Το νέο πλάνο για την αναδόμηση των υποδομών μεταφοράς στη χώρα μας περιλαμβάνει μέτρα και έργα μέχρι και το το 2037, µε ενδιάµεσο χρονικό ορίζοντα το 2027.

Την πλήρη αλλαγή της όψης της χώρας µε σύγχρονες υποδοµές, οι οποίες θα περιλαµβάνουν νέες οδικές και σιδηροδροµικές συνδέσεις, αναβάθµιση υφισταµένων, αλλά και συγκεκριµένες δράσεις που θα βελτιώσουν τις συνθήκες στα λιµάνια και στα 23 αεροδρόµια που παραµένουν υπό τον έλεγχο του Ελληνικού ∆ηµοσίου, περιλαµβάνουν οι προτάσεις του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών, τα βασικά σηµεία του οποίου παρουσιάζει σήµερα το «Εθνος της Κυριακής».

Το Σχέδιο, που µαζί µε µια σειρά άλλων έργων αναµένεται να παρουσιαστεί επίσηµα το προσεχές διάστηµα, περιλαµβάνει τον σχεδιασµό µέτρων και έργων έως το 2037, µε ενδιάµεσο χρονικό ορίζοντα το 2027. Μάλιστα, όπως έχει επισηµάνει ο υπουργός Υποδοµών και Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, «µέχρι το 2021 πρέπει να έχουµε διεκδικήσει πολύ περισσότερα χρήµατα για συγκεκριµένες υποδοµές και αυτές να είναι “ώριµες”, ώστε να µπορούν να χρηµατοδοτηθούν και να είναι αυτές που χρειάζεται πραγµατικά η χώρα».

Το Σχέδιο δίνει έµφαση σε οδικά και σιδηροδροµικά έργα που θα φέρουν τη χώρα σε άλλο επίπεδο ως προς τις επιβατικές και εµπορευµατικές µεταφορές, µε την ανάπτυξη δικτύου εµπορευµατικών κέντρων και την προώθηση του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Επιπλέον, προβλέπει την ανάπτυξη δικτύου υδατοδροµίων. Ηδη έχουν αδειοδοτηθεί τρία υδατοδρόµια (Κέρκυρα, Παξοί και Πάτρα) και εκκρεµούν ακόµα 20 αιτήσεις. Οσον αφορά στην Αττική, ιδιαίτερη σηµασία δίνεται στην ανάπτυξη των λιµένων Ραφήνας και Λαυρίου, για τους οποίους σηµαντική προϋπόθεση είναι οι προαστιακές συνδέσεις που θα ολοκληρώσουν το υφιστάµενο δίκτυο. Συγκεκριµένα, το έργο της προαστιακής σύνδεσης Κορωπί - Μαρκόπουλο - Λαύριο από τον σταθµό του Κορωπίου περιλαµβάνει γραµµή µήκους 32 χλµ. Αν και η συγκεκριµένη χάραξη θα προκύψει από σχετικές µελέτες, για τις ανάγκες του Σχεδίου θεωρήθηκε ότι θα περιλαµβάνει επτά σταθµούς/στάσεις (Μαρκόπουλο, Καλύβια, Κερατέα, ∆ασκαλειό, Θορικός, Κυπριανός και Λαύριο).

Για την επέκταση του Προαστιακού προς τη Ραφήνα επελέγη η σύνδεση από το αεροδρόµιο έως τη Ραφήνα, µήκους περίπου 15 χλµ. µε ηλεκτροκίνηση, ενώ εξετάστηκε και η εναλλακτική της Παλλήνης. Η πρώτη χάραξη θεωρείται πιο σύντοµη και ευκολότερα υλοποιήσιµη. Ωστόσο, η οριστική επιλογή θα προκύψει από µελέτη σκοπιµότητας του έργου, το οποίο θεωρείται αρκετά πολύπλοκο, δεδοµένου ότι διασχίζει και πυκνοκατοικηµένες περιοχές. Σε επίπεδο οδικών έργων, στην περιοχή των Μεσογείων αναλύονται η αναβάθµιση του δρόµου δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση µεταξύ Αθήνας και Λαυρίου µε την κατασκευή ανισόπεδων κόµβων σε πέντε ισόπεδες διασταυρώσεις κατά µήκος του άξονα των 30 χλµ. και η αναβάθµιση της παρακαµπτήριας οδού µήκους 5 χλµ. στην περιοχή του Μαρκοπούλου. Εκτός από τα παραπάνω, περιγράφεται η αναβάθµιση της υφιστάµενης οδού δύο λωρίδων µεταξύ Σουνίου και Λαυρίου, καθώς και η κατασκευή της οδικής παράκαµψης του Λαυρίου περίπου 5 χλµ. που θα εκτρέψει µεγάλο όγκο της κυκλοφορίας εκτός πόλης, παρέχοντας ευκολότερη πρόσβαση στο λιµάνι.

Ειδική αναφορά γίνεται στην επέκταση της λεωφόρου Κύµης προς την Εθνική Οδό, µια παρέµβαση η οποία µπορεί να θεωρηθεί µέρος της µελλοντικής επέκτασής της. Το µήκος της επέκτασης υπολογίζεται σε 4 χλµ., εκ των οποίων τα 3 χλµ. αποτελούν µία αστική σήραγγα που θα διέρχεται κάτω από τα βόρεια προάστια της Αθήνας. Το έργο κρίνεται απαραίτητο δεδοµένου ότι το µοντέλο µετακινήσεων δείχνει πως έως το 2027 θα υπάρχουν σηµαντικά σηµεία συµφόρησης. Μεταξύ των προτεινόµενων έργων είναι και ο νέος αυτοκινητόδροµος Ελευσίνα - Θήβα - Υλίκη, που θα συνδέσει τον Α1 βόρεια της Θήβας µε τον Α8 στην περιοχή της Ελευσίνας, θα έχει µήκος 53 χλµ. και αναµένεται να αποσυµφορήσει όλα τα τµήµατα νότια του Σχηµαταρίου.

Επεκτάσεις και αναβαθμίσεις 

Μπαίνει στις ράγες η σιδηροδροµική σύνδεση όλης της χώρας στα σιδηροδροµικά και οδικά έργα διασυνοριακού ενδιαφέροντος δίνει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνει την κατασκευή του νέου αυτοκινητοδρόµου Ιωάννινα - Κακαβιά (σύνορα µε Αλβανία), σε επέκταση της Ιόνιας Οδού. Να σηµειωθεί ότι η Κακαβιά εξυπηρετεί µεγάλους κυκλοφοριακούς φόρτους από και προς την Αλβανία, οι οποίοι υπολογίζονται ετησίως σε 1,75 εκατ. επιβάτες. Το µήκος του άξονα θα είναι κατά προσέγγιση 55 χλµ. και ως πρώτη προτεραιότητα θεωρείται το τµήµα από τα Ιωάννινα έως το Καλπάκι (34 χλµ.). Επιπλέον θα αναβαθµιστεί και το τµήµα Ηγουµενίτσα - Μαυροµάτι - σύνορα µε Αλβανία, µήκους 25 χλµ., ενώ προδιαγραφές αυτοκινητοδρόµου προτείνεται να δοθούν στον οδικό άξονα Α27, το βόρειο τµήµα προς τα σύνορα µε τη Βόρεια Μακεδονία. Αναβάθµιση θα γίνει και στο τµήµα Ξάνθης - Εχίνου - συνόρων Βουλγαρίας, µε προδιαγραφές οδών ταχείας κυκλοφορίας, καθώς και στο τµήµα Χαλάστρα - Πολύκαστρο, το οποίο αναµένεται να αποκτήσει χαρακτηριστικά κλειστού αυτοκινητοδρόµου. Σε επίπεδο σιδηροδροµικών έργων θα γίνει βελτίωση της γραµµής προς Βουλγαρία µε εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης κατά µήκος του διαδρόµου Θεσσαλονίκη - Στρυµόνας - Προµαχώνας µήκους 143 χλµ. Στις προβλέψεις του Σχεδίου εντάσσεται η νέα σιδηροδροµική σύνδεση Φλώρινα - Καστοριά - Κρυσταλλοπηγή - σύνορα µε Αλβανία και ηλεκτροκίνηση στο τµήµα Εδεσσα - Φλώρινα/Νέος Καύκασος - σύνορα µε Βόρεια Μακεδονία. Η νέα µονή γραµµή θα είναι µήκους 90 χλµ.

Η ακριβής χάραξη του έργου είναι υπό µελέτη, αλλά θα υπάρξει πρόβλεψη για σύνδεση των πόλεων Φλώρινας και Καστοριάς, των τοπικών αερολιµένων και των βιοµηχανικών περιοχών µε την Αλβανία. Επίσης, προβλέπεται αναβάθµιση της σιδηροδροµικής σύνδεσης µε Βουλγαρία (τµήµα Θεσσαλονίκη - Προµαχώνας) και του τµήµατος Αλεξανδρούπολη - Ορµένιο - σύνορα µε Βουλγαρία. Με στόχο την προώθηση της χώρας ως διαµετακοµιστικού κόµβου, προγραµµατίζεται η κατασκευή νέας σιδηροδροµικής γραµµής υψηλών ταχυτήτων, η οποία θα ενώνει το Θριάσιο Πεδίο µε τη Θήβα, για την εξυπηρέτηση εµπορευµατικών ροών µεγάλων αποστάσεων και υπεραστικών επιβατικών µετακινήσεων.

Το µήκος της νέας γραµµής µε ηλεκτροκίνηση είναι περίπου 60 χλµ., και αν υλοποιηθεί, η απόσταση της διαδροµής Αθήνα-Θεσσαλονίκη θα µειωθεί κατά 30 χλµ. Επιπλέον, θα υπάρξει βελτίωση της χερσαίας σύνδεσης µε το λιµάνι της Θεσσαλονίκης, που περιλαµβάνει νέα οδική σύνδεση απευθείας από τη δυτική πύλη κοντά στο σταθµό εµπορευµατοκιβωτίων έως τον αυτοκινητόδροµο ΠΑΘΕ. Στα προτεινόµενα έργα εντάσσεται και η αύξηση χωρητικότητας στο τµήµα Σχηµατάρι - Λαµία µήκους περίπου 150 χλµ., καθώς επίσης και στο τµήµα Ελευσίνα - Κόρινθος µήκους περίπου 58 χλµ., αν και είναι γεγονός πως και οι δύο περιπτώσεις παρουσιάζουν σηµαντικές δυσκολίες.

Τα οφέλη

Τα αποτελέσµατα από την πλήρη εφαρµογή του επικρατέστερου εκ των τριών σεναρίων που εξετάστηκαν έως το 2037 θα είναι:

Μείωση κατά 12% της οδικής κυκλοφορίας σε οχηµατοχιλιόµετρα.

Εκτροπή του 20% της επιβατικής κίνησης των λεωφορείων προς άλλα µέσα µεταφοράς.

Αύξηση του σιδηροδροµικού επιβατικού και µεταφορικού έργου συγκριτικά µε το σενάριο βάσης κατά 44% και 35% αντίστοιχα.

Αύξηση κατά 17% του θαλάσσιου επιβατικού µεταφορικού έργου.

Οι αλλαγές αυτές, µάλιστα, θα εξασφαλίσουν οφέλη στον χρόνο µετακίνησης κατά 11,3% για τον σιδηρόδροµο και κατά 18,2% για τα λεωφορεία, καθώς επίσης και εξοικονόµηση του λειτουργικού κόστους οχηµάτων κυρίως από τη µείωση των οχηµατοχιλιοµέτρων των επιβατικών ΙΧ και των φορτηγών κατά περίπου 10% για τα πρώτα και έως 35% για τα φορτηγά κάθε τύπου.

Μία από τις σηµαντικότερες παραµέτρους, όµως, από την εφαρµογή των αλλαγών είναι η µείωση των οδικών ατυχηµάτων, λόγω του χαµηλότερου κυκλοφοριακού φόρτου, κατά 12% και η µείωση του αριθµού των θυµάτων κατά 11,6%. Συνακόλουθα µε τη µείωση της κυκλοφορίας µειώνεται και το περιβαλλοντικό κόστος από τις µεταφορές. Η µείωση υπολογίζεται σε περίπου 12% το 2037 µε την οικονοµική αποτίµηση