Πολύ πριν γίνει «στέκι» των celebrities από Ελλάδα και εξωτερικό, στη Μύκονο κυριαρχούσαν οι δεισιδαιμονίες και ο φόβος ενός… βρικόλακα. Η αιτία ήταν ένας δολοφονημένος χωρικός, που λέγεται ότι τις νύχτες έβγαινε από τον τάφο του και τρομοκρατούσε τους κατοίκους.
Αν και εγκαταλελειμμένο, ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά θέρετρα στο νησί των ανέμων είναι ο Αρμενιστής, ο φάρος με την υπέροχη θέα και τη ξεχωριστή ιστορία που τον συνοδεύει.
Το ναυάγιο και η κατασκευή του Αρμενιστή
Την άνοιξη του 1887, το βρετανικό ατμόπλοιο «Volta» έπλεε στα σκοτεινά βόρεια παράλια της Μυκόνου. Εκείνη τη μέρα στην περιοχή επικρατούσε τέτοια ομίχλη, που ο κυβερνήτης μπερδεύτηκε με αποτέλεσμα το πλοίο να πέσει στα βράχια και να βυθιστεί.
Τραγικός απολογισμός του ναυαγίου, ήταν να πνιγούν 11 μέλη του πληρώματος. Τότε πάρθηκε η απόφαση να κτιστεί ένας φάρος που θα φωτίζει την περιοχή και έτσι το 1890 «γεννήθηκε» ο Αρμενιστής.
Ο φάρος βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή Φανάρι πάνω σε ένα λόφο που παλιά ονομαζόταν Βουρβούλακας, δηλαδή βρικόλακας. Εξοπλίστηκε με το πιο σύγχρονο φωτιστικό μηχάνημα της εποχής που βασιζόταν σε μια εφεύρεση με κρυστάλλους του Αυγούστου Φρενέλ, που έγινε αποκλειστικά για χρήση σε φάρους.
Το ύψος του πύργου του είναι 19 μέτρα και τo εστιακό του ύψος είναι 184 μέτρα. Ο μηχανισμός του αρχικού φανού του Αρμενιστή ήταν κατασκευής SAUTER LEMONIER, βραβεύτηκε από την Διεθνή Εκθεση των Παρισίων και λειτούργησε στην κορυφή του φάρου μέχρι το 1983. Από τότε εκτίθεται στο προαύλιο του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κυκλαδίτικο κτίριο του 19ου αιώνα, στο κέντρο της Μυκόνου, στη θέση Τρία Πηγάδια.
Είναι γνωστή και η ιστορία που εκτυλίχθηκε όταν με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου οι Γερμανοί αξιωματικοί αποχωρούσαν από το φάρο όπου τον είχαν μετατρέψει σε παρατηρητήριο, συνελήφθησαν από μία ομάδα νεαρών Μυκονιατών.
Έμειναν στην ιστορία με το κατόρθωμα τους και μάλιστα πολλά χρόνια αργότερα, το περιστατικό αυτό έγινε η αφορμή για μια αληθινή φιλία μεταξύ ενός από τους αιχμάλωτους Γερμανούς αξιωματικούς και του Κώστα Ζουγανέλη, ενός εκ των νεαρών αγοριών.
Ο Κώστας Ζουγανέλης, είχε ζήσει στον φάρο, μιας και πατέρας του ήταν ο φαροφύλακας και μετέπειτα προϊστάμενος, Γεράσιμος Ζουγανέλης. Χρόνια αργότερα, ο Κώστας Ζουγανέλης έγινε δήμαρχος της Μυκόνου.
Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο Αρμενιστής βρίσκεται στην περιοχή Φανάρι πάνω σε ένα λόφο που παλιά ονομαζόταν Βουρβούλακας, δηλαδή βρικόλακας. Η ονομασία δόθηκε επίτηδες, ώστε τα παιδιά και μόνο στο άκουσμα της να φοβόνται να πλησιάσουν το μέρος λόγω των απότομων και επικίνδυνων βράχων. Ή μήπως όχι;
Το δημοσίευμα χαρακτηριστικά αναφέρει:
«Κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στη Μύκονο, το 1.700, ο Γάλλος βοτανολόγος, Joseph Pitton de Tournefort, έμαθε για έναν νεκρό χωρικό ο οποίος επέστρεφε τα βράδια στη ζωή.
Μετά τη δολοφονία του από έναν άγνωστο κι ενώ εκείνος εργαζόταν σε χωράφια, ο άνδρας υποτίθεται πως έγινε βρικόλακας (σ.σ. εδώ να σημειώσουμε πως χρησιμοποιείται αυτή ακριβώς η λέξη απλά με... λατινικούς χαρακτήρες) ένα αθάνατο πλάσμα παρόμοιο με τα βαμπίρ της ανατολικής Ευρώπης.
Στην αρχή, αυτός ο βρικόλακας ήταν κυρίως ακίνδυνος, αναποδογύριζε έπιπλα και αγκάλιαζε τους ανθρώπους. Κάποια στιγμή όμως οι νησιώτες ενοχλήθηκαν, έθαψαν τον βρικόλακα και ξερίζωσαν την καρδιά του. Αυτό δεν σταμάτησε τον βρικόλακα, ο οποίος άρχισε να δέρνει τους ανθρώπους, να καταστρέφει τις στέγες τους και να τους κλέβει το αλκοόλ.
Σύμφωνα με τον Tournefort, μερικοί άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και άλλοι επισκέφθηκαν τον τάφο του βρικόλακα για να του επιτεθούν με ένα σπαθί ενώ αυτός κοιμόταν κατά την διάρκεια της ημέρας. Τελικά, οι αρχές διέταξαν τον βρικόλακα να μετακινηθεί στο κοντινό νησί του Αγίου Γεωργίου, όπου το σώμα του πυρπολήθηκε».
Ο δρόμος προς τον Αρμενιστή
Για να πάτε στο φάρο ξεκινήστε από τη Χώρα και κατευθυνθείτε βόρεια. Φθάνοντας στον Τούρλο ακολουθήστε τον δρόμο προς τον Αγιο Στέφανο (υπάρχουν πινακίδες) και στα 300 μέτρα θα βρείτε ένα δίστρατο. Αριστερά πηγαίνει προς την παραλία του Αγίου Στεφάνου και δεξιά για τον ομώνυμο οικισμό.
Ακολουθήστε τον αριστερό δρόμο και ύστερα από δύο λεπτά θα φθάσετε στην παραλία. Συνεχίζοντας πάνω στην άσφαλτο σε ένα σημείο μετά από 50 μέτρα θα βρείτε μια διχάλα. Δεξιά πάει για την παραλία Χουλάκια (έχει και εδώ πινακίδα) και αριστερά σας φέρνει σε ένα άγριο σημείο του νησιού στην περιοχή Βουρβούλακα. Πηγαίνετε δεξιά προς τα Χουλάκια. Ύστερα από λίγο φθάνετε στην παραλία που δεν έχει καθόλου άμμο. Ο σύντομος χωματόδρομος (δεξιά) θα σας οδηγήσει στο φάρο και θα απολαύσετε την όμορφη θέα προς την Τήνο.