Το Μεταναστευτικό – Προσφυγικό είναι πρόβλημα που απαιτεί αντιμετώπιση μέσα από τις λεπτές ισορροπίες του ανθρωπισμού και της ικανότητας μιας χώρας ή συνόλου χωρών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, να αφομοιώσουν και να εντάξουν στις κοινωνίες τους μεγάλο αριθμό ατόμων, τα οποία, σε μεγάλο βαθμό, διαθέτουν διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά από αυτά των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Μια εξαιρετικά δύσκολη ισορροπία, η οποία συχνά ανατρέπεται, αφού το φαινόμενο της μετανάστευσης αλλά και της προσφυγιάς έχει τη δική του, αυτόνομη δυναμική, ανάλογα με τις εξελίξεις και τα γεγονότα που σημειώνονται στις χώρες προέλευσης των ανθρώπων που αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους.
Πόλεμοι, εμφύλιες συγκρούσεις, διάλυση κρατών, κατάρρευση και αλλαγές συνόρων, φυσικές καταστροφές, διεφθαρμένα, κλεπτοκρατικά, καταπιεστικά καθεστώτα, φτώχεια και εξαθλίωση, καταλήστευση των φυσικών πόρων φτωχών κρατών από πλούσιες χώρες και τις πολυεθνικές, υπεργεννητικότητα, είναι ορισμένα από τα μεγάλα προβλήματα που γεννούν το φαινόμενο της μετανάστευσης και της προσφυγιάς. Και, συχνά, τα όρια ανάμεσα στη μετανάστευση και την προσφυγιά είναι δυσδιάκριτα. Κι’ αυτό, παρά τους νομικίστικους ακροβατισμούς των πολιτικών ιθυνόντων, εντός και εκτός Ελλάδος, της βρυξελιώτικης γραφειοκρατίας ή του αμερικανικού βαθέως κράτους.
Αυτές είναι οι αντικειμενικές αιτίες που προκαλούν το μεταναστευτικό – προσφυγικό τσουνάμι, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια – και κυρίως την τελευταία πενταετία - η Ελλάδα. Πόσο μάλλον, αφού είναι μια από τις βασικές πύλες εισόδου στην Ευρώπη, και γείτονας με την Τουρκία, η οποία, εκτός των προβλημάτων που η ίδια έχει με τον μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, τους χρησιμοποιεί και ως μοχλό γεωπολιτικής πίεσης προς την Ελλάδα και την ΕΕ.
“Η Ευρώπη έχει ανάγκη από μετανάστες”
Τι γίνεται, όμως, όταν η Ευρώπη, όχι μόνον δεν παρεμβαίνει στις αιτίες που προκαλούν το φαινόμενο (πχ. πόλεμοι), και απλά διαχειρίζεται τα αποτελέσματα (πχ. προσφυγικό κύμα από την Συρία), αλλά, αντίθετα, κοιτάζει πως θα επωφεληθεί από τους εξαθλιωμένους του τρίτου κόσμου, οι οποίοι περνούν των παθών τους τον τάραχο για να φτάσουν στη “γη της Επαγγελίας”, και πολλοί από αυτούς τελικώς, είτε δεν τα καταφέρνουν, είτε φτάνουν σε έναν νεκρόσακο;
Πολύ περισσότερο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εύλογα θέτουν το ερώτημα: Μήπως η ΕΕ, ή τουλάχιστον κάποιες μεγάλες χώρες της, κάνουν σχεδιασμένα εισαγωγή ανθρώπων, φτηνών εργατικών χεριών, κ.ο.κ.; Διότι, ναι μεν η Γερμανία, δια της καγκελαρίου της, Άγκελα Μέρκελ, καλούσε για “ανθρωπιστικούς” λόγους τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, το 2015, να πάνε εκεί, με το γνωστό welcome, αλλά είναι πασίγνωστο ότι η Γερμανία ως χώρα γερόντων έχει τεράστια ανάγκη από εισαγωγή πληθυσμού. Και, βέβαια, εξειδικευμένου προσωπικού. Κάτι που, μεταξύ άλλων, το εξασφάλισε με την αφαίμαξη της Ελλάδας από επιστήμονες (ιατρικό προσωπικό, γνώστες τεχνολογιών, κ.λ.π.), με την υπογραφή μάλιστα ελληνικών κυβερνήσεων.
Ιδού, όμως, μια άκρως διαφωτιστική προσέγγιση, ενδεικτική, ενδεχομένως, των απόψεων που κυκλοφορούν στους κύκλους των “τεχνοκρατών”. Αντίστοιχες θέσεις, βέβαια, είναι πολύ γνωστό ότι υπάρχουν σε ισχυρούς κύκλους της ΕΕ, και διεθνώς, ήδη από την αρχή της δεκαετίας του 1990.
Προ μηνών, λοιπόν, στις 19 Μαρτίου 2019, με πρωτοβουλία του υπουργείου Εξωτερικών, ενόψει τότε των ευρωεκλογών, πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα “Γιάννος Κρανιδιώτης” του υπουργείου ημερίδα με θέμα: “Το Μέλλον της Ευρώπης - Αναστοχασμός για τις προοπτικές της ΕΕ”.
Εκτός των πολιτικών και των εκπροσώπων της ΕΕ στην Ελλάδα, πήρε μέρος σειρά επιστημόνων. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών), Αστέρης Πλιάκος (βιογραφικό http://www2.aueb.gr/users/asteris/).
Κατά τη διάρκεια του διαλόγου που αναπτύχθηκε, ο ίδιος, αναφερόμενος στην Ευρώπη, είπε: “Μιλάμε για μια αναδιάταξη, λαών, πληθυσμών και πολιτών. Να σας πω ένα παράδειγμα. Το 1990 ο πληθυσμός της Ευρώπης ήταν το 25% του παγκόσμιου, σήμερα ξέρετε πόσο είναι: Το 6%. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από μετανάστες. Δυστυχώς ή ευτυχώς, ανάλογα με τη θέση σας. Έχει ανάγκη από εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Έχει ανάγκη από μια διαφορετική κουλτούρα. Μην ξεχνάτε ότι η Συνθήκη της Λισσαβώνας σταμάτησε να ταυτίζει αυτό που λέγεται πολιτισμός μόνο με τις εθνικές πολιτιστικές παραδόσεις. Και αναδιατάσσει το όλο σκηνικό και λέει κοινή πολιτιστική κληρονομιά, μια ενωσιακή διαδικασία διαμόρφωσης μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας”.
Αφρικανικός “κυκλώνας”
Εάν παρόμοιες απόψεις συμμερίζονται ισχυροί κύκλοι των Βρυξελλών, του Βερολίνου και άλλων πρωτευουσών σημαντικών ευρωπαϊκών χωρών, τότε εύλογα γεννώνται υποψίες για οργανωμένη εισαγωγή πληθυσμού στην ΕΕ. Για οικονομικούς λόγους, αλλά και εξαιτίας της υπογεννητικότητας.
Άραγε, εάν συνεχιστεί και κλιμακωθεί το μεταναστευτικό κύμα, έχει αναλογιστεί κανείς τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια, οπότε αναμένεται πολύ μεγαλύτερο τσουνάμι; Τα στοιχεία από τη ραγδαία γεννητικότητα, αλλά και τα τεράστια προβλήματα στην Αφρική, προκαλούν ανατριχίλα για μεταναστευτικές ροές, από τη μαύρη ήπειρο προς την Ευρώπη, δραματικά μεγαλύτερες από αυτές που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα ο κόσμος.
Όλα αυτά είναι πασίγνωστα στους “εγκεφάλους” των Βρυξελλών. Μόλις τον Ιούλιο του 2019, μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, είχε τεθεί το ζήτημα από Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες. Όπως επίσης, συχνές είναι οι επερωτήσεις και στο παρελθόν. Ειδικότερα, έχει επισημανθεί ότι “μέχρι το 2050, το μισό των γεννήσεων παγκοσμίως αναμένεται να είναι στην Αφρική. Ο πληθυσμός στην υποσαχάριο Αφρική αναμένεται να διπλασιαστεί σε αυτό το διάστημα. Μόνον στη Νιγηρία, ο πληθυσμός της έχει διπλασιαστεί την τελευταία εικοσαετία και αναμένεται να διπλασιαστεί πάλι, σε πάνω από 400 εκατομμύρια, μέχρι το 2050” (http://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2019-002337_EN.html). Κοντολογίς, μιλάμε μόλις για τις επόμενες τρείς δεκαετίες.
Ήδη, τα πρώτα κύματα από την Αφρική, και βέβαια από τη Νιγηρία, είναι εμφανή. Οι άνθρωποι αυτοί πολλές φορές προσπαθούν να περάσουν πεζή τις ερήμους, όπου πολλοί αφήνουν εκεί τα κόκκαλά τους, για να φτάσουν στη Λιβύη, και από εκεί να διαπλεύσουν με σαπιοκάραβα τη Μεσόγειο για την Ιταλία. Τελευταία, ο δρόμος αυτός έκλεισε, αφού προηγουμένως θαλασσοπνίγηκαν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, και πλέον, αρκετοί από αυτούς προσπαθούν να φτάσουν στην Τουρκία και από εκεί να περάσουν στην Ελλάδα.
Διότι, ναι μεν οι περισσότεροι από αυτούς που μπαίνουν στην Ελλάδα είναι Αφγανοί και Σύριοι (60+% και 20+% αντίστοιχα), αλλά μεγάλος – αν και όχι κυρίαρχος – είναι ο αριθμός των Αφρικανών.
Ταυτοτικό ζήτημα
Να σημειωθεί ότι στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες διαφημίζεται ευρύτατα και συστηματικά το πολυπολιτισμικό μοντέλο. Από τους life style μικτούς διαπολιτισμικούς γάμους, μέχρι τις “έγχρωμες” ομάδες ποδοσφαίρου, μπάσκετ, τις multi culti κουζίνες, κ.ο.κ. Θεωρητικά, όλα αυτά είναι καλά, αφού λαμβάνουν υπόψιν τις αλλαγές που συντελούνται στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πλην, όμως, διόλου αθώα.
Ένα σημαντικό κομμάτι του καπιταλιστικού συστήματος και των πολιτικών ελίτ των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών ελάχιστα δείχνουν να ενδιαφέρονται εάν υπάρχει κίνδυνος ισοπέδωσης του ιστορικού ευρωπαϊκού μοντέλου του κράτους – έθνους και της ιστορικής ευρωπαϊκής ταυτότητας, όπως συνηθίζεται να την ονομάζουν.
Τουναντίον, μάλλον θέλουν να τα ισοπεδώσουν μια ώρα αρχύτερα, στο όνομα της “παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου”.
Έτσι, όμως, ανατρέπονται με ταχείς ρυθμούς και βίαια βασικές ιστορικές ισορροπίες στην Ευρώπη, οι οποίες έχουν σε μεγάλο βαθμό διαμορφώσει και την ιστορική ταυτότητά της.
Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές της “εθνικής περιχαράκωσης” και του “προστατευτισμού” μπορεί να αποδεικνύονται βραχυπρόθεσμα αποτελεσματικές, αλλά, όπως αποδείχτηκε, εξαιτίας τους επιβαρύνονται δραματικά οι χώρες εισόδου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Μπορεί, λοιπόν, πολλοί συμπολίτες μας, από ανθρωπιστικής πλευράς, ορθώς να συμπονάνε και να βοηθάνε τους ανθρώπους που θαλασσοπνίγονται, που τους εκμεταλλεύονται δουλέμποροι, ή πεθαίνουν στις ερήμους. Εξάλλου, και οι Έλληνες ανάθρεψαν γενιές και γενιές προσφύγων και μεταναστών.
Αλλά, από αυτού του σημείου μέχρι του να ευνοείται η ανεξέλεγκτη μεταναστευτική και προσφυγική ροή, η απόσταση είναι τεράστια.
Το ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό ρεύμα μπορεί να βολεύει κύκλους του καπιταλιστικού συστήματος, κάποιες μεγάλες χώρες που έχουν ανάγκη πληθυσμού, ή ακόμα – κατά περιόδους - και την ίδια την Ελλάδα για φτηνά εργατικά χέρια, αλλά μεσομακροπρόθεσμα αυξάνει τους φόβους (συχνά, όχι αβάσιμα) ότι απειλείται η εθνική και ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Ως εκ τούτου, η ισορροπία ανάμεσα στον ανθρωπισμό και στη ρεαλιστική προσέγγιση του ζητήματος είναι επιβεβλημένη.
Και διαπράττουν καίριο λάθος εκείνα τα κομμάτια τόσο της Δεξιάς (ιδιαίτερα, της “εκσυγχρονιστικής”, και όχι της “λαϊκής”) όσο και της Αριστεράς που υποτιμούν το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας και του πατριωτισμού, και γέρνουν μονόπατα, τόσο στον οικονομικό τομέα, όσο και στα εθνικά και το μεταναστευτικό, στο “μπάτε σκύλοι αλέστε”.
Προφανώς, δεν έχουν κατανοήσει ότι οι αντιδράσεις που εκδηλώνονται στις ευρωπαϊκές – και όχι μόνο - κοινωνίες με αφορμή το μεταναστευτικό – προσφυγικό, δεν αφορούν τόσο τους “άθλιους” του τρίτου κόσμου που αναζητούν μια καλύτερη ζωή, όσο την ιστορική σύγκρουση ανάμεσα στην εθνική – πατριωτική ταυτότητα και στην ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση.
Είναι γνωστές, εξάλλου, οι απόψεις θεωρητικών ότι “το εθνικό κράτος πέθανε”, κ.λ.π.
Κι’ όλα αυτά, σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που το ίδιο το σύστημα προκαλεί, με αποτέλεσμα να συνθλίβονται και να φτωχοποιούνται, με τα νεοφιλελεύθερα μνημόνια, τεράστια τμήματα (ηλικιακά, και ταξικά) του πληθυσμού. Κάτι που με τη σειρά του δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής έκρηξης.
Κατά τα λοιπά, ο καπιταλιστής, όπως λέγεται, είναι εκείνος που θα πουλήσει ακόμα και το σκοινί που θα τον κρεμάσουν.
Και αυτό φαίνεται πεντακάθαρα από την τακτική των μαζικών επενδύσεων του Δυτικού κεφαλαίου στην Κίνα.
Κάτι που με τη σειρά του έχει ως συνέπεια την σχεδιασμένη εκ μέρους του Πεκίνου πολιτική μαζικής εξαγωγής (και προς την Ελλάδα) ανθρώπων, εμπορευμάτων, επενδύσεων, και πλέον υψηλής τεχνολογίας.
Τώρα, βέβαια, όλοι κλαίνε πάνω από το χυμένο γάλα. Είναι αργά. Τα ίδια θα συμβούν εάν επιτρέψουν οι λαοί σε ανίκανους, άσχετους και στις οικονομικές ελίτ να διαχειριστούν το μεταναστευτικό – προσφυγικό.
Αριστερός Ψάλτης
