Φρένο στην προσπάθεια της Τουρκίας να καταστεί μια ναυτική δύναμη τόσο στο Αιγαίο όσο και στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης που είναι η Βόρεια Αφρική, αλλά και ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης της Αθήνας ενόψει των σεισμικών ερευνών σε περιοχές που έχουν οριοθετηθεί με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο το Σεπτέμβριο από την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου «ΤΡΑΟ» φέρνει η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Καΐρου για την μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (ΑΟΖ) των δύο όμορων χωρών.
Η κίνηση της Αθήνας δείχνει ότι δεν είναι μόνο η Τουρκία αυτή που μπορεί να παίξει και στο πεδίο και στις διαπραγματεύσεις αλλά μπορεί και η Ελλάδα να το κάνει τόνισε μιλώντας στο ethnos.gr o Σωτήρης Σέρμπος, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Ερευνητικός Εταίρος στο Jean Monnet European Centre of Excellence, ΕΚΠ. Παράλληλα, εκτιμά ότι μετά την υπογραφή θαλάσσιων ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, η Ελλάδα ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τις ενέργειές της προκειμένου να προχωρήσει καταρχήν σε μια τμηματική οριοθέτηση στο πλαίσιο μιας συνολικής στην περιοχή.
Προσπάθεια εξισορρόπησης της Τουρκίας πριν κατοχυρώσει τα κεκτημένα της
Από την άλλη η Αίγυπτος, όπως εξήγησε ο κ Σέρμπος, δέχτηκε πιέσεις προκειμένου με μια κίνηση χαμηλού ρίσκου να στείλει ένα μήνυμα στην Τουρκία ότι έχει περάσει μια κόκκινη γραμμή όσον αφορά την προβολή ισχύος που επιδιώκει στη Λιβύη. «Γίνεται μια προσπάθεια να εξισορροπηθεί η Τουρκία το οποίο πρέπει να γίνει τώρα και όχι αργότερα όταν η Τουρκία θα κατοχυρώσει τα κεκτημένα της. Και για την Ελλάδα ήταν πολύ σημαντικό να αντιτάξει κάτι χειροπιαστό έναντι της Τουρκίας το οποίο αν και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, έχει παράξει όμως διεθνοπολιτικά».
Γιατί καθυστέρησε η οριοθέτηση
Αν και οι διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο ξεκίνησαν από την εποχή Μουμπάρακ, ήταν μακροχρόνιες δεδομένου ότι η Αίγυπτος δεν ήθελε να εμπλακεί στο ελληνοτουρκικό μέτωπο ενώ υπάρχουν πολλά ανοιχτά θέματα όπως η επήρεια του νησιωτικού συμπλέγματος Καστελορίζου-Μεγίστης όπου η Αιγυπτιακή γραφειοκρατία έχει μια διαφορετική προσέγγιση με την Ελλάδα, και βρίσκεται εγγύτερα της τουρκικής.
Στο παρελθόν σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης οι Αιγύπτιοι έμπαιναν σε διαπραγματεύσεις 60-40 υπέρ τους. «Αυτό ως ένα βαθμό έχει εξισορροπηθεί. Σαφέστατα όμως ακόμη και σε αυτή την περίπτωση η Τουρκία κινείται με ένα μαξιμαλιστικό επιχείρημα, έωλο σε επίπεδο διεθνούς δικαίου σύμφωνα με το οποίο τα νησιά δεν δικαιούνται τα νησιά υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Αυτό που πιθανολογούμε είναι ότι θα έχουμε μειωμένη επιρροή σε ανατολική Κρήτη, Ρόδο, Κάρπαθο και Κάσο».
Από την άλλη, η Αίγυπτος, σύμφωνα με τον καθηγητή του Δημοκρίτειου, δεν θα θελήσει να οριοθετήσει ανατολικά της Ρόδου και στο Καστελόριζο. Αυτό μένει ανοιχτό και προφανώς η Αίγυπτος θέλει να υπάρξει μια γενικότερη συμφωνία μεταξύ Ελλάδος, Τουρκίας και Αιγύπτου με το Κάιρο να έχει τις δικές του διεκδικήσεις στην περιοχή που δεν είναι οριοθετημένη. Την ίδια ώρα και η Ελλάδα δεν θα ήθελε να συμφωνήσει σε κάτι που θα ήταν ένας επώδυνος συμβιβασμός.
Διαπραγμάτευση εκτός Χάγης θα επιδιώξει η Τουρκία
Σύμφωνα με τον κ. Σέρμπο η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου δεν φέρνει πιο κοντά Αθήνα και Άγκυρα στη Χάγη, δεδομένου ότι ο Ερντογάν θέλει να παίξει το γεωπολιτικό του χαρτί και σε αυτή τη φάση δεν δείχνει να θέλει να περιμένει μια μακρόχρονη και μακρόσυρτη διαδικασία ενός οργάνου όπως το Διεθνές Δικαστήριο. «Άρα, θα επιχειρήσει μια άλλου τύπου διαπραγμάτευση που θα παράξει πολύ πιο γρήγορα αποτελέσματα για τον ίδιο και την Τουρκία χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι θα είναι επιτυχής. Μένει να δούμε κατά πόσο θα σεβαστεί το πλαίσιο το οποίο οροθετήθηκε στο Βερολίνο που σημαίνει εκκίνηση των διερευνητικών επαφών».
Από την άλλη, η Αθήνα έπρεπε να επιταχύνει μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου. Και αυτό γιατί αν και η Αθήνα επικαλούνταν το διεθνές δίκαιο, μέχρι να οριοθετήσει με την Ιταλία και την Πέμπτη με την Αίγυπτο δεν είχε οριοθετήσει ούτε με μία από τις όμορες χώρες της περιοχής. «Αυτό ήταν κάτι αρνητικό όσον αφορά τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας, έναντι εταίρων και συμμάχων».
