Η σύζυγός σας μπορεί να μην ξέρει για τις μικρές σας επισκέψεις σε αυτό το ταϊλανδέζικο κέντρο μασάζ στο εμπορικό κέντρο, αλλά το smartphone σας ξέρει- και μάλιστα μπορεί να ενημερώνει τουλάχιστον μια από τις 75 εταιρείες ακριβώς πότε πάτε, πώς φτάσατε εκεί και πού σταματήσατε στον δρόμο – με εκπληκτική ακρίβεια λίγων μέτρων.

Εν ολίγοις, οι εφαρμογές στο κινητό σας καταγράφουν τις δραστηριότητές σας, σύμφωνα εκτενές άρθρο που δημοσιεύουν οι New York Times.

Χιλιάδες είναι τα στίγματα που αφήνουμε στο χάρτη, σε αυτοκινητόδρομους, πεζοδρόμια, ποδηλατοδρόμους, με ανιχνευτή το ίδιο μας το κινητό τηλέφωνο. Μοναδικές είναι οι διαδρομές που καταγράφει ο καθένας μας εντός της ημέρας, από το σπίτι στο γραφείο, σε μια εκδήλωση. Πάντα όμως έχοντας μαζί μας το «έξυπνο κινητό». Στο δημοσίευμά τους οι NYT φέρνουν ως παράδειγμα την περίπτωση της Lisa Magrin, 46 ετών, καθηγήτριας μαθηματικών. Κάθε πρωί στις 7 η Lisa φεύγει από το σπίτι της στη Νέα Υόρκη με προορισμό το σχολείο που διδάσκει 14 μίλια μακριά. Πρόκειται για μια μοναδική διαδρομή.

Εφαρμογή στο κινητό της τηλέφωνο συγκέντρωσε τα στοιχεία της τοποθεσίας της, τα οποία στη συνέχεια πωλήθηκαν εν αγνοία της, γράφουν οι NYT. Η εφαρμογή κατέγραφε την τοποθεσία της κάθε δύο δευτερόλεπτα, σύμφωνα με μια βάση δεδομένων που ανέλυσε η αμερικανική εφημερίδα, η οποία περιελάμβανε περισσότερα από ένα εκατομμύριο τηλέφωνα μόνο στην περιοχή της Νέας Υόρκης.

Παρόλο που η ταυτότητα της Lisa Magrin δεν αποκαλύφθηκε σε αυτά τα αρχεία, οι Times κατάφεραν με ευκολία να «ενώσουν τις κουκίδες» και να αποκαλύψουν την ταυτότητά της.

Η εφαρμογή κατέγραψε ένα ραντεβού της σε μια εταιρεία που παρέχει συμβουλές για απώλεια βάρους και έπειτα μια συνάντηση στο γραφείο του δερματολόγου της. Εν συνεχεία η εφαρμογή κατέγραψε τη βόλτα της αλλά και τη διαμονή της στο σπίτι του πρώην φίλου της. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Lisa βρήκε τις εν λόγω πληροφορίες εξαιρετικά ενοχλητικές.

«Η ιδέα ότι μπορεί κάποιος να βρει αυτές τις λεπτομερείς πληροφορίες για σένα, πληροφορίες που δεν θες να τις μοιραστείς είναι εξαιρετικά ενοχλητική», δήλωσε χαρακτηριστικά η 46χρονη καθηγήτρια. Σε αυτό το σημείο, οι Times αναφέρουν ότι η ανάλυση των δεδομένων τοποθεσίας της από την πλευρά της εφημερίδας έγινε με την συγκατάθεσή της.

Όπως και άλλοι πολλοί χρήστες, η Lisa ήξερε ότι υπάρχουν εφαρμογές που μπορούν να καταγράψουν τις κινήσεις των χρηστών τους, ωστόσο καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, η βιομηχανία της κατασκοπείας των καθημερινών συνηθειών των ατόμων έχει γίνει ιδιαίτερα παρεμβατική, σημειώνουν οι Times.

Τουλάχιστον 75 εταιρείες λαμβάνουν ανώνυμα, ακριβή δεδομένα τοποθεσίας από εφαρμογές των οποίων οι χρήστες επιτρέπουν σε υπηρεσίες εντοπισμού θέσης να λαμβάνουν τοπικά νέα και καιρικές συνθήκες ή άλλες πληροφορίες, σύμφωνα με τους Times.

Η βάση δεδομένων που ανέλυσε η αμερικανική εφημερίδα – δείγμα πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν το 2017 και κατέχονται από μία εταιρεία – αποκαλύπτει τα ταξίδια των ανθρώπων με εκπληκτική λεπτομέρεια και ακρίβεια λίγων μόνο μέτρων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενημερωνόταν πάνω από 14.000 φορές την ημέρα.

Αυτές οι εταιρείες πωλούν, χρησιμοποιούν ή αναλύουν τα δεδομένα για να εξυπηρετήσουν διαφημιστές, καταστήματα λιανικής πώλησης ακόμη και hedge funds, αναφέρει το δημοσίευμα, όπου τονίζεται ότι πρόκειται για μια «καυτή αγορά», όπου οι πωλήσεις διαφημίσεων με βάση την τοποθεσία μπορεί να αγγίξουν τα 21 δισ. δολάρια για το τρέχον έτος.

Οι επιχειρήσεις λένε ότι το ενδιαφέρον τους είναι στα πρότυπα, όχι στην ταυτότητα, που αποκαλύπτουν τα δεδομένα για τους καταναλωτές. Σημειώνουν ότι οι εφαρμογές πληροφοριών συλλέγονται δεν συνδέονται με το όνομα ή τον αριθμό τηλεφώνου κάποιου, αλλά με ένα μοναδικό αναγνωριστικό.

Όμως, όσοι έχουν πρόσβαση στα ακατέργαστα δεδομένα – συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων ή των πελατών – θα μπορούσαν ακόμα να εντοπίσουν ένα άτομο χωρίς συγκατάθεση. Θα μπορούσαν να ακολουθήσουν κάποιον που ήξεραν, με τον εντοπισμό ενός τηλεφώνου που ξόδεψε τακτικά την ώρα του στο σπίτι. Εναλλακτικά, μπορούσαν να επισυνάψουν ένα όνομα σε μια ανώνυμη κουκκίδα, βλέποντας από πού βρισκόταν η συσκευή τη νύχτα και χρησιμοποιώντας δημόσια αρχεία για να υπολογίσει ποιος έζησε εκεί.

Οι επιχειρήσεις ενδιαφέρονται περισσότερο για τα μοτίβα που αποκαλύπτουν τα εν λόγω δεδομένα για τους καταναλωτές και όχι για τις ταυτότητές τους. Σημειώνουν δε ότι οι πληροφορίες που συλλέγουν οι εφαρμογές είναι συνδεδεμένες με ένα μοναδικό ID και όχι με το όνομα ή τον αριθμό τηλεφώνου του χρήστη.

Ωστόσο, όσοι έχουν πρόσβαση στα ακατέργαστα αυτά δεδομένα – συμπεριλαμβανομένων εργαζομένων ή πελατών – θα μπορούσαν να εντοπίσουν ένα άτομο χωρίς συγκατάθεσή του.

Αρκετές είναι οι εταιρείες τοποθεσίας που αναφέρουν ότι όταν οι χρήστες τηλεφώνου ενεργοποιούν τις υπηρεσίες εντοπισμού θέσης, τα δεδομένα τους είναι δικαίως εκτεθειμένα.

Σύμφωνα με τους Times, όμως, η ενημέρωση είναι ελλιπής ή ακόμη και παραπλανητική όταν ζητείται από τους χρήστες άδεια να ενεργοποιήσουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μια εφαρμογή μπορεί να πει στους χρήστες ότι η παροχή πρόσβασης στην τοποθεσία τους θα τους βοηθήσει να λάβουν πληροφορίες κυκλοφορίας, χωρίς όμως να αναφέρουν ότι τα δεδομένα θα μοιραστούν και θα πουληθούν. «Αυτή η αποκάλυψη συχνά θάβεται σε μια ασαφή πολιτική απορρήτου», επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι Times.

Ενδεικτικά η Lisa είχε δώσει άδεια σε δεκάδες εφαρμογές στο κινητό της να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα τοποθεσίας της.

Για να αξιολογήσει τις πρακτικές κοινής χρήσης τοποθεσίας, η αμερικανική εφημερίδα εξέτασε 20 εφαρμογές, οι περισσότερες από τις οποίες είχαν επισημανθεί από ερευνητές ως εφαρμογές που πιθανώς μοιράζονται δεδομένα. Από την έρευνα προέκυψε ότι 17 εξ’ αυτών έστειλαν ακριβές γεωγραφικό πλάτος και μήκος σε περίπου 70 επιχειρήσεις. Τα ακριβή δεδομένα τοποθεσίας από μια συγκεκριμένη εφαρμογή που κατονομάζει η εφημερίδα ελήφθησαν από 40 εταιρείες.

Από τις 17 αυτές εφαρμογές, μόνο τρία σε iOS και μια σε Αndroid ανέφεραν στους χρήστες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έγκρισης ότι οι πληροφορίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για διαφήμιση.

Οι εφαρμογές αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της νέας οικονομίας δεδομένων θέσης. Οι προγραμματιστές εφαρμογών μπορούν βγάλουν χρήματα πουλώντας τα δεδομένα τους ή μοιράζοντάς τα σε διαφημίσεις που βασίζονται σε τοποθεσίες, ενώ οι εταιρίες δεδομένων τοποθεσίας πληρώνουν μισό σεντ έως και 2 σεντ μηνιαίως ανά χρήστη.