20 Ιουνίου του 1978. Περίπου μια ώρα πριν από τα μεσάνυχτα, μια ισχυρή σεισμική δόνηση συγκλόνισε ολόκληρη της βόρεια Ελλάδα. Το επίκεντρο της ήταν μεταξύ των λιμνών του Αγίου Βασιλείου και της Βόλβης και το μέγεθός της έφτασε τα 6,5 Ρίχτερ. Πρόκειται για τον πρώτο σεισμό που έπληξε μια μεγάλη και σύγχρονή πόλη, με τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες να είναι καταστροφικές. Οι ζημιές δεν περιορίστηκαν μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης αλλά σε όλες τις γύρω περιοχές.
Μόλις έγινε ο σεισμός, στην πόλη της Θεσσαλονίκης προκλήθηκε πανικός. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και προσπαθούσαν να εγκαταλείψουν την πόλη. Δεν υπήρχε ούτε τηλέφωνο, ούτε και ρεύμα στις περισσότερες περιοχές, ενώ ο κρατικός μηχανισμός φάνηκε ανήμπορος να κάνει το οτιδήποτε.
Μια οκταώροφη πολυκατοικία στην πλατεία Ιπποδρομίου κατέρρευσε, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 29 άνθρωποι. Άλλοι 20 έχασαν την ζωή τους σε διάφορά σημεία της πόλης, ανεβάζοντας τον τραγικό απολογισμό στους 49 νεκρούς και τους 220 τραυματίες.
Από την άλλη, οι υλικές ζημιές ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε σημερινές τιμές. 9,480 κτίρια είχαν μη επισκευάσιμες βλάβες, από τις οποίες περίπου το 1/3 ήταν στην Θεσσαλονίκη, και συνολικά άλλα περίπου 90.000 κτίρια είχαν από σοβαρές μέχρι και ελαφρότερες βλάβες, στους νομούς Θεσσαλονίκης, Σερρών, Κιλκίς και Χαλκιδικής.
Τα βυζαντινά μνημεία της πόλης υπέστησαν σημαντικές φθορές, που είχαν να συντηρηθούν από το 1912 και την απελευθέρωση. Ο σεισμός έγινε αισθητός σε όλη την Ελλάδα αλλά και την Βουλγαρία, την νότια Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία. Είχαν προηγηθεί πολλοί προσεισμοί, με τον μεγαλύτερο να γίνεται στις 23 Μαΐου με μέγεθος 5,8 Ρίχτερ, ενώ ακολούθησαν και ισχυροί μετασεισμοί, με τον μεγαλύτερο στις 4 Ιουλίου, την τάξεως των 5,1 ρίχτερ.
Η πολιτεία έστω και λίγο καθυστερημένα αντέδρασε και προσπάθησε να επουλώσει τις πληγές. Οι υλικές ζημιές αποκαταστάθηκαν σχετικά σε σύντομο χρονικό διάστημα, μετά και από την ειδική φορολογία που επέβαλλε η κυβέρνηση Καραμανλή. Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη, όπου παρέμεινε για τρείς ημέρες, προκειμένου να ηρεμήσει τις φήμες για νέο κύμα σεισμών.
Μετά τον σεισμό του 1978 στην Θεσσαλονίκη ακολούθησε ο καταστροφικός σεισμός στην Αθήνα, τρια χρόνια αργότερα. Το 1983 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, που είναι ο αρμόδιος φορέας της πολιτείας για το σχεδιασμό της αντισεισμικής πολιτικής της χώρας.
