Bλέποντας τα σημαντικά κατορθώματα των αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, δύσκολα θα πίστευε κανείς ότι πολλοί από αυτούς ταλαιπωρούνται από μια κοινή πάθηση των πνευμόνων. Κι όμως, σημαντικό ποσοστό των ολυμπιονικών -μεταξύ 15 και 20%- πάσχουν από άσθμα, όπως δείχνει μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports.
Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, έως και το 80% των αθλητών αθλημάτων αντοχής πάσχουν από βρογχόσπασμο που προκαλείται από την άσκηση, γνωστό και ως προκαλούμενο από άσκηση άσθμα.
Για ποιο λόγο προσβάλει τους αθλητές
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι αθλητές που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν κάνουν μια απλή προπόνηση αρχαρίων, αλλά ασκούνται σκληρά με υψηλών απαιτήσεων προπονήσεις, όπως ασκήσεις υψηλής αντοχής, οι οποίες θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν τα συμπτώματα σε 9 στους 10 ανθρώπους με άσθμα. «Αν είστε ένας αθλητής ελίτ, έχετε διπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσετε μια κατάσταση που σχετίζεται με το άσθμα από ό,τι αν ήσασταν απλά ένα μέλος του γενικού πληθυσμού», δήλωσε στο Euronews Health ο Δρ John Dickinson, καθηγητής στις Επιστήμες Αθλητισμού και Άσκησης στο Πανεπιστήμιο του Κεντ.
Το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση αναφέρεται σε μια μορφή άσθματος που ενεργοποιείται από έντονες σωματικές δραστηριότητες, ιδίως σε κρύες και ξηρές συνθήκες. «Όταν ασκούμαστε, αυξάνονται οι ρυθμοί της αναπνοής, επομένως αναπνέετε περισσότερο αέρα. Και ένα μεγάλο μέρος αυτού του αέρα προέρχεται από το στόμα. Έτσι, μέχρι να φτάσει στους πνεύμονες, είναι αρκετά ξηρός, χωρίς να έχει φιλτραριστεί ή θερμανθεί», εξήγησε ο Δρ Dickinson. Αναφορικά με τους αθλητές, προσθέτει ότι «στους αεραγωγούς όσων αθλητών έχουν άσθμα που προκαλείται από την άσκηση, οι αεραγωγοί τους αφυδατώνονται επειδή πρέπει να υγρανθεί ο αέρας που μόλις εισέπνευσαν. Αυτό προκαλεί ένα είδος φλεγμονώδους αντίδρασης. Στη συνέχεια, προκαλείται αυτή η μυϊκή σύσπαση γύρω από τους αεραγωγούς».
Ειδικά οι κολυμβητές, παρουσίαζαν την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άσθματος σε σύγκριση με άλλα θαλάσσια αθλήματα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Allergy and Clinical Immunology. Σε αυτό φαίνεται πως συμβάλλουν και τα υποπροϊόντα του χλωρίου στην επιφάνεια της πισίνας, τα οποία μπορούν να ερεθίσουν τους πνεύμονες. «Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κολυμβητές είναι η ουσία που δημιουργείται όταν το χλώριο καθαρίζει την πισίνα, η τριχλωραμίνη, η οποία παραμένει ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού», διευκρίνισε ο Δρ Dickinson. Τονίζει ωστόσο, ότι «εάν δεν ήμασταν πρωταθλητές στην κολύμβηση, δε θα υπήρχε πρόβλημα. Όμως, όσοι αθλητές στοχεύουν για μια πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες, εισπνέουν πέντε ώρες την ημέρα, έξι ημέρες την εβδομάδα αυτή την ουσία, με αποτέλεσμα οι αεραγωγοί τους να γίνονται πιο ευαίσθητοι».
Επιπλέον, μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης του άσθματος έχουν οι αθλητές αντοχής που ασκούνται σε κρύο αέρα, όπως οι σκιέρ ανωμάλου δρόμου, οι επαγγελματίες ποδηλάτες και οι δρομείς στίβου.
Ποιες θεραπείες ακολουθούν στους Αγώνες
Οι ολυμπιονίκες με διάγνωση άσθματος επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τις συσκευές εισπνοής κατά τη διάρκεια των Αγώνων, αλλά θα πρέπει να είναι προσεκτικοί όσον αφορά τον τύπο της συσκευής εισπνοής που χρησιμοποιούν και τη δοσολογία. «Επιτρέπονται οι εισπνεόμενες δόσεις β-2 αγωνιστών, αλλά μόνο μέχρι ορισμένες ποσότητες. Έτσι, για παράδειγμα, οι αθλητές επιτρέπεται να κάνουν μόνο έξι εισπνοές σε διάστημα οκτώ ωρών» σημειώνει ο Δρ Dickinson. Αυτό συμβαίνει γιατί οι εισπνεόμενοι βήτα-2 αγωνιστές που χαλαρώνουν τους μύες των αεραγωγών απαγορεύονται ως επί το πλείστον εκτός συγκεκριμένων δόσεων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ (WADA).
Αντίθετα, μια σταθερή στρατηγική πρόληψης είναι το κλειδί της επιτυχίας: «Μία από τις προληπτικές εισπνοές ονομάζεται εισπνεόμενο κορτικοστεροειδές. Παρόλο που έχει ένα στεροειδές στο όνομα, είναι ένα εισπνεόμενο κορτικοστεροειδές, οπότε δεν δρα γενικά σε όλο το σώμα, αλλά μόνο στους πνεύμονες, οπότε οι αθλητές στην πραγματικότητα δεν περιορίζονται στη δοσολογία», πρόσθεσε ο Δρ Dickinson.
