Ο Άγγελος Τανάγρας, Πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών και αξιοσέβαστος επιστήμονας, κλήθηκε να δώσει τις δικές του απαντήσεις σχετικά με τις μεταθανάτιες εμφανίσεις του εφοπλιστή Δ. Παν…, που είχαν απασχολήσει εντόνως την ελληνική κοινή γνώμη και τον Τύπο, λέγοντας τα εξής:“Ακόμη και εάν αποδειχθεί ότι όλες οι παραδόσεις για τους βρυκόλακες είναι αληθείς και δεν οφείλονται σε ψευδαισθήσεις εξ υποβολής, πάλι δε λύνεται το ζήτημα, το περιμάχητο αυτό ζήτημα της αθανασίας, περί του οποίου και πρόκειται.Συνεπώς, θα σας αναφέρω ορισμένα παραδείγματα, για να διαπιστώσουμε μαζί εάν υπάρχει κάτι αληθινό στον θρύλο των βρυκολάκων.Περίπου ογδόντα χρόνια πριν, ο Αμερικανός Καθηγητής Joseph Rodes Buchanan παρατήρησε ότι τα μέντιουμ εν γένει απαντούσαν ακριβέστερα στις ερωτήσεις του περί διαφόρων προσώπων, αν τους έδινε να ψηλαφίσουν κάποιο δικό τους αντικείμενο, όπως ρούχο και ιδίως κάποια ζωική ουσία, όπως μαλλιά και νύχια.Η παρατήρηση αυτή, η οποία ήταν σύμφωνη με τη λαϊκή πείρα, όπου πάντα τα μέντιουμ ζητούν ένα προσωπικό αντικείμενο των ενδιαφερομένων, έκανε τον Καθηγητή να ερευνήσει βαθύτερα το θέμα. Παρατήρησε, λοιπόν, ότι όντως το αντικείμενο τούτο βοηθούσε καταπληκτικώς το μέντιουμ, σαν να είχε μείνει επάνω του “κάτι” από το άτομο που προέρχεται και ιδίως, σαν αυτό το “κάτι” να διατηρούσε μνήμη, παρά το γεγονός ότι το άτομο αυτό είχε πεθάνει.Μάλιστα, ο Buchanan μαζί με τον Καθηγητή της Γεωλογίας William Denton πραγματοποίησαν πολλά σχετικά πειράματα και οι δυο τους κατέληξαν στον καθορισμό ενός νέου κλάδου ψυχικών φαινομένων, της λεγόμενης “Ψυχομετρίας”, η οποία ανιχνεύει αν έχει παραμείνει τίποτε εξ ημών μετά θάνατον.Πολλοί έκτοτε ασχολήθηκαν με επιμονή με τον κλάδο αυτό, όπως ο Γερμανός ιατρός Gustave Louis Joseph Pagenstecher και ο Καθηγητής της Νευρολογίας του Πανεπιστημίου της Πράγας Oskar Fischer, ο οποίος, μάλιστα, ανακοίνωσε στο διεθνές συνέδριο του 1927, στο Παρίσι, τα αποτελέσματα από τα πολύ ενδιαφέροντα πειράματά του.Ο Fischer, λοιπόν, ζήτησε και πήρε από την Αστυνομία όπλα, με τα οποία είχαν τελεστεί εγκλήματα, τα ανέμιξε με άλλα όμοια και τα έδωσε σε καταξιωμένα μέντιουμ να τα ψηλαφίσουν.Τα μέντιουμ, εάν τύχαινε να πιάσουν στα χέρια τους όπλα αδιάφορα, έμειναν κι αυτά αδιάφορα και απαθή. Εάν, όμως, τύχαινε να αγγίξουν όπλα με τα οποία είχαν διαπραχθεί εγκλήματα, ταράσσονταν και άρχιζαν να περιγράφουν σκηνές βίας και θανάτου, σκηνές εγκλήματος, τις οποίες περιγραφές ο Fischer φρόντιζε να καταγράφει λεπτομερώς στο αρχείο του.Οι περιγραφές αυτές συμφωνούσαν απολύτως με την αφήγηση των εγκλημάτων, όπως αυτή είχε στοιχειοθετηθεί βάσει των αρχείων της Αστυνομίας.Επιπλέον, ο Fischer έδινε στα μέντιουμ, με τα οποία συνεργαζόταν στα πειράματά του, διάφορες επιστολές, οι οποίες είχαν γραφτεί είτε από ζωντανούς είτε από νεκρούς. Τα μέντιουμ, λοιπόν, περιέγραφαν κατά το μάλλον ή το ήττον λεπτομερώς, όχι μόνο την ψυχική κατάστασή τους, αλλά και το περιβάλλον τους, τα ρούχα που φορούσαν και τους τυχόν παρευρισκομένους, αλλά και τις συνομιλίες που αντάλλαξαν.Για να εξηγήσουμε, συνεπώς, το πειραματικό αυτό φαινόμενο, δέον να παραδεχτούμε ότι “κάτι” έμεινε στα αντικείμενα αυτά, “κάτι” το οποίο αποκάλυπτε στα μέντιουμ τα γεγονότα.Άρα, όλοι μας, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, είμαστε σε θέση να εμποτίσουμε το περιβάλλον και τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε με κάτι εκπεμπόμενο από εμάς, ένα είδος ραδιενέργειας ψυχικής φύσεως.Αποδείχτηκε ακόμη ότι ο εμποτισμός αυτός, τον οποίον ας ονομάσουμε χάριν ευκολίας “επιψυχίδιο”, είναι ζωηρότερος όταν βρισκόμαστε σε ψυχική διέγερση. Δηλαδή όταν αισθανόμαστε δυνατά συναισθήματα, όπως μίσος, έρωτα, φθόνο και άλλα.Ας δούμε τώρα πώς σχετίζονται όλα αυτά με τον θρύλο του βρυκόλακα. Λοιπόν, παρατηρήθηκε ενίοτε πως συνέβησαν παράδοξα φαινόμενα προ πάντων σε μέρη, όπου διαπράχθηκαν εγκλήματα ή σε σπίτια, όπου απεβίωσαν άτομα υπό την επίδραση εμμονικών ιδεών, βαθέων αισθημάτων φιλαργυρίας, μίσους, ζηλοτυπίας, αντεκδίκησης και άλλα συναφή.Όσον αφορά στην περίπτωση του εφοπλιστή Δ. Παν…, δεν έχω την παραμικρή ιδέα αν τα πρόσφατα φαινόμενα έχουν καμία βάση πραγματικότητας.Διότι, πολλές φορές, όμοια φαινόμενα οφείλονται σε ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις ευπαθών ατόμων. Όμοιες ψευδαισθήσεις μεταδίδονται εύκολα σε άλλα ομοίου οργανισμού άτομα, μέσω ασυναίσθητης υποβολής και αυθυποβολής.Για παράδειγμα, στην Ινδία, οι φακίρηδες κατορθώνουν να υποβάλλουν ομαδικώς στους παρευρισκομένους σκηνές φόνων, χωρίς να γίνεται τίποτε και χωρίς να συλλαμβάνει τίποτε ο φωτογραφικός φακός από αυτές τις φανταστικές σκηνές.Παρόμοιες ομαδικές υποβολές ενεργούνταν το δίχως άλλο και στην αρχαιότητα, κατά τη διάρκεια των Ελευσινίων Μυστηρίων.Εν τούτοις, όσα εξακριβώθηκαν στην περίπτωση του εφοπλιστή, συνίστανται πρώτον σε κρότους και μετακινήσεις αντικειμένων. Κρότους από ελαφρείς μέχρις ισχυρότατους, μέχρις απομιμήσεως του βηματισμού του προσφάτως αποθανόντος. Ο ήχος του βηματισμού του νεκρού συχνά συνοδευόταν από κρότους σπαζόμενων γυαλιών ή συρόμενων μετάλλων. Επίσης, άνοιγμα κλειδωμένων θυρών ή παραθύρων, ανατροπή επίπλων, αυτόματη λειτουργία ηλεκτρικών κουδουνιών, φωτεινά φαινόμενα και πλήθος άλλων”.Συνεχίζεται…Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Η ΒΡΑΔΥΝΗ”, στις 13/10/1931…
