Νέα μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης απέδειξε ότι το νεότερο εμβόλιο κατά τουέρπητα ζωστήρα προστατεύει περισσότερο από την άνοια συγκριτικά με το προηγούμενο εμβόλιο κατά της νόσου. Και τα δύο εμβόλια, ωστόσο, συσχετίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο άνοιας σε σύγκριση με το εμβόλιο κατά της γρίπης ή το εμβόλιο κατά του τετάνου/διφθερίτιδας/κοκκύτη.

Ειδικότερα, οι επιστήμονες μελέτησαν τα αποτελέσματα της υγείας περισσότερων από 200.000 ατόμων που έλαβαν ένα από τα δύο διαφορετικά εμβόλια κατά του έρπητα ζωστήρα. Διαπίστωσαν ότι το ανασυνδυασμένο εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα, Shingrix, μειώνει την άνοια κατά τουλάχιστον 17% περισσότερο από το παλαιότερο εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα, Zostavax. Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι το νεότερο εμβόλιο μείωσε τον κίνδυνο άνοιας κατά 23-27% σε σχέση με τα εμβόλια κατά άλλων ασθενειών. Αυτό ισοδυναμεί με 5-9 μήνες ζωής χωρίς άνοια. Η προστατευτική αυτή επίδραση παρατηρήθηκε και στα δύο φύλα, αλλά ήταν μεγαλύτερη στις γυναίκες.

Σε αντίθεση με το παλαιότερο εμβόλιο, το νέο φαρμακευτικό σκεύασμα δεν περιέχει εξασθενημένο τον ιό της ανεμευλογιάς ζωστήρα, καθώς πρόκειται για ένα εμβόλιο που περιέχει μια ανασυνδυασμένη πρωτεΐνη του ιού. Χορηγείται σε δύο δόσεις, με τη δεύτερη να χορηγείται 2 έως 6 μήνες μετά την πρώτη. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν και τα δύο εμβόλια, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων 2024, το Zostavax χορηγείται σε ενήλικες 60 – 75 ετών και άτομα που πρόκειται να λάβουν ανοσοκατασταλτική θεραπεία και το Shingrix σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω με ανοσοκαταστολή και σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, με συνιστώμενο μεσοδιάστημα 2 μηνών.

Πάνω σε αυτή την εναλλαγή μεταξύ των δύο τύπων εμβολίων που πραγματοποιήθηκε σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου όπου το Zostavax έχει καταργηθεί, εντοπίστηκαν οι συμμετέχοντες γι’ αυτή τη συγκριτική μελέτη. Έτσι, οι ερευνητές έκαναν μια σύγκριση μεταξύ του κινδύνου άνοιας στα έξι χρόνια μετά την χορήγηση του νεότερου εμβολίου και με την κατά τα άλλα παρόμοια ομάδα ατόμων που έλαβαν το παλαιότερο εμβόλιο. Σε κάθε ομάδα συμπεριλήφθηκαν περισσότερα από 100.000 άτομα. Η μελέτη συνέκρινε επίσης το υπό μελέτη εμβόλιο με εκείνα κατά άλλων λοιμώξεων (γρίπης και τετάνου, διφθερίτιδας και κοκκύτη).

«Το μέγεθος και η φύση αυτής της μελέτης καθιστούν τα ευρήματα πειστικά και θα πρέπει να παρακινήσουν περαιτέρω έρευνα. Υποστηρίζουν την υπόθεση ότι ο εμβολιασμός κατά του έρπητα ζωστήρα μπορεί να προλάβει την άνοια. Εάν επικυρωθούν σε κλινικές δοκιμές, τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τους ηλικιωμένους, τις υπηρεσίες υγείας και τη δημόσια υγεία», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ Maxime Taquet, κλινικός λέκτορας του Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας Υγείας και Φροντίδας της Βρετανίας (NIHR) με εκπαιδευτικό υπόβαθρο τόσο στην κλινική ψυχιατρική όσο και στη μηχανική.

Όπως εξηγεί ο συν-συγγραφέας, Δρ John Todd, καθηγητής Ιατρικής Ακριβείας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διευθυντής του Κέντρου Ανθρώπινης Γενετικής Wellcome και του Εργαστηρίου Διαβήτη και Φλεγμονής JDRF/Wellcome (DIL) εξηγεί σχετικά με τη δράση του εμβολίου: «Μια πιθανότητα είναι ότι η λοίμωξη από τον ιό του έρπητα ζωστήρα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας και, επομένως, αναστέλλοντας τον ιό, το εμβόλιο θα μπορούσε να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο. Εκτός αυτού, το εμβόλιο περιέχει χημικές ουσίες που μπορεί να έχουν ξεχωριστές ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία του εγκεφάλου».

Διαφορετικές αναλύσεις έδειξαν ότι τα ευρήματα αυτά είναι ισχυρά, αλλά χρειάζεται ακόμη περαιτέρω έρευνα προτού γίνει οποιαδήποτε πρόταση προτού χρησιμοποιηθεί το εμβόλιο Shingrix για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της εμφάνισης της άνοιας.