Φτάνοντας σε ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά του Πηλίου, τις Μηλιές, στην κεντρική πλατεία με τα πλατάνια και τα όμορφα καφενεδάκια θα συναντήσετε μία από τις πιο… ιδιαίτερες εκκλησίες της Ελλάδας.

Πρόκειται για τον Ιερό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, που κανείς δε γνωρίζει την ακριβή χρονολογία κατασκευής του, παρά μόνο πως ανακαινίστηκε το 1741, όπως μαρτυρεί μία επιγραφή που βρίσκεται στα πλάγια του ναού.

Η πρώτη εικόνα του σίγουρα δε θα σας κάνει εντύπωση, είναι απλή και λιτή, ένας ναός, που δε θυμίζει εξωτερικά και πολύ εκκλησία, ίσως οικία, χωρίς καμπαναριό (υπάρχει ρολόι και καμπαναριό που βρίσκεται σε κάποια απόσταση και προφανώς δημιουργήθηκε μεταγενέστερα) και σταυρό.

Και υπάρχει εξήγηση γι’ αυτό! Χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας και πρώτο μέλημα των κατοίκων του χωριού, ήταν να μη προδίδει την αληθινή φύση του κτηρίου. Δημιουργήθηκε λοιπόν με βάση την τοπική και παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με συμβατική στέγη, με την απουσία παραθύρων (υπάρχουν κάποια μικρά ψηλά), θρησκευτικών συμβόλων και φυσικά και των άλλων εκκλησιαστικών δειγμάτων. Ετσι κατάφερε να «επιβιώσει» στο χρόνο. Και αυτό είναι μόνο η αρχή…

Η έκπληξη στον πρόναο με τον Ζωδιακό Κύκλο και τις… ανορθόδοξες αγιογραφίες καθώς και το ξυλόγλυπτο τέμπλο

Ο Ναός των Παμμεγγίστων Ταξιαρχών είναι δισυπόστατος με παρεκκλήσιο των Αγίων Πάντων. Ο ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με δώδεκα εσωτερικούς τρούλους και αποτελείται από τον πρόναο και τον κυρίως ναό.

Μπαίνοντας στον πρόναο του Ναού θα εντυπωσιαστείτε από τις αγιογραφίες που θα αντικρίσετε. Αν όμως είστε περισσότερο παρατηρητικοί και τυχεροί για να ακούσετε τον κύριο που θα σας υποδεχθεί στο χώρο, τότε θα διαπιστώσετε πως αυτά που βλέπετε είναι πολύ διαφορετικά απ’ αυτά που έχετε αντικρίσει ποτέ σε κάποια εκκλησία.

Ισως η πιο ενδιαφέρουσα παράσταση είναι ο «Τροχός» της ζωής του ανθρώπου που αναφέρεται και ως τροχός της τύχης ή Rota Fortunae. Βρίσκεται απομονωμένη στη δεξιά γωνία του πρόναου (για πολλά χρόνια ήταν καταχωνιασμένη πίσω από παλιά έπιπλα) και σίγουρα ο επισκέπτης που θα τη δει θα προβληματιστεί. Πρόκειται για μία παράσταση ζωδιακού κύκλου, η οποία δεν συναντάται συχνά σε Ορθόδοξους Χριστιανικούς ναούς.

Ως δημιουργός της παράστασης θεωρείται άγνωστος Αγιορείτης μοναχός, ο οποίος αγιογράφησε το ναό επί 33 έτη.

Στην απεικόνιση αυτή των Μηλέων, η όλη εντυπωσιακή πραγματικά  παράσταση επιγράφεται ως: «Ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου».

Τα δύο μέρη του ναού χαρακτηρίζονται από τις υπέροχες και εντυπωσιακές αγιογραφίες, όπως του Αγίου Σισώη των Χριστιανών Κοπτών της Αιγύπτου μπροστά στο λείψανο του Μ. Αλεξάνδρου, του Αγίου Χριστοφόρου με τη μορφή προβάτου, των Αγίων Σαράντα (ο καθένας ξεχωριστά) με ονόματα που σπάνια απαντώνται όπως Άγιος Σμάραγδος, Άγιος Ευνοϊκός, Άγιος Εκδίκιος, Άγιος Γοργόνιος, Άγιος Σακερδών, Άγιος Χουδίων, και Άγιος Κάνδιδος, του Ζυγού της Δικαιοσύνης, της εισόδου στον Παράδεισο, του Βελζεβούλ στις Πύλες της Κολάσεως.

Οσο για το καταπληκτικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, είναι και αυτό που ξεχωρίζει στον κυρίως ναό. Περίτεχνα σκαλισμένο στο χέρι, είναι από ξύλο φλαμουριάς, επιχρυσωμένο με φύλλα χρυσού, αγιογραφημένο από διάφορους αγιογράφους και κατασκευασμένο από Ηπειρώτες τεχνίτες.

Εκπληκτική ακουστική με 48 ανάποδα πιθάρια, κρυφούς τρούλους και πηγάδια

Τα εντυπωσιακά και αξιοπερίεργα με το συγκεκριμένο Ναό δε σταματούν όμως εδώ. Η εκπληκτική ακουστική του και που οφείλεται αυτή, είναι ένα ακόμη από τα στοιχεία που μας αφήνουν άφωνους και τον κατατάσσουν αναμφισβήτητα στους πιο ξεχωριστούς ναούς της χώρας μας.

Μάθετε λοιπόν, πως σ’ αυτή την ταπεινή κατά τα άλλα εκκλησία στις Μηλιές του Πηλίου, υπάρχουν 48 ανάποδα πιθάρια,  (4 σε κάθε τρούλο), τα οποία βρίσκονται στις γωνιές των τρούλων, χωρίς να είναι εμφανή και ενισχύουν τους πρίμους ήχους. Σε κάθε τρούλο υπάρχει μικρή οπή από την οποία περνάει ο ήχος στα πιθάρια, μετατρέπεται σε ηχείο και επιστρέφει καθαρός μηδενίζοντας την ηχώ.

Παράλληλα, κάτω από το δάπεδο του ναού υπάρχει ένα σύστημα από τέσσερα πηγάδια στις γωνίες και ένα στο κέντρο, που επικοινωνούν με χιαστούς διαδρόμους – κανάλια τα οποία εξασφαλίζουν τη στεγανότητα του, ενισχύοντας παράλληλα τους μπάσους ήχους.

Ετσι, επιτεύχθηκε και ο στόχος για εξαιρετική ακουστική και συγχρόνως να περιοριστεί ο ήχος προς τα έξω ώστε να μην ακούν οι Τούρκοι. Το όλο ακουστικό σύστημα αποδείχθηκε εξαιρετικό και αναγνωρίστηκε διεθνώς. Μάλιστα το 2000 οργανώθηκε με ειδική έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού στο εσωτερικό του ναού εκδήλωση του χορωδιακού φεστιβάλ Μπαχ με φωνητικά έργα θρησκευτικής μουσικής.

Η «Αγία Λαύρα» του Πηλίου

Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στις Μηλιές, δίκαια έχει χαρακτηριστεί, ως η «Αγία Λαύρα» του Πηλίου! Και αυτό διότι στις 7 Μαΐου του 1821, ο Μηλιώτης μεγάλος Διδάσκαλος του Γένους Άνθιμος Γαζής κήρυξε, μετά τη Θεία Λειτουργία, και ύψωσε τη σημαία της Θεσσαλικής Επανάστασης, σε αυτόν το ναό. Η ιστορική σημαία βρίσκεται ακόμη και σήμερα στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών.

Ο ναός εορτάζει στις 8 Νοεμβρίου. Αν βρεθείτε στην περιοχή, μην παραλείψετε να τον επισκεφθείτε!!!