Μέχρι να αφήσει την ύστατη του πνοή σε ηλικία 82 ετών, τον Ιανουάριο του 2017, ο Τζιν Σέρναν συνέχιζε να απευθύνει μονότονα την ίδια έκκληση προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την διοίκηση της NASA. 

Να μην επιτρέψουν να είναι αυτός ο τελευταίος άνθρωπος που έχει πατήσει ποτέ στην Σελήνη. Από την χαραυγή της ανθρώπινης ύπαρξης το φεγγάρι αποτέλεσε το μεγάλο απωθημένο του είδους μας. Κι όταν, τελικά, καταφέραμε να νικήσουμε την βαρύτητα (και τα όριά μας) και να το κατακτήσουμε, σταματήσαμε να το επισκεπτόμαστε. Ή, μάλλον, αντικαταστήσαμε τους ανθρώπους με μηχανές. Κάτι που ο πρώην αστροναύτης και επιστήμονας θεωρούσε (όπως και πολλοί άλλοι) τεράστιο λάθος στρατηγικής.

Η ίδια συζήτηση που είχε ξεσπάσει πίσω στην δεκαετία του ’60 για την Σελήνη, επανέρχεται στις μέρες μας με αφορμή την απόπειρά μας να γνωρίσουμε καλύτερα τον Άρη. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που παρά τα υπερσύγχρονα τεχνολογικά θαύματα που στέλνουμε εκεί πάνω, θεωρούν πως το κοινό δεν συγκινείται αρκετά από την προσπάθεια κατάκτησης του «κόκκινου πλανήτη». 

Όπως λένε χαρακτηριστικά «πρέπει να μπει ένα ανθρώπινο πρόσωπο στον Άρη», υπονοώντας ότι μια επανδρωμένη πτήση θα ανανεώσει την πίστη της κοινής γνώμης και την υποστήριξή της προς την οργανωμένη απόπειρα της ανθρωπότητας να σπάσει τα δεσμά που την δένουν με τον μοναδικό γνωστό κατοικήσιμο πλανήτη.

Σε αυτήν την κατηγορία ανθρώπων ανήκε μέχρι τον θάνατό του ο Τζιν Σέρναν. Αυτός που είχε την «ταμπέλα» του τελευταίου εκπροσώπου του είδους που περπάτησε στο σεληνιακό τοπίο. Και για να το καταφέρει, είχε ρισκάρει τα πάντα. Τουλάχιστον αποζημιώθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το πείσμα, την υπομονή και την πίστη στον εαυτό του. «Εκεί ζεις την εμπειρία της απόλυτης σιωπής, της περισσότερης ησυχίας που μπορεί ένας άνθρωπος να βιώσει στη ζωή του. Δεν υπάρχουν δονήσεις. Δεν υπάρχει θόρυβος… Η σκόνη είχε καταλαγιάσει. Ήταν μια συνειδητοποίηση μιας άλλης πραγματικότητας. Ξαφνικά έχεις προσγειωθεί σε έναν άλλο κόσμο, σε ένα άλλο σώμα, κάπου εκεί έξω στο σύμπαν, και ό,τι βλέπεις γίνεται ορατό από ανθρώπινα μάτια για πρώτη φόρα», είχε πει σε συνέντευξή του.

Ωστόσο η ιστορία θα μπορούσε να είχε γραφτεί εντελώς διαφορετικά για τον γεννημένο στο Σικάγο Αμερικανό με την τσεχοσλοβάκικη καταγωγή. Ήδη είχε βρεθεί δυο φορές στο διάστημα. Ήταν πιλότος στην αποστολή του Gemini 9A και χειριστής της σεληνιακής κάψουλας στο Apollo 10. Η πρώτη του φορά ήρθε αναπάντεχα και μετά από μια άκρως δυσάρεστη αφορμή, μοναδική ως τότε στην ιστορία της NASA.  

Δύο μέλη του βασικού πληρώματος σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια δοκιμαστικής πτήσης ενός μαχητικού τζετ και οι αναπληρωματικοί, μεταξύ των οποίων ο Σέρνι, έκαναν ένα βήμα μπροστά. Σε εκείνη την αποστολή εκπλήρωσε ένα από τα όνειρά του. Έκανε μια «βόλτα» στο κενό του διαστήματος κι έγινε ο τρίτος –μόλις- άνθρωπος που το έκανε έξω από την γήινη ατμόσφαιρα.

Ακολούθησαν άλλες δύο αποστολές στις οποίες ήταν back up (Gemini 12 και Apollo 7) μέχρι να έρθει το δεύτερο ραντεβού του με το αχανές σύμπαν με το Apollo 10. Και πάλι, όμως, είχε μείνει ανεκπλήρωτη η επιθυμία του να περπατήσει στην Σελήνη. Με το Apollo 16 του δόθηκε η ευκαιρία να το πετύχει. 

Εκείνος, όμως, προτίμησε να πάρει ένα αδιανόητο ρίσκο. Αρνήθηκε να συμμετάσχει, ζητώντας να είναι ο κυβερνήτης την επόμενη φορά. Εκείνη που τελικά ήταν μοιραίο να είναι η τελευταία… Και παραλίγο να την χάσει μέσα από τα χέρια του. Μόλις δύο μήνες πριν την εκτόξευση έπαθε βαριά θλάση παίζοντας με συναδέλφους του σόφτμπολ. Για λίγες εβδομάδες περπατούσε με πατερίτσες, αλλά τελικά δεν άφησε τον πόνο να τον νικήσει και συχνά προσποιούνταν μπροστά σε άλλους πως δεν κούτσαινε, φοβούμενος ότι θα κοβόταν από τους ανωτέρους του.

Παραμονές Χριστουγέννων του 1972 (17 Δεκεμβρίου) το όχημά τους πάτησε στο φεγγάρι και μερικά λεπτά αργότερα το ίδιο έκαναν ο Τζιν Σέρναν και ο γεωλόγος Χάρισον Σμιτ. Με διαφορά μερικών δευτερολέπτων ο πρώτος έγινε τελικά ο… τελευταίος που ερχόταν σε τόσο στενή επαφή με τον δορυφόρο της Γης.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η δίψα και το ενδιαφέρον της ανθρωπότητας για τον πιο κοντινό διαστημικό γείτονά της σταδιακά ατόνησε. Το αυξανόμενο κόστος των επανδρωμένων αποστολών και ο κίνδυνος κάποιου δυστυχήματος έριξαν την NASA σε μια κάποια δυσμένεια. 

Οι Αμερικανοί είχαν νικήσει τους Ρώσους στην κούρσα κατάκτησης του διαστήματος και είχαν πλέον άλλες προτεραιότητες και προβλήματα, όπως τον πόλεμο του Βιετνάμ ή την πετρελαϊκή κρίση που ήρθε λίγο αργότερα. Το διάστημα πια έμοιαζε πολύ μακριά.

Ο απόφοιτος του Περντιού ήταν ο τελευταίος που ανέβηκε εκεί πάνω. Από μια παραξενιά της μοίρας και ο πρώτος που το είχε κατορθώσει, ο Νιλ Άρμστρονγκ, είχε σπουδάσει στο ίδιο πανεπιστήμιο. Ωστόσο ο Σέρνι δεν ήθελε να είναι έτσι. Μέχρι τον θάνατό του εκλιπαρούσε την NASA να επιστρέψει στις επανδρωμένες αποστολές, ενώ είχε καταθέσει ανάλογο επίσημο αίτημα προς το Κογκρέσο. 

Μέχρι σήμερα, πάντως, δεν έχει μεταβληθεί η προσέγγιση των ΗΠΑ σε αυτό το ζήτημα, αν και η συζήτηση έχει επανέλθει πιο δυναμικά με αφορμή την προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει τον Άρη. Αν κάποια στιγμή τα πράγματα αλλάξουν και βρεθεί κάποιος να επιστρέψει στο φεγγάρι, μεταξύ άλλων, θα βρει χαραγμένα στην σεληνιακή σκόνη τα αρχικά του ονόματος της κόρης του Σέρναν, που έγραψε ο ίδιος ο Τζιν, δίχως να γνωρίζει πως αυτή ήταν η ύστατη ανθρώπινη δραστηριότητα στο αχανές σύμπαν.

Πηγή: