Τα πρώτα έμβρυα προβάτων που περιέχουν και ανθρώπινα κύτταρα, δημιούργησαν επιστήμονες στις ΗΠΑ. Για κάθε 10.000 κύτταρα του προβάτου, το ένα είναι ανθρώπινο.

Είχε προηγηθεί από τους ίδιους επιστήμονες η δημιουργία εμβρύων χοίρων με κύτταρα ανθρώπου, με μικρότερη αναλογία ένα ανθρώπινο κύτταρο για κάθε 100.000 κύτταρα χοίρου.
Το νέο επίτευγμα, που ανακοινώθηκε από τον δρα Πάμπλο Ρος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ντέηβις σε συνέδριο στο Όστιν του Τέξας, αποτελεί ένα ακόμη βήμα για τη μεταμόσχευση σε ανθρώπους οργάνων που θα έχουν αναπτυχθεί στο εσωτερικό των ζώων.

Εφόσον αυτό περάσει από το στάδιο της επιστημονικής φαντασίας σε εκείνο της πραγματικότητας, θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των διαθέσιμων προς μεταμόσχευση οργάνων. Και από τη στιγμή που τα όργανα θα έχουν μεν αναπτυχθεί μέσα στα ζώα, αλλά θα αποτελούνται από κύτταρα του ασθενούς, υποτίθεται ότι δεν θα απορρίπτονται ως ξένο σώμα από το ανοσοποιητικό σύστημά του μετά την μεταμόσχευση.

Η νέα μέθοδος είναι διαφορετική από τη γνωστή ξενομεταμόσχευση, κατά την οποία μεταμοσχεύεται σε άνθρωπο ένα όργανο που ανήκει σε ζώο, καθώς σε αυτή την περίπτωση το μόσχευμα είναι ξένο προς τον ανθρώπινο οργανισμό.

«Σήμερα ακόμη και τα πιο κατάλληλα όργανα, με εξαίρεση όσα προέρχονται από πανομοιότυπους διδύμους, δεν διαρκούν για πολύ, επειδή με το πέρασμα του χρόνου το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχώς τούς επιτίθεται», δήλωσε ο Ρος, σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν».

Ο καθηγητής ζωικής βιοτεχνολογίας Μπρους Γουάιτλοου του Ινστιτούτου Ρόσλιν της Σκωτίας, όπου δημιουργήθηκε το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο «Ντόλι», δήλωσε ότι είναι μακρύς ο δρόμος, εωσότου ανθρώπινα όργανα καλλιεργούνται σε ζώα και μετά μεταμοσχεύονται σε ασθενείς, χαρακτήρισε όμως το νέο επίτευγμα της δημιουργίας εμβρύων προβάτων με ανθρώπινα κύτταρα ως «σημαντικό βήμα».

Μέχρι στιγμής οι ερευνητές έχουν επιτρέψει σε αυτές τις εμβρυικές «χίμαιρες» προβάτων-ανθρώπων και χοίρων-ανθρώπων να ζήσουν έως 28 μέρες (τις 21 μέσα στο ζώο). Στόχος τους είναι να επεκτείνουν αυτό το χρονικό διάστημα στις 70 μέρες, αλλά θα χρειασθούν ειδικές εγκρίσεις γι’ αυτό.

Ο Ρος εκτίμησε ότι για να «δουλέψει» η μέθοδός τους, πρέπει τουλάχιστον το 1% των κυττάρων του εμβρύου του ζώου να είναι ανθρώπινης προέλευσης, συνεπώς πρέπει στο μέλλον να αυξηθεί κι άλλο η αναλογία ανθρωπίνων-ζωικών κυττάρων από ένα προς 10.000 σήμερα, σε ένα προς 100.

Τα πρόβατα έχουν ορισμένα όργανα όπως η καρδιά και οι πνεύμονες, που μοιάζουν με τα ανθρώπινα. Όπως και οι χοίροι, τα πρόβατα αναπτύσσουν όργανα με περίπου ίδιο μέγεθος με τα ανθρώπινα.

Οι έρευνες συνεχίζονται τόσο με χοίρους όσο και με πρόβατα, αλλά αυξάνονται οι βιοηθικές ανησυχίες, μεταξύ άλλων μήπως οι «χίμαιρες» αυτές καταλήξουν να εμφανίσουν εγκέφαλο και νου με ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Ο Ρος παραδέχθηκε ότι αποτελεί πηγή μόνιμης ανησυχίας για το πού ακριβώς στο σώμα των ζώων θα καταλήξουν τα ανθρώπινα κύτταρα, τα οποία εισάγονται στον οργανισμό τους.

Από την άλλη, ο ερευνητής δρ Χίρο Νακαούτσι του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, δήλωσε αισιόδοξος ότι σε πέντε έως δέκα χρόνια οι άνθρωποι θα μπορούν πλέον να λαμβάνουν ανθρώπινα μοσχεύματα από ζώα. Παράλληλα, εμφανίσθηκε καθησυχαστικός για τις πιθανές παρενέργειες στις «χίμαιρες», λέγοντας ότι «μέχρι στιγμής η συμβολή των ανθρωπίνων κυττάρων είναι πολύ μικρή. Δεν μιλάμε για ένα χοίρο με ανθρώπινο πρόσωπο ή ανθρώπινο εγκέφαλο. Μπορούμε να στοχεύσουμε την περιοχή που θέλουμε και έτσι είμαστε σε θέση να αποφύγουμε τα ανθρώπινα κύτταρα να μετατραπούν σε κύτταρα εγκεφάλου του ζώου ή σε γεννητικά κύτταρά του».

‘Αλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο κυτταρικός βιολόγος Ρόμπιν Λάβελ-Μπατζ του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ του Λονδίνου, εξέφρασαν φόβους ότι ιοί που υπάρχουν μέσα στο DNA των ζώων, μπορεί να τρυπώσουν στο όργανο με τα ανθρώπινο κύτταρο και μετά την μεταμόσχευση να μολύνουν τον άνθρωπο. Επίσης δήλωσαν ότι το ανθρώπινο όργανο του ζώου μπορεί να περιέχει αιμοφόρα αγγεία με ανάμικτα ζωικά κύτταρα, άρα πάλι θα απορριφθεί από το σώμα του ασθενούς μετά την μεταμόσχευση.

Όμως, οι ερευνητές αντιτείνουν ότι μέσω γενετικής τροποποίησης είναι δυνατό να δημιουργηθούν ζώα χωρίς επικίνδυνους ιούς, ενώ και τα ανθρώπινα κύτταρα μπορεί να αντικαταστήσουν πλήρως τα όποια ζωικά κύτταρα μετά την μεταμόσχευση του οργάνου. Αλλά όλα αυτά μένει να επιβεβαιωθούν στην πράξη.