Σε νέο, σκληρό μέτωπο με ευθείες κατηγορίες για τις δραματικές επιπτώσεις μίας επισιτιστικής κρίσης παγκοσμίως, εξελίσσεται η διαμάχη για τα σιτηρά της Ουκρανίας και το μπλοκάρισμα εκατομμυρίων τόνων στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

Την ώρα που ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόντιο Γκουτέρες προσπαθεί να πετύχει κάποια συμφωνία και η Μόσχα συζητά με την Άγκυρα μία συμβιβαστική φόρμουλα για την επανεκκίνηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων της Ουκρανίας, δια θαλάσσης, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίκεν κατηγορούσε τη Ρωσία ότι «κλέβει το ουκρανικό σιτάρι για να το πουλήσει» και ο πρόεδρος του εθνικού συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επέκρινε με δριμύτητα τη ρωσική πλευρά για την επισιτιστική κρίση.

Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται εδώ και καιρό για την κατάσταση αυτή, με τη Δύση πάντως να κατηγορεί το Κρεμλίνο ότι μέσω της επισιτιστικής κρίσης πιέζει για την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα για την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα είναι υπαρκτό και οι εξαγωγές από τα λιμάνια έχουν σταματήσει, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική εναλλακτική λύση. Το τεράστιο πρόβλημα παραμένει η αποναρκοθέτηση της θαλάσσιας περιοχής της Οδησσού, ώστε να υπάρξει ασφαλής διέλευση των πλοίων από τη Μαύρης Θάλασσα.

Οι ποσότητες που είναι μπλοκαρισμένες αυτή την ώρα υπολογίζεται ότι φτάνουν τους 25 εκατομμύρια τόνους, αλλά μέχρι το φθινόπωρο ίσως τριπλασιαστούν και να φτάσουν 75 εκατομμύρια τόνους, όπως δήλωσε χθες ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι.

Ο Ουκρανός πρόεδρος ζητά τη συνδρομή του Ναυτικού της Βρετανίας ή της Τουρκίας, προκειμένου να εγγυηθούν την ασφαλή μεταφορά των σιτηρών και μάλιστα ανάμεσα σε Μόσχα και Άγκυρα υπάρχουν προχωρημένες συζητήσεις και μία αρχική συμφωνία για το θέμα.

Σύμφωνα με το Bloomberg, Τουρκία και η Ρωσία κατέληξαν σε μια προσωρινή συμφωνία για την επανέναρξη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, των μεταφορών αγροτικών προϊόντων της Ουκρανίας, από ένα βασικό λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, χωρίς όμως να είναι βέβαιο ότι το Κίεβο έχει υιοθετήσει αυτό το σχέδιο. Η ουκρανική πλευρά φέρεται να ανησυχεί για το εάν αυτή η συμφωνία μπορεί παράλληλα να επιτρέψει στις ρωσικές δυνάμεις να επιτεθούν και να κυριεύσουν το λιμάνι, αφού θα έχει αρθεί η άμυνά του στο μεταξύ για τις ανάγκες μεταφοράς των προϊόντων.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο δεν προσκλήθηκε στις συνομιλίες Ρωσίας – Τουρκίας και διαμήνυσε ότι «οι πιο σταθερές εγγυήσεις θα είναι τα όπλα, που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να χτυπήσει ρωσικά πλοία εάν επιτεθούν σε ουκρανικά λιμάνια».

Απαντώντας στις ανησυχίες του Κιέβου, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι η Μόσχα δεν θα εκμεταλλευτεί την ανθρωπιστική κρίση για να εξυπηρετήσει τους στρατιωτικούς της σκοπούς στην Ουκρανία. Ωστόσο το Κρεμλίνο θέτει ως προϋπόθεση προς το παρόν, να έχει τη δυνατότητα ελέγχων στα εμπορικά πλοία για να αποκλειστεί η περίπτωση να μεταφέρουν όπλα και αυτή η απαίτηση δεν γίνεται δεκτή από το Κίεβο.

Πάντως τη Δευτέρα ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ολεξίι Ρέζνικοφ είχε επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, επιβεβαιώνοντας ότι συζήτησαν το ενδεχόμενο μίας συμφωνίας για την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα.

Η τουρκική κυβέρνηση φέρεται να προσέφερε στρατιωτική βοήθεια για την εκκαθάριση ναρκών στα ανοικτά των ακτών της Οδησσού, ώστε να υπάρχει ασφαλής διέλευση των πλοίων.

Με στόχο την επίτευξη μίας οριστικής συμφωνίας, πρόκειται να μεταβεί την Τετάρτη στην Άγκυρα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ από την πλευρά της η ουκρανική κυβέρνηση δεν έχει αποσαφηνίσει εάν θα στείλει εκπρόσωπο για να συμμετάσχει στις συζητήσεις.

Κατηγορίες από Μπλίνκεν και Μισέλ

Η κατάσταση με τα μπλοκαρισμένα σιτηρά και άλλα αγροτικά προϊόντα στα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος επιτέθηκε στη Μόσχα κατηγορώντας την ότι εκβιάζει με τον κίνδυνο μίας επισιτιστικής κρίσης για να αρθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο Μπλίνκεν κατηγόρησε ευθέως τη Ρωσία ότι κλέβει τα σιτηρά της Ουκρανίας που προορίζονται για εξαγωγή, για να τα πουλήσει για δικό της όφελος.

Περίπου την ίδια ώρα, το βράδυ της Δευτέρας ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, μιλούσε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας στα Ηνωμένα Έθνη και επέρριπτε όλη την ευθύνη για την επισιτιστική κρίση στη Ρωσία.

Μάλιστα επέκρινε τις ρωσικές δυνάμεις και για εγκλήματα πολέμου, προκαλώντας την αντίδραση του Ρώσου πρεσβευτή τον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια, ο οποίος αποχώρησε εκνευρισμένος, χαρακτηρίζοντας ψευδείς τους ισχυρισμούς του Μισέλ.

«Ας είμαστε ειλικρινείς, το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τα αποθέματα τροφίμων ως πύραυλο στελθ εναντίον των αναπτυσσόμενων χωρών. Η Ρωσία είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για αυτήν την επισιτιστική κρίση» είπε με έμφαση ο Μισέλ σχολιάζοντας την αποχώρηση.