Ένα από τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα της Ελλάδας βρίσκεται στις δυτικές ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου, σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Είναι ένα πολύμορφο υγροτοπικό σύμπλεγμα, που για κάποιον μυστήριο λόγο, παραμένει ουσιαστικά “άγνωστο” στους πολλούς, όχι μόνο τους Θεσσαλονικείς αλλά και τους εκδρομείς γειτονικών νομών στους οποίους επεκτείνεται (Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας και Κιλκίς).

Το μεγαλύτερο τμήμα αυτής της προστατευόμενης περιοχής έχει ανακηρυχθεί Εθνικό Πάρκο. Έχει έκταση 338 τ.χλμ., περιλαμβάνει τα δέλτα και τις εκβολές των τεσσάρων ποταμών (Γαλλικού, Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα), τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου και Αλυκής Κίτρους, τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης και την κοίτη του Αξιού έως και το Φράγμα της Έλλης. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί 25 είδη οικοτόπων, ενώ βρίσκουν καταφύγιο 297 είδη πουλιών (δηλαδή το 66% των ειδών που έχουν παρατηρηθεί έως σήμερα στην Ελλάδα) ανάμεσά τους πολλά σπάνια και απειλούμενα, 350 είδη και υποείδη φυτών, 40 είδη θηλαστικών, 18 είδη ερπετών, 9 είδη αμφιβίων και 7 είδη ασπόνδυλων.

Στις υποδομές προς διευκόλυνση των επισκεπτών περιλαμβάνονται: Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Αξιού, που βρίσκεται στη Χαλάστρα και αποτελεί την έδρα του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα. Το Παρατηρητήριο Πουλιών Νέας Αγαθούπολης, η Περιπατητική και Ποδηλατική διαδρομή στη Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, το Παρατηρητήριο Δέλτα Αξιού και το Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων στην περιοχή των εκβολών του Γαλλικού ποταμού. Ο φορέας διαχείρισης συχνά διοργανώνει δράσεις και περιπάτους στην περιοχή, με στόχο να προσελκύσει το κοινό και ιδιαίτερα τους νέους που αγαπούν τη φύση.

Φθινοπωρινή Χαλκιδική: Στα βήματα του Αριστοτέλη

Στο μεταίχμιο των εποχών, εκεί που η σκυτάλη περνά στα “χέρια” του Χειμώνα, δεν υπάρχει πιο όμορφη επιλογή από μια απόδραση στη χαλκιδικιώτικη φύση, εκεί όπου η πολυχρωμία των φυλλωμάτων μοιάζει με παλέτα στα χέρια ζωγράφου. Οι επιλογές πολλές και διαφορετικές. Εμείς, τούτη τη φορά, σάς προτείνουμε να ακολουθήσετε τα βήματα του Αριστοτέλη. Να περπατήσετε στα μέρη όπου περπάτησε ο Έλληνας φιλόσοφος όπως και άλλα πρόσωπα της αρχαίας αλλά και της σύγχρονης ιστορίας. Ανάμεσά τους ο Μέγας Αλέξανδρος και ο βασιλιάς των Περσών Ξέρξης. Εκεί όπου έζησε ο θρυλικός Αλέξης Ζορμπάς και συνάντησε (εκεί) το Νίκο Καζαντζάκη.

Η διαδρομή ονομάστηκε “Αριστοτελικός Περίπατος”. Έχει ως αφετηρία το Άλσος του Αριστοτέλη στα Στάγειρα, με θέα τον κόλπο της Ιερισσού. Το πλέγμα των μονοπατιών (μικρότερων ή μεγαλύτερων) δημιουργεί μια κυκλική διαδρομή συνολικού μήκους 100 χλμ που καταλήγει στα Αρχαία Στάγειρα. ‘Οσοι το επιθυμούν, μπορούν να έχουν στον περίπατό τους έμπειρο ξεναγό-οδηγό. Το Άλσος του Αριστοτέλη αποτελεί οργανωμένο θεματικό πάρκο. Εκεί φιλοξενείται το άγαλμα του οικουμενικού φιλοσόφου, αλλά και κάποια πειραματικά όργανα που λειτουργούν βάσει φυσικών νόμων που περιγράφει ο ίδιος σε έργα του.

Νομός Πιερίας: Παλαιός (και όχι Άγιος) Παντελεήμων

Σκαρφαλωμένος στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Κάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 450 μέτρων, κυκλωμένος από πυκνό δάσος και υπέροχη θέα που φτάνει μέχρι το κάστρο του Πλαταμώνα, τις ακτές της Πιερίας και τον κόλπο του Θερμαϊκού, ο πανέμορφος παραδοσιακός οικισμός Παλαιός Παντελεήμονας και όχι Άγιος Παντελεήμονας όπως κάποιοι τον ονομάζουν, είναι ένας προορισμός, ιδανικός για κάθε εποχή. Βέβαια, η φθινοπωρινή του “ένδυση” είναι ακαταμάχητη. Το χωριό “έσβησε” στη δεκαετία του ΄50 και “αναστήθηκε” 30 χρόνια αργότερα. Λιθόχτιστα καλντερίμια, πετρόχτιστα κεραμοσκεπή σπίτια (πρωτοχτισμένα από Ηπειρώτες τεχνίτες), παραδοσιακές ταβέρνες και παλιά αρχοντικά που μετατράπηκαν σε ξενώνες και καταστήματα με είδη λαϊκής τέχνης κι όλα αυτά “ανακατεμένα” με αιωνόβια πλατάνια, καστανιές, οξιές και κουμαριές, συνθέτουν μια εικόνα ονείρου για τον επισκέπτη.

Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η αναπαλαιωμένη εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα (εκεί προφανώς οφείλεται το μπέρδεμα με το όνομα) και ο γεροπλάτανος που σκεπάζει την πλατεία. Στα καλντερίμια δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Υπάρχει πάρκινγκ στην είσοδο του οικισμού. Η απόσταση από την Εθνική Οδό είναι 6 χιλιόμετρα “πνιγμένα” στο πράσινο. Αν σε πιάσει η νύχτα, τότε η εικόνα που αντικρίζεις χαμηλά, κοιτώντας προς την εθνική οδό, τα φωταγωγημένα χωριά και τη θάλασσα σου δίνει την αίσθηση πως βρίσκεσαι σε αεροπλάνο και ότι από εκεί ψηλά… “μοιάζει η γη με ζωγραφιά”. Φάτε, πιείτε ό,τι θέλετε. Ο καθαρός αέρας τα “καίει” όλα. Όμως μην παραλείψετε να δοκιμάστε τσίπουρο από κούμαρα.

Άλσος Αγίου Νικολάου Ναούσης. Ένας “παράδεισος” στο Νομό Ημαθίας

Σε απόσταση μόλις τριών χιλιομέτρων από την ηρωική πόλη της Νάουσας βρίσκεται ο πανέμορφος πνεύμονας πρασίνου του Νομού Ημαθίας, το Άλσος Αγίου Νικολάου όπου ο επισκέπτης μπορεί να “χαθεί” στην ομορφιά της φύσης που συνδυάζει ήχους και εικόνες από τα τρεχούμενου νερά του ποταμού της Αράπιτσας και τα υπεραιωνόβια πλατάνια που εντυπωσιάζουν με το ύψος και τον όγκο τους. Αυτός ο δίχως υπερβολή επίγειος παράδεισος συμπληρώνεται από ήχους πουλιών αλλά και ευωδιές που προδίδουν την ύπαρξη κι άλλων δέντρων που φύονται στην περιοχή, όπως βελανιδιές, φλαμουριές κλπ Σ΄ αυτά που μπορεί να δει και να χαρεί ο επισκέπτης περιλαμβάνονται: Οι πηγές του ποταμού Αράπιτσα, χώροι περιπάτου και άθλησης, χώροι για πικ νικ αλλά και γραφικά εστιατόρια στα οποία μπορείς να γευτείς τοπικά εδέσματα, όπως η πέστροφα. Όποιος θέλει μπορεί να επισκεφθεί την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, από την οποία και πήρε το όνομά του το άλσος, το εκτροφείο θηραμάτων αλλά και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης ενώ η εμπειρία μπορεί να εμπλουτιστεί με μία μικρής διάρκειας περιήγηση με τρενάκι. Κι όταν ο ήλιος δύσει, λίγα μόλις λεπτά της ώρας χωρίζουν τον ταξιδιώτη από την φιλόξενη Νάουσα με τα πολλά καταλύματα αλλά και από τις άλλες ξενοδοχειακές μονάδες που λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή.

Νομός Πέλλης: Στην Όρμα για φαγητό και περίπατο στο χωριό

Σε απόσταση…. από τη Θεσσαλονίκη, 18,5 χλμ από τον παλαιό Άγιο Αθανάσιο, 11 χλμ από το χιονοδρομικό κέντρο Καϊμακτσαλάν, 15 χλμ από την πόλη της Αριδαίας και μόλις 3 χλμ από τα φημισμένα Λουτρά Πόζαρ (Λουτρά Λουτρακίου) υπάρχει ένας παράδεισος, τόσο φυσικός όσο και… γαστρονομικός: η Όρμα, ένα από τα ομορφότερα χωριά της Αλμωπίας, στους πρόποδες του όρους Βόρα. Το στολίδι αυτού του μικρού χωριού είναι η πλατεία του όπου -τουλάχιστον δύο- πράγματα θεωρούνται σίγουρα για τον επισκέπτη, ότι θα φάει καλά και ότι θα χαλαρώσει μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον όπου κυριαρχούν τα τρεχούμενα νερά, το πέτρινο γεφυράκι, τα γιγάντια πλατάνια και οι δεκάδες στολισμένες γλάστρες. Και μετά το φαγητό ή το γλυκό αξίζει μια βόλτα στα καθαρά δρομάκια του χωριού για να θαυμάσει κανείς τα όμορφα σπίτια και τις περιποιημένες αυλές τους. Για διαμονή το χωριό διαθέτει πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και μικρά ξενοδοχεία. Φεύγοντας ο ταξιδιώτης μπορεί να πάρει μαζί του… αναμνήσεις, φωτογραφίες και βεβαίως τοπικά προϊόντα από τα δραστήρια μέλη του Συλλόγου Γυναικών Όρμα, όπως ζυμαρικά, τραχανά, χυλοπίτες, τουρσιά και διάφορα γλυκά του κουταλιού με πρώτο στις προτιμήσεις το γλυκό κάστανο.

Ευεξία! Όπως λέμε λουτρά Αγκίστρου και Σιδηροκάστρου Σερρών

Τον Νοέμβριο, καθώς πέφτει σταδιακά η θερμοκρασία, αυξάνεται κατακόρυφα η κίνηση των εκδρομέων προς τον Δήμο Σιντικής του Νομού Σερρών. Κι αυτό γιατί οι λάτρεις του Ιαματικού Τουρισμού δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα δύο θερμά λουτρά που λειτουργούν στην περιοχή: Το Βυζαντινό χαμάμ Αγκίστρου που θεωρείται το παλαιότερο στην Ελλάδα (χρονολογείται από το 950 μΧ) και τις Ιαματικές Πηγές Σιδηροκάστρου που είναι γνωστές από τα βυζαντινά χρόνια. Στο πρώτο η θερμοκρασία νερού είναι 39-41 °C. Ενδείκνυται για δερματοπάθειες, παθήσεις των αρθρώσεων του κυκλοφορικού και νευρικού συστήματος και για ρευματικά και κινητικά προβλήματα.

Στο δεύτερο η θερμοκρασία νερού αγγίζει τους 40-42 °C. Ενδείκνυται για παθήσεις των αρθρώσεων, μυαλγίες, ισχιαλγίες, οσφυαλγίες, νευραλγίες, σπονδυλοαρθρίτιδες, ρευματοπάθειες, δισκοπάθειες και γυναικολογικές παθήσεις.

Και σίγουρα, μια απολαυστική λουτροθεραπεία μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με μια επίσκεψη σε κοντινούς τουριστικού προορισμούς, όπως είναι το παρόχθιο δάσος της λίμνης Κερκίνης, με τις αποικίες των σπάνιων πουλιών, τα οχυρά Ρούπελ και Ιστίμπεη (της Γραμμής Μεταξά) στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, η καταπράσινη κοιλάδα του Κρουσοβίτη, από το Σιδηρόκαστρο έως το Αχλαδοχώρι, με τα αιωνόβια πλατάνια, τα τρεχούμενα νερά, τα πετρόχτιστα γεφύρια και τους φυσικούς καταρράκτες. Και λίγο πιο μακριά, η Αμφίπολη, το φαράγγι του Αγγίτη,το σπήλαιο Αλιστράτης κ.α.

Νομός Κιλκίς: Μια λίμνη μα… τι λίμνη, σε υψόμετρο 500 μέτρων

Έχει και ο Νομός Κιλκίς τη… Γαλάζια Λίμνη του. Βρίσκεται στις Β.Α. πλαγιές του όρους Πάικο, σε υψόμετρο περίπου 500 μέτρων και σε απόσταση μόλις 4 χιλιομέτρων από το ιστορικό χωριό Σκρα. Υπάγεται στο Δήμο Παιονίας. Η λίμνη με μεγαλύτερο βάθος τα τέσσερα μέτρα και οι παρακείμενοι καταρράχτες προσελκύουν πολλούς φυσιολάτρες, κάθε εποχή του έτους. Για τους εκδρομείς αυτής της περιόδου, η αποζημίωση έρχεται από το απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς τοπίο όπου κυριαρχούν τα νερά και η πλούσια βλάστηση και βεβαίως τα πανέμορφα χρώματα του φθινοπώρου.

Λίγο ο καθαρός αέρας, λίγο το περπάτημα για να συναντήσει κανείς τη Γαλάζια Λίμνη και τους “ομογάλακτους” καταρράκτες που σχηματίζονται στην περιοχή, τροφοδοτούμενοι από ένα πλέγμα ρυακιών που “γεννά” το Πάικο, επόμενη επιθυμία που δημιουργείται στον επισκέπτη είναι να “ανακαλύψει” κοντινούς γαστρονομικούς προορισμούς. Και υπάρχουν αρκετοί και άκρως ενδιαφέροντες στη διαδρομή.

Πρώτη επιλογή αποτελεί το κοντινό χωριό Σκρα, όπου εκτός από φαγητό μπορεί κανείς να επισκεφθεί και το “Μουσείο Α΄Παγκοσμίου Πολέμου – Μάχης Σκρα” που λειτουργεί εκεί από το 2002. Κατηφορίζοντας προς την… αφετηρία και ακολουθώντας τη διαδρομή προς την πανέμορφη Γουμένισσα, με τα ξακουστά “χάλκινα” και τα εύγευστα κρασιά της, μπορεί να επιλέξει κάποια παραδοσιακή ταβέρνα στον οικισμό Λιβάδια ή λίγο πιο κάτω, στο περικυκλωμένο από… καστανιές χωριό Καστανερή (από που άραγε να πήρε τ΄ όνομά του;) ή τη Γρίβα.