Αδέλφια από διαφορετικές μητέρες, αλλά από τον ίδιο πατέρα-δωρητή σπέρματος “συναντιούνται” online, αφού πρώτα κάνουν εξετάσεις DNA και αναλύουν ηλεκτρονικά μητρώα, για να βεβαιωθούν.

Έτσι, σχηματίζονται σταδιακά πολυπληθείς “οικογένειες” με δεκάδες έως και εκατοντάδες “αδέρφια” που έχουν κοινό τον ένα γονέα (είτε ο βιολογικός τους πατέρας τους ήταν δωρητής σπέρματος, είτε η βιολογική τους μητέρα ήταν δότρια ωαρίων), σύμφωνα με την εφημερίδα The Washington Post.

Το νομικό πλαίσιο έχει κενά

Οι σύγχρονοι οικογενειακοί δεσμοί και η γενετική συσχέτιση καθιστούν ευκολότερο για τα παιδιά που έχουν συλληφθεί από δότες σπέρματος ή δότριες ωαρίων να μάθουν για το γενετικός τους υπόβαθρο και πιο δύσκολο για τους ανώνυμους δωρητές να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Αυτό έχει αποδειχθεί μέσα από αποδεδειγμένες περιπτώσεις, όπου γιατροί γονιμότητας παραπλάνησαν ασθενείς για την ταυτότητα του δότη τους, ακόμη και χρησιμοποιώντας το δικό τους σπέρμα για να κάνουν δεκάδες παιδιά. Αλλά σε νομικά λιγότερο σκανδαλώδεις περιπτώσεις, οι συνδέσεις των “αδερφών” παιδιών μέσω του διαδικτύου, υπογραμμίζουν τις πολύπλοκες συνέπειες των χαλαρών κανονισμών σε πολλές χώρες όσον αφορά την βιομηχανία γονιμότητας, ιδιαίτερα για τις δωρεές σπέρματος και ωαρίων.

Πολλές χώρες έχουν θέσει αυστηρούς περιορισμούς στον αριθμό των παιδιών, των οικογενειών ή των εγκυμοσυνών, στις οποίες μπορεί να συνεισφέρει ένας δωρητής σπέρματος. Οι δότες σπέρματος στην Ταϊβάν μπορούν, για παράδειγμα, να γίνουν βιολογικοί πατέρες μόνο σε ένα παιδί. Στην Μ. Βρετανία, μπορούν να δώσουν σπέρμα σε 10 οικογένειες και στην Κίνα μπορούν να δώσουν σπέρμα για πέντε εγκυμοσύνες. Αλλά σε άλλες χώρες, όπως στις ΗΠΑ, δεν υπάρχουν τέτοια όρια.

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση American Society of Reproductive Medicine συνιστά τον περιορισμό των “συνεισφορών” κάθε δωρητή σπέρματος στις 25 γεννήσεις ανά 800.000 κατοίκους, που είναι περίπου το μέγεθος του Σαν Φρανσίσκο. Όπως επισημαίνει η Washington Post, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει σε έναν δωρητή να γίνει βιολογικός πατέρας σε περισσότερα από 10.000 παιδιά σε ολόκληρη τη χώρα!

Ο πατέρας #2757

Παρόλο που ο υποθετικός αυτός αριθμός μπορεί να φαίνεται παράλογα μεγάλος, οι πραγματικοί αριθμοί είναι εξίσου εκπληκτικοί. Σε μια περίπτωση, αδέλφια που είχαν γεννηθεί με δωρεά σπέρματος, χωρίς προηγυμένως φυσικά να γνωρίζονται μεταξύ τους, χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικά μητρώα και τεστ DNA, για να ανακαλύψουν ότι ο βιολογικός τους πατέρας, ο δωρητής σπέρματος #2757, είχε συνεισφέρει στην γέννηση τουλάχιστον 29 κοριτσιών και 16 αγοριών. Τα αδέλφια αυτά κυμαίνονται σε ηλικίες από 1 έως 21 ετών και ζουν σε οκτώ πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και σε τέσσερις άλλες χώρες. Άλλα παρόμοια “δίκτυα αδελφών”, που έχουν βρεθεί μεταξύ τους μέσω του διαδικτύου, κυμαίνονταν σε μέγεθος από δεκάδες έως σχεδόν 200 άτομα!

Κίνδυνος αιμομιξίας

Τέτοιες μεγάλες γενετικές οικογένειες εγείρουν ανησυχίες για τα ετεροθαλή αυτά αδέρφια, που ενδεχομένως συναντώνται εν αγνοία τους, ερωτεύονται και κάνουν δικά τους παιδιά, διακινδυνεύοντας την εκδήλωση γενετικών διαταραχών λόγω αιμομιξίας. Οι τεράστιες οικογενειακές συνδέσεις επιδεινώνουν επίσης τις ανησυχίες ότι συχνά οι δωρητές σπέρματος δεν υποχρεούνται να παρέχουν ιατρικό ιστορικό και ενημερώσεις. Υπάρχουν ήδη περιπτώσεις στην ιατρική βιβλιογραφία, όπου ετεροθαλή αδέρφια ανακαλύπτουν το ένα το άλλο, κατά την προσπάθεια τους να βρουν συμβατούς δότες για θεραπείες για σπάνιες γενετικές ασθένειες, επισημαίνει η εφημερίδα.

Τον περασμένο μήνα, ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) απέρριψε ομαδική αίτηση που υποβλήθηκε από παιδιά δωρητών σπέρματος, τα οποία προσπάθησαν να περιορίσουν τον αριθμό των γεννήσεων στις οποίες θα μπορούσε να συνεισφέρει ο ίδιος δωρητής. Η αίτηση παρότρυνε επίσης τον FDA να παρακολουθήσει τον αριθμό των απογόνων κάθε δωρητή και να καταστήσει υποχρεωτική τη συλλογή ιατρικού ιστορικού και επακόλουθων ενημερώσεων από την πλευρά των δωρητών. Ο FDA απάντησε λέγοντας ότι αυτή η εποπτεία εκτείνεται πέρα από τα όρια των δικής του αρμοδιοτήτων, οι οποίες μέχρι τώρα περιορίζονται στη διασφάλιση ότι οι δότες εξετάζονται για ορισμένες μολυσματικές ασθένειες.

Η απόφαση αυτή του FDA έχει εξοργίσει τις οικογένειες με παιδιά από δωρητές σπέρματος. Ζητούν περισσότερους κανονισμούς και διαφάνεια για τους δωρητές. Εν τω μεταξύ, τα αδέρφια αυτά -απόγονοι του ίδιου δωρητή- συνεχίζουν να συνδέονται στο διαδίκτυο. Μια κόρη του δότη #2757 δήλωσε στην Washington Post:

“Κάθε φορά που βρίσκω ένα νέο αδερφό, αγχώνομαι και αναρωτιέμαι: ως πού φτάνει τελικά αυτό”;