Αν ο γάμος είναι η συμβολική γέννηση μιας σχέσης (ενώπιων θεών και ανθρώπων), τότε το διαζύγιο είναι η ληξιαρχική πράξη που επιβεβαιώνει το θάνατο της! Μιλούμε για εκείνες τις σχέσεις που δεν πάει άλλο, όπου οι δύο σύντροφοι στην ουσία υποφέρουν, αλληλοκαταπιεζόμενοι, σε μια συνθήκη πολύ μακριά από αυτό που ονειρεύτηκαν κι ως ένα βαθμό ίσως, επεδίωξαν.

Όμως ακόμα και σε μία τέτοια κατάσταση το διαζύγιο είναι μια δήλωση πολύ σκληρή και δυσάρεστη, όσο προετοιμασμένοι και αν είμαστε γι αυτή. Πολύ συχνά τα ζευγάρια ακόμα και όταν αναγνωρίζουν ''ότι δεν πάει άλλο'', δυσκολεύονται να πάρουν μία οριστική απόφαση (ή παίρνοντας την, άμεσα την ανακαλούν). Πολύ συχνά και πολύ δικαιολογημένα, υπάρχουν δεύτερες και τρίτες σκέψεις για το τι πρέπει, μπορεί και θέλει να κάνει κανείς, τι είναι καλό για τον ίδιο, για τα παιδιά, αλλά ακόμα και για τον άλλον, τον/την σύντροφο, που εξακολουθούν συχνά μέχρι την ύστατη στιγμή να αγαπάνε...

Είναι αλήθεια ότι ένα τέλος δεν είναι καθόλου εύκολο... Εξάλλου το ''δεν θέλω, δεν μπορώ, άλλο'' δεν σημαίνει απαραίτητα ''σε μισώ!''. Οι άνθρωποι (συνήθως) πονάνε βαθιά όταν χωρίζουν (ακόμα και όταν οι ίδιοι το επιθυμούν). Μάλιστα πολλές φορές τους αδικούμε, μην μπορώντας να τους αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα αυτά (“ αφού δεν τον ήθελες, γιατί τώρα κάνεις έτσι;...”).

Θα πρέπει όλοι να δούμε και τους δύο πόλους των συναισθημάτων και όχι μόνο τον θετικό, της ανακούφισης, της απελευθέρωσης... Υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά όπου οι σύντροφοι πενθούν, πονάνε για το τέλος μίας ολόκληρης εποχής, μιας προσδοκίας, ενός ονείρου, ενός εαυτού που επενδύθηκε.. και κάτι τέτοιο δεν είναι ποτέ εύκολο. Πόσο δε μάλλον όταν μιλάμε για μια οικογένεια με παιδιά... Είναι αλήθεια ότι αυτό που ακούμε συχνά ''δεν χωρίζουμε για τα παιδιά'', όσο κλισέ και τετριμμένο κι αν ακούγεται, είναι μια μεγάλη και αντικειμενική δυσκολία, που την κατανοεί κανείς μόνο αν βρεθεί σε ένα αντίστοιχο σημείο!

Ίσως αν το καλοσκεφτούμε ο πόνος αυτός μαρτυράει αξιοπρέπεια...

Μπροστά στο πικρό ποτήρι του χωρισμού, ας σταθούμε σιωπηλοί, δείχνοντας σεβασμό. Δείχνοντας κατανόηση στα εμπλεκόμενα μέρη, βοηθώντας τα στην κατεύθυνση όπου εκείνα χρειάζονται, εκείνα έχουν ανάγκη, εκείνα επιθυμούν και εκφράζουν. Όσο αντιφατικά και παράδοξα μερικές φορές κι αν ακούγονται τα αιτήματα τους, είναι σημαντικό για εκείνους, εκείνους που χωρίζουν, αυτούς που βιώνουν την πραγματικότητα ενός διαζυγίου, να τους στεκόμαστε αρωγοί στις ανάγκες τους. Να νοιώθουν ότι είμαστε δίπλα τους...

Το συναινετικό διαζύγιο (ως μία πράξη ευθανασίας) θέλει τον χρόνο του. Οι δύο (πρώην) σύζυγοι θέλουν τον χρόνο τους. Πόσο δε μάλλον όταν κάποιος από του δυο δεν συναινεί και ελπίζει...

* O  είναι Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.