Από πότε άραγε το έμβρυο αποκτά ψυχή;

Γιατί κάποιοι υποστηρίζουν ότι το έμβρυο εμψυχούται στον τρίτο μήνα; Είναι η άποψη αυτή επιστημονικά και θεολογικά αποδεκτή;

Υπάρχει μια αίρεση η οποία διατείνεται ότι το έμβρυο εμψυχούται κατά τον τρίτο μήνα της κυήσεως. Υιοθετώντας, ωστόσο κάποιος τη θέση αυτή, δέχεται ταυτόχρονα ότι επιτρέπονται οι εκτρώσεις μέχρι και τον τρίτο μήνα της κυήσεως. Τονίζεται, μάλιστα, εμφαντικά ότι σύμφωνα με τη διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης, άλλο είναι το ζων και άλλο το έμψυχο έμβρυο.

Ο Δρ Θεολογίας Χριστόδουλος Βασιλειάδης εξηγεί:

Ἔμψυχο, καθίσταται κατά τον  τρίτο μήνα τῆς κυήσεως. Ἡ ἄποψη εἶναι θεολογικὰ καὶ
ἐπιστημονικὰ τουλάχιστον ἀπαράδεκτη. Ἡ πάγια ἀκράδαντη θεολογικὴ τοποθέτηση εἶναι ὅτι τὸ ἔμβρυο ἐμψυχοῦται «ἐξ ἄκρας συλλήψεως», δηλαδὴ τὴ στιγμή, ποὺ ἑνώνεται τὸ ὠάριο μὲ τὸ σπερματοζωάριο. Ὑπενθυμίζουμε τὸ πατερικὸ «ἅμα σύλληψη, ἅμα ψυχή».

Στὴ διδασκαλία τῶν Πατέρων (βλ. Διδαχὴ τῶν 12 Ἀποστόλων, ἐπιστολὴ Βαρνάβα, ἀπολογητὴ Ἀθηναγόρα κ.ἄ.) τὸ ἀνθρώπινο ἔμβρυο θεωρεῖται πάντοτε ὁλοκληρωμένος ἄνθρωπος. Τὴ διάκριση ἐμβρύου «ἐξεικονισμένου» καὶ «μὴ ἐξεικονισμένου», τὴν ὁποία κάπου ἀνέφεραν ὁ Τερτυλλιανός, ὁ Αὐγουστνος καὶ ὁ Θεοδώρητος Κύρου, στηριζόμενοι στὸ χωρίο τῆς Ἐξόδου κα´ 22-25, ἡ Ἐκκλησία δὲν τὴν δέχθηκε ποτέ! Ὄχι μόνο δὲν τὴν δέχθηκε ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπεδοκίμασε.

Ὁ Μέγας Βασίλειος στὸν β´ κανόνα του, ὁ ὁποῖος ἐπικυρώθηκε ἀπὸ τὴν Πενθέκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο καὶ ἑπομένως ἐκφράζει ὁριστικά, ἐπίσημα καὶ ἀμετάκλητα τὸ φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας, ἔγραψε: «Ἡ γυναίκα ποὺ θανατώνει ἐπίτηδες, ἠθελημένα,τὸ ἔμβρυο θεωρεῖται φόνισσα».Ὅλοι οἱ Ἱεροὶ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἀναφέρονται στὴν ἄμβλωση, δὲν κάνουν καμιὰ διάκριση μεταξὺ «ἐξεικονισμένου» καὶ «ἀνεξεικονίστου» ἐμβρύου καὶ χαρακτηρίζουν τὴν ἄμβλωση ὡς φόνο!

Ἀλλὰ καὶ στὸν η´ κανόνα του ὁ Μέγας Βασίλειος γράφει: «Καὶ ὅσες λοιπὸν δίνουν ἀμβλωτικὰ φάρμακα εἶναι καὶ αὐτὲς φόνισσες, καθὼς ἐπίσης καὶ ὅσες παίρνουν τὰ ἐμβρυοκτόνα αὐτὰ δηλητήρια». Ἀλλὰ καὶ πληθώρα Πατέρων ἔχουν μιλήσει γιὰ τὸ θέμα. Ἐνδεικτικὰ ὁ Γρηγόριος Νύσσης γράφει: 
«Μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ψυχῆς τε καὶ σώματος ἀρχὴν τῆς συστάσεως».

Οὔτε τὸ σῶμα προηγεῖται τῆς ψυχῆς, οὔτε ἡ ψυχὴ τοῦ σώματος. Καὶ τῶν δύο (τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς) ἡ ἀρχὴ «ἐν ταῖς τῆς γενέσεως ἀφορμαῖς (εἶναι) συνισταμένη». Καὶ ὁ μεγάλος θεολόγος τῆς Ἐκκλησίας μας Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς γράφει: «Τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ ἐπλάσθησαν ταυτόχρονα καὶ ὄχι τὸ ἕνα πρῶτα καὶ τὸ ἄλλο ὕστερα, κατὰ τὶς φλυαρίες τοῦ Ὠριγένη»!

Τὸ θέμα αὐτὸ τὸ ἔχουν ξεκαθαρίσει αὐθεντικὰ μεγάλα θεολογικὰ ἀναστήματα, ἔτσι ὥστε κάθε διαφορετικὴ ἄποψη ἀποτελεῖ πλάνη καὶ αἵρεση. Ἑπομένως τὸ θέμα αὐτὸ δὲν εἶναι θεολογούμενο, ἀλλὰ καθαρὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Ἐνδεικτικὰ παραπέμπουμε τοὺς ἀναγνῶστες στὰ μνημειώδη ἔργα τοῦ π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου «Ἄρθρα – Μελέται- Ἐπιστολαὶ» (βλ. ἄρθρα «Θανατικὴ ποινὴ καὶ ἀμβλώσεις» καὶ «Αἱ ἀμβλώσεις καὶ ἡ Ἐκκλησία» ) καθὼς καὶ στὸ ἔργο τοῦ Νικολάου Βασιλειάδη «Πό τε ἐμψυχοῦται τὸ ἔμβρυο;» Ἐρωτᾶ ὁ μακαριστὸς γέροντας π. Ἐπιφάνιος: «Ὁ μὴ ἀνεχόμενος τὴν θανάτωσιν ἑνὸς ἀποδεδειγμένου κακούργου, ἑνὸς εἰδεχθοῦς δολοφόνου, εἰς ὃν μάλιστα παρέχονται τόσα μέσα πρὸς ὑπεράσπισιν ἑαυτοῦ, πῶς ἀνέχεται τὴν θανάτωσιν ἑνὸς ἀθώου καὶ ἀνυπερασπίστου πλάσματος, οὗ τὸ μοναδικὸν “ἔγκλημα” ὑπῆρξεν ὅτι, κατ ̓ ἐπιταγὴν ἀτέγκτων καὶ ἀδηρίτων φυσικῶν νόμων, ἔλαβεν ὕπαρξιν;». Ἀλλὰ καὶ ἡ Θεοτόκος ὅταν ἐπισκέφθηκε τὴν ἐξαδέλφη της Ἐλισάβετ ἦταν ἔγκυος μερικῶν ἡμερῶν, ἐνῶ ἡ Ἐλισάβετ ἦταν ἔγκυος ἕξι μηνῶν.

Ὅταν ἡ Θεοτόκος ἀσπάστηκε τὴν Ἐλισάβετ, τότε ὁ Τίμιος Πρόδρομος σκίρτησε μέσα στὴν κοιλιὰ τῆς Ἐλισάβετ, διότι ἀναγνώρισε τὸ «ἔμβρυο Πρόδρομος» ὅτι τὸ ἔμβρυο, ποὺ ἐκυοφορεῖτο στὴν κοιλιὰ τῆς Θεοτόκου, ἦταν ὁ ἴδιος ὁ σαρκωθεὶς Θεός! Ἂν λοιπὸν δεχθοῦμε τὴν ἐξωφρενικὴ αὐτὴ θεωρία, περὶ διακρίσεως «ζῶντος» καὶ «ἔμψυχου» ἐμβρύου, τότε πρέπει νὰ δεχθοῦμε ὅτι-ὅταν ἦταν ἔγκυος ἡ Θεοτόκος δὲν εἶχε μέσα της τὸ Χριστό, ἀλλὰ ἕνα «ζῶν ἔμβρυο», τὸ ὁποῖο μετὰ ἀπὸ τρεῖς μῆνες θὰ ἀποκτοῦσε ψυχή! Αὐτὸ ὅμως εἶναι βλασφημία καὶ νὰ τὸ σκεφθοῦμε μόνο! Ὁ Κύριός μας, σύμφωνα μὲ τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ τοὺς Ἁγίους Πατέρες, εἶναι ταυτοχρόνως τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος ἐξ ἄκρας συλλήψεως. Ὅμως καὶ ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει τὴν ἀπὸ αἰώνων διαχρονικὴ τοποθέτηση τῆς Ἐκκλησίας!

Ὁ Γάλλος ἰατρὸς Κόπο Βΐοτ γράφει: «Πράγματι, μόλις ὑπάρξει ζωή, ὑπάρχει ἔμψυχος βίος! Ἀπὸ τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία πραγματοποιεῖται ἡ γονιμοποίηση μία ψυχὴ ζωοποιεῖ τὸ ὂν αὐτό». Περὶ τούτου ἐπίσης ἔχουν μιλήσει πληθώρα ἐπιστημόνων, ὅπως ὁ καθηγητὴς τῆς ἰατρικῆς σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Σταῦρος Μπαλογιάννης. Ἡ ὁποιαδήποτε ἑπομένως καὶ σὲ ὁποιοδήποτε στάδιο τῆς κυήσεως ἔκτρωση ἀποτελεῖ φόνο ἑνὸς ἀνυπεράσπιστου πλάσματος καὶ οἱ συνεργοῦντες σὲ αὐτὸ τὸ ἔγκλημα, ἀνδρόγυνο, γιατροί, κ.λπ. στυγνοὶ δολοφόνοι!

Τοῦ κ. Χριστοδούλου Βασιλειάδη, Δρ θεολογίας, μουσικολόγου
Ορθόδοξος Τύπος φύλλο 2017 -4/4/14