου για την Ελλάδα.
Δεν μπορούν να θυσιαστούν τα πάντα στον βωμό της αποκλιμάκωσης στο ελληνοτουρκικό μέτωπο περιλαμβάνοντας μονάχα το Αιγαίο και τις ελληνικές νήσους μέχρι το Καστελόριζο, διαχωρίζοντας από τους υπολογισμούς αυτούς την Κύπρο.
Ο πλέον προφανής λόγος – χωρίς να είναι ο μοναδικός – είναι το ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να κάνει πίσω και όποιος ιθύνων στην Ελλάδα το πιστεύει, είναι ένας ακόμα επικίνδυνος αφελής. Χρειάζεται μήπως να εξηγήσουμε εκ νέου το ανθελληνικό παιχνίδι της Τουρκίας στη Λιβύη; Να θυμίζαμε ποια πρόσωπα που παίζουν ρόλο στην περιοχή έχουν εμπειρία από την Ελλάδα στην οποία απευθύνθηκαν για βοήθεια και τι ακριβώς έχουν εξασφαλίσει;
Ελπίζουμε να καταλάβουν στο Μαξίμου και στη Βασ. Σοφίας, ότι για την Τουρκία η Κρήτη ΔΕΝ δικαιούται ως νήσος, τίποτα παραπάνω από 6 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα. Δε δικαιούται υφαλοκρηπίδα, δεν δικαιούται ΑΟΖ. Μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό; Ποιες τουρκικές επιδιώξεις υποκρύπτονται;
Όσο η Ελλάδα δεν δείχνει βούληση να υπερασπίσει τα δικαιώματά της ακόμα και με τη χρήση ένοπλης βίας εάν απαιτηθεί, δίνοντας την εντύπωση ότι στο στρατιωτικό πεδίο περιμένει από άλλους να της λύσουν τα προβλήματα, τόσο η θέση της θα καθίσταται πιο επισφαλής. Ας τα θυμάται αυτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης καθώς θα οδεύει για τις συναντήσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών του ΟΗΕ…
