Για τους αρχαίους Έλληνες τα κυπαρίσσια ήταν τα δέντρα της θλίψης. Τί συμβολίζουν, ωστόσο, στη χριστιανική παράδοση και γιατί είθισται να φυτεύονται στα νεκροταφεία;
Σύμφωνα με την παράδοση τα κυπαρίσσια προέρχονται από έναν πολύ όμορφο νέο, τον Κυπάρισσο από την Κέα. Ήταν γιος του Τήλεφου και εγγονός του Ηρακλή. Ο Κυπάρισσος είχε στη συντροφιά του ένα εξημερωμένο ιερό ελάφι. Κάποια ημέρα, όμως, του καλοκαιριού καθώς το ελάφι κοιμόταν ξαπλωμένο στον ίσκιο, ο Κυπάρισσος το σκότωσε άθελά του με ένα ακόντιο. Τότε η απόγνωση και η απελπισία τον οδήγησαν στην επιθυμία να βάλει τέλος στη ζωή του. Ζήτησε από τον ουρανό τη χάρη να κυλούν τα δάκρυά του αιώνια. Οι θεοί ακούγοντας τις κραυγές του και την επιθυμάι του τον μετέτρεψαν σε κυπαρίσσι, το δέντρο της θλίψης. Από τότε το κυπαρίσσι θεωρείται σαν πένθιμο δέντρο και φυτεύεται μέχρι σήμερα στα νεκροταφεία.
Υπάρχει, βέβαια, και μία ακόμη θεωρία, σύμφωνα με την οποία τα κυπαρίσσια φυτεύονται στα κοιμητήρια, για να αποδίδουν φόρο τιμής στους νεκρούς. Αυτή η θεωρία στηρίζεται σε κάποια σημεία. Αρχικά, οι κορυφές τους κλίνουν προς τα κάτω αποδίδοντας έτσι σεβασμό προς τους κεκοιμημένους. Πρόκειται για ένα δέντρο το οποίο δεν έχει καρπούς δείχνοντας έτσι την έλλειψη ζωής στον χώρο.
Το χρώμα του κυπαρισσιού είναι σκούρο, για να ταιριάζει με την θλίψη και το άρωμά του μένει χαραγμένο στη μνήμη μας, όπως μένουν οι άνθρωποι που φεύγουν. Εξάλλου, λόγω της μορφής του, υπάρχει και η εικασία ότι συνδέει τη γη με τον ουρανό και βοηθά τις ψυχές να ανέβουν στον ουρανό.Στη Δημητσάνα υπάρχει το περίφημο κυπαρίσσι που φύτεψε ο Θ. Κολοκοτρώνης στη μνήμη του αδελφού του, Γιάννου, που σκοτώθηκε στην περιοχή.
Η πραγματικότητα…
Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα κυπαρίσσια (Cupressus sempervirens) εξαφανίζουν τις ανεπιθύμητες μυρωδιές και κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο στα νεκροταφεία. Μάλλον, όμως, σημαντικό ρόλο στην επιλογή του συγκεκριμένου δένδρου παίζει το ριζικό του σύστημα, καθώς το κυπαρίσσι, ανεξαρτήτως εδάφους και κλίματος έχει πασσαλώδες και βαθύ ριζικό σύστημα, χωρίς να απλώνεται και να ανασηκώνει το έδαφος και έτσι δεν επηρεάζει τα ταφικά μνημεία.
