Όλοι έχουμε σιγοτραγουδήσει ή έστω ακούσει την ιστορία για τον μοναχό της Αρλέτας στο «Μπαρ Το Ναυάγιο», που «Καθότανε στο διπλανό σκαμπό και κοινωνούσε με ουίσκι και νερό»… Πόσοι, αλήθεια, γνωρίζετε ότι ο επρόκειτο για πραγματικό Μοναχό; Ποιό ήταν το όνομά του;
Το «Μπαρ το Ναυάγιο» της Αρλέτας μιλά για έναν πραγματικό μοναχό, τον γέροντα Ιερόθεο Καρυώτη. Στο κελίο του είχαν φιλοξενηθεί εκατοντάδες άτομα, από τον διάσημο ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη μέχρι τον αριστερό πολιτικό ηγέτη Λεωνίδα Κύρκο.
Αυτός ο ξεχωριστός μοναχός ο γέροντας Ιερόθεος, κατά κόσμο Ιωάννης Σώμος, γεννήθηκε στην Πρόνοια Ναυπλίου 31/12/1934 και κοιμήθηκε στο Περιβόλι της Παναγίας που αγάπησε και διακόνησε ως το τέλος του επίγειου βίου του, ημέρα Παρασκευή 24/4/2015.
Ένα ορθολογικό πνεύμα μέσα σε μια ορθόδοξη πίστη και μοναστική εγρήγορση. Αδιάφορος για τα ανθρώπινα και το έδειχνε αυτό ορισμένες φορές με έναν προκλητικό τρόπο, ενώ ταυτοχρόνως ζούσε και κινούνταν μέσα σε αυτά με μεγάλη άνεση και ανθρώπινη επικοινωνιακή ευκολία. Απολάμβανε κάθε χαρά της ζωής που συναντούσε στο δρόμο του-μέσα στα πλαίσια μιας ορθόδοξης αξιοπρέπειας, ενώ παράλληλα, ζούσε έναν ασκητικό βίο.
Υπήρξε ο καλύτερος και επαρκέστερος ξεναγός κάθε επισκέπτη του. Σου έδινε τις απαραίτητες πληροφορίες πως θα βγάλεις το διαμονητήριο στην ιερά επιστασία και παράλληλα, σου ανέλυε την ζωγραφική τεχνοτροπία του Εμμανουήλ Πανσέληνου, ή σε προσκαλούσε να επισκεφτείς την ιερά μονή Κουτλουμουσίου που απείχε μόλις 5 λεπτά από το Πρωτάτο και σε ξεναγούσε όχι μόνο στον χώρο της, αλλά σου έδειχνε τις αγιογραφίες και τις εξαίσιες τοιχογραφίες της. Αυτές με τις σκηνές της κολάσεως. Αν σε εύρισκε ενδιαφέρον σαν συνομιλητή και με ουσιαστικό ζήλο να γνωρίσεις την μοναστική πολιτεία, σε προσκαλούσε στο Κελί του Αγίου Νικολάου του Χαλκιά όπου διέμενε με την συνοδεία του να σε φιλοξενήσει.
Εκατοντάδες είναι τα άτομα που φιλοξενήθηκαν σε αυτό το ιερό Κελί. Από τον πειραιώτη ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη μέχρι τον αριστερό πολιτικό ηγέτη Λεωνίδα Κύρκο. Και από σκηνοθέτες και μεταφραστές μέχρι ηθοποιοί και συγγραφείς, μοναχοί και ιερείς, ψάλτες και τραγουδοποιοί. Αλλά και πολλοί άσημοι καθημερινοί έλληνες επισκέπτες φιλοξενήθηκαν «αρχοντικά» και αγιορείτικα στο Κελί που διέμενε με την συνοδεία του. Τις απογευματινές ώρες που έκλεινε το βιβλιοπωλείο που διατηρούσε στις Καρυές και ανηφόριζε για το Κελί του, σχεδόν πάντα, κάποιον επισκέπτη κουβαλούσε μαζί του να τον φιλοξενήσει και να τον φιλέψει.
Σημαντική προσωπικότητα της μοναστικής αθωνικής πολιτείας των τελευταίων δεκαετιών. Σε αυτό ομογνωμούν όσοι έτυχε να τον γνωρίσουν και να τον ζήσουν από κοντά. Ήταν δημοκράτης με ένα μπουρίνι ελευθερίας που προέρχονταν από την εργασιακή του εμπειρία σαν ναυτικός που υπήρξε για ένα χρονικό διάστημα πριν ενδυθεί το σχήμα του μοναχού και εγκατασταθεί μόνιμα πλέον στο Άγιον Όρος. Δεν του ταίριαζε ο ρόλος του κουλτουριάρη, του διανοούμενου (όπως ορισμένοι άλλοι της εποχής του μοναχοί ή ηγούμενοι με συγγραφικές περγαμηνές και διαλέξεις), παρά του ότι συναναστρέφονταν με διανοούμενους και συγγραφείς, ποιητές και ιστορικούς, ζωγράφους και αγιογράφους.
Παρότι διάβαζε ότι έπεφτε στα χέρια του και αφορούσε την εκκλησιαστική γραμματεία, την ορθόδοξη παράδοση, την αγιογραφία, την ιστορία, αλλά και ότι συγγραφικά καλαίσθητο εκδίδονταν και κυκλοφορούσε που προέρχονταν από την θύραθεν παιδεία και προκαλούσε το ενδιαφέρον του.
Στο πρώτο βιβλιοπωλείο που διατηρούσε σε αυτόν τον μικρό χώρο απέναντι στα πλάγια από το Πρωτάτο, έβρισκε κανείς από θεολογικά περιοδικά και βίους αγίων έως το λογοτεχνικό περιοδικό «Τομές», το φιλοσοφικό περιοδικό «Εποπτεία», το περιοδικό «Διαβάζω», την «Λέξη» και άλλα.
Σου μιλούσε με ζήλο για τον αγιογράφο και την τεχνική της δουλειάς του Εμμανουήλ Πανσέληνου, ενός από τους σημαντικότερους αγιογράφους της Μακεδονικής Σχολής και αμέσως μετά, σε ξάφνιαζε, ρωτώντας σε ποια ήταν η τελευταία θεατρική παράσταση που παρακολούθησες στην Αθήνα και ποια η γνώμη σου για αυτήν.
Και ω! του αγιορείτικου θαύματος σου εξέθετε και την δική του άποψη. Κάτι που σήμαινε, ότι γνώριζε τι καλλιτεχνικά συμβαίνει τόσο στην πρωτεύουσα όσο και στην συμπρωτεύουσα. Διέθεται βαθειά ορθόδοξη πίστη και αγάπη για τον μοναχισμό, και ας μην την πρόβαλλε με έπαρση όπως έπρατταν άλλοι, κρατώντας την ρομφαία του δικαιοκριτή της πίστης και της ορθόδοξης καθαρότητας. Ήταν χαρακτήρας ανοιχτός και φιλεύσπλαχνος.
Η μεγάλη του πίστη, προέρχονταν από την βιωματική του σχέση με την ορθόδοξη παράδοση και το εκκλησιαστικό ήθος. Ποτέ δεν έκρυψε την ανθρώπινη αμαρτωλότητά του, πάντα όμως όπως έλεγε, η Παναγία σαν προστάτιδα δύναμη θα κατανοήσει και θα συγχωρέσει την χθόνια πλευρά του εαυτού του. Υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς φιλότεχνους μοναχούς της Αθωνικής Πολιτείας. Οι ψυχολογικές του παρατηρήσεις για πρόσωπα που τον επισκέπτονταν ή συναντούσε σαν προσκυνητές του Όρους, φανέρωναν έναν οξύνον νου και ένα φιλοσοφημένο άτομο ανατόμο της ανθρώπινης ψυχής και προσωπικότητας. Δεν απέρριπτε τίποτα. Δέχονταν τα πάντα με πίστη και στωικότητα χριστιανική και ορθόδοξη κατανόηση. Ευελπιστώντας στην μετάνοια του άλλου. Χωρίς όμως να την εκβιάζει εκκλησιαστικά.
Είναι δύσκολο να βιογραφήσεις έναν μοναχό, όπως υπήρξε ο γέρων Ιερόθεος, και μάλιστα, έναν μοναχό που δεν απαρνήθηκε ότι θεωρείται φθαρτό και αναζωογονεί την σύντομη και πρόσκαιρη ζωή μας. Η ανθρώπινη φύση και τα ψυχικά και συνειδησιακά της σκαμπανεβάσματα του ήταν οικεία όπως οικεία του ήταν η καθημερινή προσευχή και μυστική συνομιλία του με την προστάτισσα του Αγίου Όρους την Παναγία το Άξιον Εστί.
Οι στίχοι του τραγουδιού:
Προχθές αργά στο μπαρ το ναυάγιο Βρέθηκα να τα πίνω μ’ έναν άγιο Καθότανε στο διπλανό σκαμπό και κοινωνούσε με ουίσκι και νερό Του είπα παππούλη τι ζητάς εδώ Δεν είναι μέρος για έναν άγιο αυτό μου λέει, τέκνον κάνεις μέγα λάθος εδώ είναι ο φόβος των ανθρώπων και το πάθος Κοίταξε γύρω του στεγνούς και μεθυσμένους και μου είπε εγώ τους αγαπάω τους κολασμένους αν θες ν” αγιάσεις πρέπει ν” αμαρτήσεις Ε κι αν προλάβεις, ας μετανοήσεις Προχθές αργά στο μπαρ το ναυάγιο Βρέθηκα να τα πίνω μ έναν άγιο καθότανε στο διπλανό σκαμπό Και κοινωνούσε με ουίσκι και νερό καθότανε στο διπλανό σκαμπό Στο τέλος πλήρωσε και το λογαριασμό»
