Γνωστή και ως Μάχη των Τριών Αυτοκρατόρων, καθώς αντιμέτωποι τέθηκαν από τη μία πλευρά οι δυνάμεις του Ναπολέοντα και από την άλλη ο ρωσοαυστριακός στρατός με επικεφαλής τον τσάρο Αλέξανδρο Α' και τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Β'. Ο Ναπολέοντας πέτυχε μεγάλη νίκη, που εδραίωσε τη φήμη του ως μέγα στρατηλάτη.
Βρισκόμαστε στο 1805 και η Μεγάλη Βρετανία θέλει πάση θυσία να αποφύγει μια γαλλική εισβολή στο Νησί. Συμμαχεί κατά του Ναπολέοντα με την Αυστρία και τη Ρωσία (Γ' Συνασπισμός). Ο Ναπολέων συγκροτεί ένα πανίσχυρο και μοντέρνο στρατό 200.000 ανδρών, που έγινε γνωστός ως «Μεγάλη Στρατιά» (La Grande Armee), και στρέφεται ανατολικά για να αντιμετωπίσει πρώτα τους Ρωσοαυστριακούς.
Στις 25 Σεπτεμβρίου διαβαίνει με πάσα μυστικότητα τον Ρήνο. Οι Αυστριακοί συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του στρατού τους στο Ουλμ της Βαυαρίας. Στις 20 Οκτωβρίου, με έναν ευφυή ελιγμό («Ελιγμός του Ουλμ»), ο Ναπολέων βρίσκεται πίσω από τους Αυστριακούς και χωρίς σχεδόν να πέσει τουφεκιά αιχμαλωτίζει 60.000 άνδρες.
Στην πορεία του προς τη Βιέννη μαθαίνει ότι ο στόλος του ηττήθηκε στο Τραφάλγκαρ (21 Οκτωβρίου) από τον Νέλσονα, γεγονός που σημαίνει ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει τα σχέδιά του για απόβαση στην Αγγλία. Δεν πτοείται και τον Νοέμβριο καταλαμβάνει την πρωτεύουσα των Αψβούργων. 100.000 μουσκέτα και 500 κανόνια είναι τα λάφυρά του, ενώ οι άθικτες γέφυρες του Δούναβη εξυπηρετούν τα σχέδιά του.
Για να κεφαλαιοποιήσει τα μέχρι τώρα κέρδη του, ο Ναπολέων επιδιώκει να οδηγήσει σε μάχη τους ρωσοαυστριακούς. Οι αντίπαλοί του πέφτουν στην παγίδα και τον αντιμετωπίζουν στις 2 Δεκεμβρίου στο Αούστερλιτς, μια περιοχή που σήμερα ονομάζεται Σλάφκοφ και υπάγεται στη Σλοβακία. Οι δύο αυτοκράτορες Νικόλαος Α' και Φραγκίσκος Β' παρατάσσουν 73.000 άνδρες και 318 κανόνια, με επικεφαλής τους στρατηγούς Κουτούζοφ και Βαϊρότερ. Ο Ναπολέων ρίχνει στη μάχη 75.000 μπαρουτοκαπνισμένους άνδρες και 157 κανόνια.
Η μάχη αρχίζει στις 8 το πρωί με επιθετική κίνηση των ρωσοαυστριακών. Ο Ναπολέων γρήγορα αναλαμβάνει την πρωτοβουλία των κινήσεων και με ένα ευφυές στρατήγημα διασπά το κέντρο των αντιπάλων του και τους νικά εύκολα, πριν από τη Δύση του Ηλίου. Οι απώλειες για τους Γάλλους ανέρχονται σε 9.000 άνδρες και για τους ρωσοαυστριακούς σε 25.000.
Μετά τη μάχη εκφωνεί τον περίφημο λόγο του προς τους παραληρούντες στρατιώτες του: «Στο μέλλον αρκεί να λέτε… Ήμουν στο Αούστερλιτς και θα σας απαντούν: Να ένας γενναίος», ενώ σε γράμμα προς τη γυναίκα του Ιωσηφίνα την προστάζει: «Μην πλυθείς! Έρχομαι!». Την απέλπιδα προσπάθεια των Συμμάχων εξέφρασε με τον πιο παραστατικό τρόπο ο τσάρος Νικόλαος Α': «Είμαστε μωρά στα χέρια ενός γίγαντα».
Το διπλωματικό τέλος της Μάχης του Αούστερλιτς γράφτηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1805 με τη Συνθήκη του Πρεσβούργου, σημερινής Μπρατισλάβας: Η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους παύει να υφίσταται, έπειτα από 900 χρόνια ύπαρξης. Η Ρωσία αποσύρεται από την Αυστρία και αναγνωρίζεται η κυριαρχία της Γαλλίας στη ιταλική χερσόνησο.
Οι ηττημένοι Αψβούργοι υποχρεούνται σε αποζημίωση 40.000.000 φράγκων στη Γαλλία, που ουσιαστικά ελέγχει όλη την Κεντρική Ευρώπη. Ο Ναπολέων θα επιστρέψει θριαμβευτής στα πάτρια εδάφη. Οι συμπατριώτες του θα του επιφυλάξουν αποθεωτική υποδοχή και θα τον αποκαλέσουν για πρώτη φορά «Μέγα Ναπολέοντα».
Η Μάχη του Αούστερλιτς απασχόλησε και τον μεγάλο ρώσο συγγραφέα Λέοντα Τολστόι. Ένα τμήμα του ογκώδους μυθιστορήματός του «Πόλεμος και Ειρήνη» («Γκοβόστης», «Πατάκης») αναφέρεται στο γεγονός.
