Ανμησυχούν τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε μακροσκελή έκθεση για την κλιματική αλλαγή, καθώς ο πλανήτης οδηγείται σταδιακά σε ερημοποίηση, με τις καλλιέργειες να πεθαίνουν, τα εδάφη να υποβαθμίζονται και το μέλλον της ανθρωπότητας να διαγράφεται δυσοίωνο.
Με τα μελανότερα χρώματα περιγράφει την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο πλανήτης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη η νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC), η οποία και αποτελεί την αδιαμφισβήτητη αυθεντία για το θέμα.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της φετινής 1.200 σελίδων έκθεσης που φέρει τον τίτλο: «Η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση, η υποβάθμιση των εδαφών, η βιώσιμη διαχείριση της γης, η ασφάλεια των τροφίμων και οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στα χερσαία οικοσυστήματα», η κρίση με την οποία είναι αντιμέτωπος ο πλανήτης είναι σοβαρότερη και πιο επικίνδυνη από ό,τι είχαν φανταστεί μέχρι σήμερα οι ηγέτες.
Η κρίση στο κλίμα έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει σε σημαντικότατο βαθμό τα οικοσυστήματα, τις σοδειές και το έδαφος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τροφική αλυσίδα και για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Πιο συγκεκριμένα, η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει αυξήσει τις περιόδους και την ένταση της ξηρασίας σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει προκαλέσει διάβρωση του εδάφους, πυρκαγιές, μείωση της παραγωγής στους τροπικούς και λιώσιμο των μόνιμα παγωμένων εδαφών στους πόλους της Γης.
Σύμφωνα με το βασικό συμπέρασμα της έρευνας όλοι μαζί οι παράγοντες αυτοί έχουν ένα και μοναδικό αποτέλεσμα, οδηγούν το έδαφος σε μαρασμό και εξαιτίας αυτού το μέλλον της ανθρωπότητας μπαίνει σε άμεσο κίνδυνο. Οι χώρες που βρίσκονται κοντά στους τροπικούς, σε περίπτωση που οι κυβερνήσεις των πλουσιότερων χωρών δεν λάβουν μέτρα θα είναι αντιμέτωπες με ραγδαία αύξηση της πείνας, της μετανάστευσης και των συγκρούσεων, ενώ τα βορειότερα κλίματα θα έρθουν αντιμέτωπα με την αύξηση της έντασης των καταστροφικών για τα αχανή δάση τους πυρκαγιών.
Το δίλημμα και τα μέτρα
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της IPCC, στην οποία συμμετέχουν οι εκπρόσωποι 195 χωρών που ενέκριναν και την έκθεση, οι κυβερνήσεις είναι πλέον αντιμέτωπες με ένα απλό στη βάση του, πολύπλοκο στη λύση του δίλημμα. Είτε με τις πράξεις τους θα βυθίσουν τη Γη σε έναν φαύλο κύκλο, είτε με τις αποφάσεις τους θα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός κύκλου βελτίωσης της κατάστασης.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι για να επιτευχθεί το δεύτερο και επιθυμητό αποτέλεσμα θα πρέπει να σταματήσει πάραυτα η καταστροφή των δασικών εκτάσεων του πλανήτη (βλέπε Αμαζόνιος και υπερεκμετάλλευσή του από την κυβέρνηση Μπολσονάρου), να υπάρξει μείωση των εκπομπών αερίων που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη και προκαλούνται από την κτηνοτροφία και τη χρήση ισχυρών χημικών λιπασμάτων, και να υπάρξουν πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν στον περιορισμό της κατανάλωσης κρέατος από τους καταναλωτές και στον περιορισμό των οργανικών απορριμάτων.
Όλα τα παραπάνω αν δεν υλοποιηθούν τότε η θερμοκρασία του πλανήτη θα συνεχίσει να ανεβαίνει και η κατάσταση των εδαφών θα γίνεται συνέχεια χειρότερη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έχει προκαλέσει τη διεύρυνση της έκτασης που καταλαμβάνουν οι έρημοι, στην Ασία, την Αφρική, την Αμερική και τη Μεσόγειο.
Στην αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή ληφθούν μέτρα, σύμφωνα με την έκθεση, τα αποτελέσματα θα είναι θετικά. Αν υλοποιηθούν οι προτάσεις τους, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι θα δοθεί ο απαιτούμενος χώρος και χρόνος στα οικοσυστήματα, τα εδάφη και τα δάση να “αναγεννηθούν” με φυσικό τρόπο και να ξεκινήσουν πάλι να δεσμεύουν μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (και άλλων αέριων ρύπων που συβάλλουν στην κλιματική αλλαγή), ενώ παράλληλα θα βελτιωθεί η δημόσια υγεία, θα μειωθεί η φτώχεια και θα περιοριστεί η μαζικότητα της εξαφάνισης των ειδών που έχει ήδη αρχίσει.
Βασικό μέτρο, επίσης, για να επιτευχθεί μία βιώσιμη κατάσταση για τον πλανήτη είναι να σταματήσει πάραυτα η χρήση ορυκτών καυσίμων, καθώς, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες στην έκθεση τους, με αυτό τον τρόπο “θα αποφευχθεί μία μη αντιστρέψιμη ζημιά στα οικοσυστήματα που απαιτούνται για να διασφαλίζουν την τροφή, την υγεία και την κατοικησιμότητα των ανθρώπινων οικισμών”.
Σοκαριστικά στοιχεία
Για να γίνει καλύτερα κατανοητό το πρόβλημα, στην έκθεση παρατίθεται πλήθος σοκαριστικών στοιχείων. Σύμφωνα με αυτά ήδη τα τρία τέταρτα του εδάφους που δεν καλύπτονται από πάγους έχουν επηρεαστεί άμεσα από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Η κακή χρήση του εδάφους είναι υπεύθυνη για το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών αερίων ρύπων του άνθρακα και κατά συνέπεια για την κλιματική αλλαγή και την υπερθέσμανση του πλανήτη.
Κακή χρήση γης θεωρούνται η καταστροφή των δασών, η συντήρηση μεγάλων σε αριθμό κοπαδιών για κτηνοτροφία και η υπερβολική χρήση χημικών λιπασμάτων. Συγκεκριμένα, για τα λιπάσματα στην έκθεση αναφέρεται ότι οι εκπομπές αέριων ρύπων του άνθρακα από τη χρήση τους έχουν αυξηθεί κατά εννιά φορές σε σχέση με το 1960.
Ίσως το πιο εντυπωσιακό εύρημα των επιστημόνων της Επιτροπής είναι ότι το έδαφος διαβρώνεται (χαλάει- χάνεται) με ρυθμό 100 φορές μεγαλύτερο από ό,τι δημιουργείται στις εκτάσεις που οργώνονται, ενώ στα χωράφια που δεν οργώνονται χάνεται με ρυθμό δέκα έως είκοσι φορές σε σχέση με αυτό που δημιουργείται.
