Παρά τους φόβους για μαζική απώλεια θέσεων εργασίας λόγω της τεχνητής νοημοσύνης (AI), μια νέα ανάλυση της Barclays δείχνει ότι οι πιο εκτεθειμένες στον αυτοματισμό βιομηχανίες δεν έχουν, προς το παρόν, στραφεί στην αντικατάσταση ανθρώπων με μηχανές.

Ωστόσο, οι εξελίξεις είναι ταχύτατες και τα σημάδια μετασχηματισμού της αγοράς εργασίας είναι ήδη ορατά.

Μόλις το 10% των καθηκόντων «ιδανικά» για AI

Η μελέτη της Barclays, με επικεφαλής τον αναλυτή Mark Cus Babic, βασίστηκε σε δεδομένα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Το βασικό συμπέρασμα: λιγότερο από το 10% των καθηκόντων είναι ταυτόχρονα «κορμός» της επαγγελματικής δραστηριότητας και μπορούν να εκτελούνται καλύτερα από την AI.

Παράδειγμα οι μεταφραστές ξένων γλωσσών — με υψηλό βαθμό έκθεσης στην τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και κρίσιμες απαιτήσεις ακρίβειας και ανθρώπινης επαφής. Αντίθετα, επαγγέλματα όπως δακτυλογράφοι, διορθωτές και εισπράκτορες εμφανίζονται πιο ευάλωτα.

Οι μισθοί και τα επίμονα καμπανάκια

Η Barclays διαπιστώνει ότι η έκθεση στην AI δεν συνεπάγεται απώλεια θέσεων εργασίας — αντίθετα, συνοδεύεται συχνά από αύξηση απασχόλησης. Όμως, η σχέση με την αύξηση των μισθών είναι αρνητική. Για κάθε μονάδα αύξησης της έκθεσης σε AI, η ετήσια αύξηση των μισθών μειώνεται κατά έως και 0,74 ποσοστιαίες μονάδες.

Παρόλα αυτά μελέτες από τη McKinsey και το WEF εξακολουθούν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την απασχόληση – με τις ανησυχίες να είναι για τις χαμηλότερες βαθμίδες της αγοράς εργασίας. Οι θέσεις εισαγωγικού επιπέδου (entry level jobs) – κάποτε η φυσική αφετηρία για χιλιάδες εργαζόμενους – δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση.

Σύμφωνα με τη McKinsey, έως το 2030 το 30% των αμερικανικών θέσεων εργασίας θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί πλήρως. Δεν φαίνεται περίεργο, αν αναλογιστεί κανείς πως κορυφαίες εταιρείες όπως η Microsoft, η Google και η Meta παράγουν πλέον το 25–30% του κώδικά τους με τη βοήθεια AI. Όπως είπε πρόσφατα ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ: «Σύντομα, η μισή ανάπτυξη λογισμικού θα γίνεται από AI».

Νέες προσλήψεις με…αποδείξεις

Ορισμένες εταιρείες, όπως η Shopify, ζητούν από τους εργαζομένους να αποδείξουν ότι η AI δεν μπορεί να εκτελέσει την εργασία τους, προτού εγκριθεί νέα θέση. Η Gen Z στις ΗΠΑ δηλώνει σε ποσοστό 49% ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει υποτιμήσει την αξία των πανεπιστημιακών τους σπουδών.

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν λειτουργεί αποκλειστικά ως απειλή. Σύμφωνα με WEF, η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (generative AI) mπορεί να διευρύνει την πρόσβαση στη γνώση και να επαναφέρει την αξία της μαθητείας. Αντί να αντικαταστήσει πλήρως τις θέσεις εισαγωγικού επιπέδου, μπορεί να αποτελέσει εργαλείο μάθησης και καθοδήγησης.

Η τελική ισορροπία θα εξαρτηθεί από το αν οι κοινωνίες θα επενδύσουν έγκαιρα σε εκπαίδευση, αναβάθμιση δεξιοτήτων και νέο μοντέλο ηγεσίας.