Ένα κρίσιμο και μαζί ενδιαφέρον θέμα. Συναρπαστικό, προκλητικό… Αλήθεια πόσο βοηθηθήκαμε εμείς οι ενήλικες σε αυτό το θέμα ως παιδιά; Πως μας μίλησαν για αυτό; Ποιός ή ποιοί ήταν; Κι εμείς τι απορίες είχαμε; Τι αγωνίες;

Τα παραπάνω ερωτήματα μπορούν να αποτελέσουν έναν πρώτο οδηγό για να προσεγγίσουμε τα παιδιά μας κουβεντιάζοντας μαζί τους σχετικά με την σεξουαλική ζωή. Να ανατρέξουμε στα δικά μας ερωτήματα, τις δικές μας απορίες, τα δικά μας λάθη και παρανοήσεις.

Χρειάζεται όμως την κουβέντα αυτήν να την αρχίσουν οι γονείς από νωρίς με τα παιδιά τους. Με κάθε ευκαιρία – και είναι αρκετές – να θίγουν το θέμα χωρίς ταμπού, χωρίς περιστροφές, με ευκρίνεια και ειλικρίνεια. Αρχικά μιλώντας για το σώμα τους, τα γεννητικά τους όργανα, το πώς γεννιέται ένα παιδί, μέσα από εικόνες παιδικών βιβλίων ή απλές, αληθινές αφηγήσεις. Έτσι σιγά – σιγά, ανοίγουμε αυτό το «φλέγον» θέμα με τα παιδιά μας και ίσως η προετοιμασία αυτή να το κάνει λιγότερο φλέγον στο μέλλον.

Σε πιο μεγάλες ηλικίες καλό θα ήταν να αφήσουμε τα παιδιά να εκφράσουν εκείνα τις απορίες τους, και να ανταποκριθούμε εξηγώντας τους αυτό που ζητάνε να μάθουν. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει εγγύτητα στην σχέση γονιού – παιδιού ώστε τα παιδιά να νοιώθουν ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Τότε θα έρθουν και θα μας ρωτήσουν. Θέματα που αφορούν το σώμα τους, την σεξουαλική πράξη, την αντισύλληψη. Θέματα περιόδου, στύσης, εκσπερμάτωσης, οργασμού…

Όλα τα θέματα που μπορούμε να φανταστούμε τα απασχολούν, μη μας φαίνεται απίθανο ή περίεργο, αυτό είναι το φυσιολογικό. Καλύτερα λοιπόν να τα μαθαίνουν από τους ίδιους τους γονείς τους παρά από το internet ή μία παρέα συνομηλίκων. Έτσι κι αλλιώς δεν μπορούμε (και δεν πρέπει) να έχουμε τον πλήρη έλεγχο της ζωής τους, ας έχουμε τουλάχιστον τον έλεγχο ενός μέρους της πληροφόρησής τους…

Όταν έρθει η ώρα για μια τέτοια συζήτηση οπλιστείτε, όπως πάντα, με υπομονή, κατανόηση και ευελιξία στους τρόπους και την έκφρασή σας. Χρειάζεται λεπτότητα και μαζί αυθεντικότητα. Τα παιδιά θέλουν να νοιώθουν ότι τα σεβόμαστε και ότι δεν μπλοκάρουμε με τις ερωτήσεις τους, γιατί αλλιώς δεν θα μας επιλέγουν για συνομιλητές τους… και κάτι τέτοιο θέλουμε να το αποφύγουμε.

Μιλήστε ελεύθερα, απλά, χωρίς ενδοιασμούς και αναστολές. Συζητήστε μαζί τους από μία ισότιμη βάση: Προφανώς για να ανοίγουν ένα τέτοιο θέμα, έχουν πια μεγαλώσει αρκετά… Δεν χρειάζεται κανείς συμβουλές για το τι θα πει σε ένα τέτοιο θέμα. Ο κάθε γονιός έχει τον τρόπο του, την εμπειρία του και την μοναδική σχέση με το παιδί του. Εξάλλου το «στοίχημα» μοιάζει να έχει κερδηθεί αν βρίσκεστε ήδη στο σημείο να κάνετε μαζί του αυτήν την κουβέντα.

Σας εμπιστεύεται!

* Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαικού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή».