Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. Όταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.
Τα τελευταία χρόνια ορισμένα γεγονότα, με επίκεντρο την Αγιά Σοφιά έχουν προκαλέσει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Το αποκορύφωμα ήταν η απροσδόκητη εμφάνιση τον Ιούλιο 2009 του εξαπτέρυγου Άγγελου στον Τρούλο. Ο άγγελος με τα έξι φτερά έχει διαστάσεις 1.5 x 1 μέτρο και η αποκάλυψή του προκάλεσε τον ενθουσιασμό της παγκόσμιας κοινότητας.
Ο φοβερός εξαπτέρυγος άγγελος είχε καλυφθεί με ασβέστη πριν 160 χρόνια!
Ο φοβερός ψηφιδωτός εξαπτέρυγος Άγγελος πιθανολογείται ότι αναπαριστά τον αρχάγγελο Σεραφείμ, που προστατεύει τον Θρόνο του Θεού. Υποστηρίζεται δε ότι δημιουργήθηκε μεταξύ 9ου και 14ου αιώνα.
Το γεγονός είχε αποκαλύψει πρώτη η τουρκική εφημερίδα Hurriyet, ενώ η εφημερίδα Milliyet αναφερόμενη στο γεγονός έκανε και νύξεις «για σημαδιακή εμφάνιση μέσα στον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας που ίσως έχει και άλλες προεκτάσεις….».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ιταλοελβετοί αρχιτέκτονες αδελφοί Fossati ήταν οι τελευταίοι που είχαν δει τη συγκλονιστική μορφή του λεγόμενου “Εξαπτέρυγου Αγγέλου” της Αγία Σοφίας. Ήταν την εποχή που διενεργούσαν εργασίες αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας το 1847-1849, κατ’ εντολή του Σουλτάνου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αμπντουλμετζίτ.
Τότε, οι Fossati ανακάλυψαν και φωτογράφησαν αυτά τα μωσαϊκά που περιλάμβαναν και τη μορφή του Αγγέλου.
Μάλιστα, οι Γκασπάρε και Τζιουζέπε Fossati, όπως ονομάζονταν, “κατέγραψαν” τα μωσαϊκά σε έγχρωμες υδατογραφίες και λιθογραφίες που περιλάμβαναν και τη μορφή του Αγγέλου αλλά …η ανακάλυψή τους μάλλον δεν συγκίνησε τον Σουλτάνο, ο οποίος διέταξε να καλυφθεί ξανά με γύψο.
Οι εικαστικές αναφορές των αδελφών Fossati αποτελούσαν μέχρι σήμερα τη μοναδική πηγή απόδειξης του ανεπανάληπτου αυτού μωσαϊκού.
Η εμφάνιστη των «παράξενων» βυζαντινών σταυρών
Eνα ακόμη ασυνήθιστο, αλλά ταυτόχρονα και ανεξήγητο φαινόμενο που παρουσιάζεται στον μεγαλοπρεπή ναό από το καλοκαίρι του 2008,είναι η εμφάνιση βυζαντινών σταυρών στις αψίδες του τρούλου επάνω στον ασβέστη του σοβά με τον οποίο ήταν καλυμένοι εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Το παράδοξο είναι ότι δεν φαίνονται με γυμνό μάτι αλλά αποτυπώνονται με τον φωτογραφικό φακό.Υπ’όψη ότι σε όλους τους τοίχους του ναού υπάρχουν σοβαντισμένοι σταυροί,αλλά το φαινόμενο εμφανίζεται μόνον στους υπάρχοντες στις αψίδες του τρούλου.