Αφού οι ΗΠΑ έτειναν απλόχερα «χείρα βοήθειας» στην Ελλάδα και στήριξη απέναντι στην Τουρκία, τώρα προσεγγίζουν την Εκκλησία της Ελλάδας, την ώρα που ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τηρεί ουδέτερη στάση σε ό,τι έχει να κάνει με την ουκρανική αυτοκεφαλία αναφέρει το Sputnik.

Μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί η επίσκεψη πέντε Αμερικανών διπλωματών στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, τη στιγμή που το σχίσμα που προκάλεσε η Αυτοκεφαλία δημιουργεί προβλήματα στο εσωτερικό της Ουκρανίας αλλά και γενικότερα στην Ορθοδοξία.

Και αυτό, γιατί η ελληνική Eκκλησία έχει αναβάλει τουλάχιστον δύο φορές τη συζήτηση επί του τόμου της Αυτοκεφαλίας που παρέδωσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος της Κωνσταντινούπολης σε μια μικρή μερίδα ιερέων και πιστών που αυτοαποκαλούνται ως «Ορθόδοξη εκκλησία της Ουκρανίας (UOC-KP)».

H UOC-KP προσπαθεί με μια σειρά διώξεων και τη μέχρι πρότινος υποστήριξη του πρώην Ουκρανού Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο να επιβληθεί επί της «κανονικής Ορθόδοξης εκκλησίας της Ουκρανιας- (UOC-MP)», που αναγνωρίζεται από την πλειονότητα του ορθόδοξου κόσμου.

Τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο επισκέφτηκαν ο Τζέφρι Πάιατ, Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα ο Σάμιουελ Μπράουνμπακ, Αμερικανός πρεσβευτής περί διεθνών θρησκευτικών ελευθεριών, ο Ρίλι Μπάρνες, Σύμβουλος στο Γραφείο για τη Δημοκρατία, τα Aνθρώπινα Δικαιώματα και την Εργασία, η Πωλέτα Γουόλς, διπλωματικός ακόλουθος για θέματα θρησκευτικών ελευθεριών και η Χόλι Μέτκαλφ, εντεταλμένη της Αμερικανικής Πρεσβείας για θρησκευτικά θέματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Sputnik, το ουκρανικό αυτοκέφαλο βρέθηκε, μεταξύ άλλων ζητημάτων, επί τάπητος στις συνομιλίες.

«Καμία πολιτική δύναμη δεν γίνεται να εμπλέκεται με την Eκκλησία. Ποτέ και καθόλου. Το δυστύχημα είναι ότι εμείς τους δίνουμε το δικαίωμα να εμπλέκονται.

Αυτά τα θέματα δεν είναι κανονικά, αλλά εκκλησιολογικά. Δεν νομιμοποιούνται από πλευράς εκκλησιολογικής να επεμβαίνουν και να έχουν κάποιο λόγο. Αυτοί έχουν γεωπολιτικές σκοπιμότητες. Εμείς δεν θα τα υπηρετήσουμε ποτέ αυτά», επισημαίνει στο Sputnik, ο Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, σχολιάζοντας την αμερικανική επίσκεψη στην ελληνική Eκκλησία. 

Πριν από οκτώ μήνες, ο Αμερικανός πρεσβευτής περί διεθνών θρησκευτικών ελευθεριών Σάμιουελ Μπράουνμπακ επισκέφθηκε τον τότε πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο ώστε να δώσει την επίσημη αμερικανική υποστήριξη στο ζήτημα της αυτοκεφαλίας. Κατά πολλούς θεωρείται από τους στυλοβάτες της αμερικανικής πολιτικής στο ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα. 
«Είναι ανησυχητικό και εξοργιστικό να παρεμβαίνουν, όπως για το θέμα της Ουκρανίας. Πρέπει να καταλάβουν ότι δεν ισχύει η κοσμική προσέγγισή τους.

Έχουμε τη μακραίωνη εκκλησιαστική παράδοση με βάση την οποία πρέπει να αποφασιστούν τα πράγματα. Αυτή προσπαθούν να καταργήσουν και να περάσουν κάτι άλλο, που πάντως δεν είναι Ορθοδοξία.

Θέλουν να μας κάνουν όργανα και υποχείριά τους, να αποδυναμώσουν και τη Ρωσία. Δεν είναι απίθανο να επιβάλουν και άλλα αυτοκέφαλα, όπως στα Σκόπια», προσθέτει ο Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ.

«Το γεγονός ότι η επίσκεψη απέκτησε συγκεκριμένη δημοσιότητα αποτελεί ξεκάθαρα το αμερικανικό μήνυμα ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, θα πρέπει να κινηθεί σε κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση και ειδικά στο ουκρανικό με τη στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μια νουθεσία από τις ΗΠΑ», επισήμανε στο Sputnik ο Μάριος Μπέγζος, πρώην κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής και καθηγητής Συγκριτικής Φιλοσοφίας της Θρησκείας.

«Αν συζητήθηκε η αυτοκεφαλία σε αυτή τη συνάντηση, τότε αυτό θα μπορούσε να συνιστά παρέμβαση στα εσωτερικά της Εκκλησίας. Ωστόσο θα πρέπει να μάθουμε περισσότερα», επισημαίνει στο Sputnik o Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος Γεώργιος.

Σε επικοινωνία που είχε το Sputnik με τον Μητροπολίτη Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας Θεόκλητο ο ίδιος απόρησε για τις επαφές των Αμερικανών διπλωματών με την Αρχιεπισκοπή, ενώ τόνισε ότι θα ήθελε «να πληροφορηθεί περισσότερα για αυτές τις συναντήσεις».

Η ελληνική απάντηση

Σύμφωνα με πληροφορίες του Sputnik, η Εκκλησία της Ελλάδος, θα συνεχίσει να διατηρεί την ουδετερότητά της, επί του ζητήματος της αυτοκεφαλίας, τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο. «Οι αρμόδιες συνοδικές επιτροπές θα επεξεργαστούν μέχρι τότε την κατάσταση και θα πάρουν τις αποφάσεις τους», φέρεται ότι ήταν το μήνυμα της εκκλησιαστικής ηγεσίας προς το αίτημα των Αμερικανών.

«Η Eκκλησία μας θέλει να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και την εκκλησία της Ρωσίας. Δεν είμαστε σχισματικοί αλλά ενωτικοί. Υπάρχει η πιυανότητα να ζητήσουμε πανορθόδοξη σύνοδο για το ζήτημα», επισημαίνουν μεταξύ άλλων πηγές της Εκκλησίας. 

H στάση της Ουκρανίας

Η Κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο, είδε αρνητικά τη συνάντηση της Ελληνικής Eκκλησίας με τους Αμερικανούς.

«Είναι λυπηρό το γεγονός ότι ένα καθαρά εκκλησιαστικό ζήτημα συνεχίζει να κρατείται ως όμηρος της μεγάλης πολιτικής. Σε τι οδήγησε αυτό στην Ουκρανία, όλοι το βλέπουμε πολύ καλά. Να μην προσπαθήσουν να μολύνουν και την ελληνική εκκλησία με τις πολιτικές τους, τόνισε στο Sputnik o Μητροπολίτης Λουκάς του Ζαπορόζιε, μιας περιφέρειας στην Ουκρανία.

«Όπως αναφέρθηκε από ελληνικά μέσα ενημέρωσης, το κεντρικό θέμα της συνάντησης, ήταν το «ουκρανικό ζήτημα», και ειδικότερα το πρόβλημα της αναγνώρισης των σχισματικών δομών που νομιμοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Φαναρίου από κάποια Ορθόδοξες Εκκλησίες» πρόσθεσε.

Τη ίδια στιγμή εξήγησε ξανά τις συνέπειες τις αυτοκεφαλίας. 

«Η αυτοκεφαλία που παραχώρησε η Κωνσταντινούπολη στην Ουκρανία, κατόπιν αιτήματος του πρώην προέδρου της, ο οποίος ήλπιζε ότι με αυτόν τον τρόπο θα ανέβαζε την δημοφιλία του και θα εξασφάλιζε μια δεύτερη θητεία στην προεδρία, μόνο επιδείνωσε την κατάσταση στη θρησκευτική σφαίρα. Το εκκλησιαστικό σχίσμα όχι μόνο δεν είναι διευθετημένο, αλλά αντίθετα παλινδρομεί για δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες χρόνια. Αυτή η κατάσταση των πραγμάτων προκάλεσε ένα κύμα κατασχέσεων επιδρομέων των ναών της UOC, συνοδευόμενο από άμεση βία κατά των κληρικών και των λαϊκών του UOC. Ως αποτέλεσμα, στην ουκρανική κοινωνία, προέκυψαν νέα κέντρα σύγκρουσης και έντασης. Αυτό που συμβαίνει εδώ, έχει αποκτήσει πραγματικά αιχμηρές μορφές. Οι πραγματικοί διωγμοί των χριστιανών συνεχίζονται, τα δικαιώματά τους παραβιάζονται με κάθε τρόπο. Εάν ένα παγκόσμιο σχίσμα στην οικογένεια των Ορθοδόξων Εκκλησιών προστεθεί σε αυτές τις κακοτυχίες λόγω της αναγνώρισης του PTSU, θα είναι πραγματικά τρομακτικό» επισημαίνει μεταξύ άλλων.

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τώρα το θέμα της ευθύνης των Ορθοδόξων για κάθε βήμα και απόφαση είναι εξαιρετικά σημαντικό. Ειδικά αν επηρεάζουν την εκκλησιαστική ζωή άλλων αδελφών Οι πολιτικοί σκέφτονται με βραχυπρόθεσμα κριτήρια — τη γεωπολιτική, τον ανταγωνισμό, τον αγώνα για εξουσία. Επομένως, ας μην επιτρέψουμε στην πολιτική να παρεμβαίνει σε καθαρά εκκλησιαστικές υποθέσεις», καταλήγει.

«Κάτω από τις συνθήκες τεράστιας πίεσης στην UOC-MP, μόνο 2 στους 100 μητροπολίτες της Εκκλησίας μας, πέρασαν στη νέα δομή που δημιούργησε το Φανάρι. Αν μιλάμε για ενορίες, τότε 68 κοινότητες της UOC, πέρασαν οικειοθελώς στο UOC-KP. Μιλάμε για 68 σε σύνολο 12.000 ενοριών που υπάρχουν στην Εκκλησία μας. Αυτό είναι λιγότερο από 1%! Εδώ έχετε τους πραγματικούς δείκτες της δήθεν μεγάλης υποστήριξης για την ιδέα της αυτοκεφαλίας» υποστήριξε πριν από λίγο καιρό στο Sputnik o Μητροπολίτης Αντώνιος, διευθύνων σύμβουλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας.

Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο του 2018, πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο ένα «συμβούλιο ενοποίησης», το οποίο συνένωσε δύο μη κανονικές ουκρανικές ορθόδοξες εκκλησίες: την Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου του Κιέβου και την Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και άλλες κανονικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, έχουν αρνηθεί να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα της «ενωτικής συνόδου», επιμένοντας ότι η Κωνσταντινούπολη νομιμοποίησε το σχίσμα και προσθέτοντας ότι η ημέρα που υπογράφηκε ο Τόμος της Αυτοκεφαλίας ήταν «τραγική» για την παγκόσμια Ορθοδοξία.

Τον Ιανουάριο, ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίος είχε υπογράψει και παραδώσει στον Επιφάνιο Δουμένκο, τον Τόμο εκχώρησης αυτοκεφαλίας στην αποκαλούμενη Ουκρανική Εκκλησία. Οι δύο τελετές πραγματοποιήθηκαν στο Φανάρι, παρουσία και πάλι του πρόεδρου της Ουκρανίας.

Ωστόσο, δεν παρευρέθησαν εκπρόσωποι των κανονικών Ορθόδοξων Εκκλησιών, καμία εκ των οποίων δεν είχε αναγνωρίσει μέχρι τη στιγμή εκείνη τη νέα Ουκρανική Εκκλησία, εκτός από τον ίδιο τον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης.

Το Πατριαρχείο της Μόσχας έχει κατά το παρελθόν σχολιάσει την ίδρυση της «νέας εκκλησίας», επισημαίνοντας ότι πρόκειται για «νομιμοποίηση του σχίσματος» και υποστηρίζοντας ότι θα έχει καταστροφικές συνέπειες για εκατομμύρια Χριστιανούς της Ουκρανίας και άλλων χωρών.