Όποιος δεν έχει συνηθίσει να τρώει καυτερά φαγητά, ξέρει καλά πόσο δυσάρεστη και επώδυνη μπορεί να είναι η αίσθηση αν κατά λάθος φάει κάτι με οποιοδήποτε καυτερό συστατικό.
Πώς μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του; Και τι πρέπει να κάνει αν εκθέσει το δέρμα του σε κάποιο καυτερό συστατικό;
Όπως εξηγεί ο οικογενειακός ιατρός Dr. Mark Rood, από την Cleveland Clinic στο Οχάιο, είτε αισθάνεστε κάψιμο στο δέρμα, στα μάτια ή στο στομάχι σας από την έκθεση στο φαγητό, η αιτία είναι η ίδια. Πρόκειται για την καψαϊκίνη, μία χημική ερεθιστική ουσία που υπάρχει σε όλες τις ποικιλίες της καυτερής πιπεριάς.
Το αίσθημα καύσου που προκαλούν τα φαγητά που την περιέχουν μπορεί να είναι ακραίο. Όποιος προσπάθησε να το καταπολεμήσει με νερό, γνωρίζει ότι ματαιοπονεί. Ο Dr. Rood εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό και τι μπορεί πραγματικά να σας βοηθήσει.
Τι έχουν δείξει οι μελέτες
Κατ’ αρχάς, ο βαθμός καυστικότητας της καυτερής πιπεριάς μετριέται με την επονομαζόμενη κλίμακα Σκόβιλ. Κάθε πιπεριά βαθμολογείται με τις Μονάδες Θερμότητας Σκόβιλ (ή SHUs). Όσο περισσότερες SHUs διαθέτει μία πιπεριά:
- Τόσο μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε καψαϊκίνη έχει
- Τόσο πιο πικάντικη είναι η γεύση της
- Τόσο εντονότερο είναι το κάψιμο που προκαλείται κατά την επαφή μας με αυτήν
Πώς μπορεί να καταπραϋνθεί το αίσθημα καύσου;
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 εξέτασε επτά ροφήματα ως αντίδοτο για τα καυτερά φαγητά. Αυτά ήταν:
- Το άπαχο γάλα
- Το πλήρες γάλα
- Το ανθρακούχο νερό
- Μπύρα χωρίς αλκοόλ
- Αναψυκτικά με ανθρακικό
- Νερό
Το έβδομο ήταν ένα ρόφημα που διατίθεται στις ΗΠΑ σε μορφή σκόνης, η οποία αραιώνεται με νερό (λέγεται cherry Kool-Aid).
Στο πλαίσιο της μελέτης, 72 εθελοντές (οι 42 ήταν γυναίκες) έπιναν καυτερό τοματοχυμό και ύστερα ένα από τα ροφήματα. Όλα τα ροφήματα βοηθούσαν αμέσως μετά την κατανάλωσή τους. Ωστόσο καθώς περνούσαν τα λεπτά, τα περισσότερα έχαναν την καταπραϋντική δράση τους. Διάρκεια είχαν το άπαχο γάλα, το πλήρες γάλα και το cherry Kool-Aid.
«Το να ξεπλένει κάποιος το στόμα του με κάτι είναι καλύτερο από το να μην κάνει τίποτα», διευκρινίζει ο Dr. Rood. «Μερικά ροφήματα όμως αποδίδουν πολύ καλύτερα».
Γιατί βοηθάει το γάλα
Το γάλα περιέχει μία πρωτεΐνη που λέγεται καζεΐνη. Αυτή διασπά την καψϊκίνη, με παρόμοιο τρόπο με τον οποίο το σαπούνι διασπά το λίπος σε ένα πιάτο.
Οι γιατροί υπέθεταν έως πρότινος ότι το πλήρες γάλα θα είναι πιο αποτελεσματικό όταν τρώμε καυτερά φαγητά, επειδή περιέχει λιπαρά. Ωστόσο η μελέτη έδειξε πως κάθε είδος γάλακτος είναι εξίσου αποτελεσματικό. Αυτό υποδηλώνει ότι «τα λιπαρά δεν συνιστούν παράγοντα στην μάχη εναντίον του καύσου», εξηγεί ο Dr. Rood.
Επομένως, αν φάτε καυτερά φαγητά ή και σκέτη καυτερή πιπεριά, πιείτε γάλα. Αρκεί να είναι ζωικής προελεύσεως γάλα και όχι υποκατάστατο γάλακτος, τονίζει ο ειδικός. Το γάλα αμυγδάλου, βρώμης, καρύδας, σόγιας κ.λπ. δεν περιέχει καζεΐνη, επομένως δεν θα σας βοηθήσει, εξηγεί.
Ούτε το σκέτο νερό βοηθάει πολύ, διότι η καψαϊκίνη δεν διαλύεται σε αυτό. Επομένως, μπορεί παροδικά να δροσιστεί το στόμα, το δέρμα ή τα μάτια σας, αν έρθουν σε επαφή με χυμό από καυτερή πιπεριά, αλλά δεν θα διαρκέσει πολύ.
Ζάχαρη και αλκοόλ
Τα ροφήματα με γεύσεις και ζάχαρη επίσης μπορεί να βοηθήσουν, όπως δείχνει το παράδειγμα του cherry Kool-Aid. «Τα στοιχεία γι’ αυτά δεν είναι τόσο ισχυρά όσο για τα γάλα, αλλά πιθανώς η σουκρόζη μειώνει το κάψιμο από τα καυτερά φαγητά», λέει ο Dr. Rood.
Αν δεν έχετε γάλα ή κάποιο ρόφημα φρούτων με ζάχαρη και έχετε φάει κάτι καυτερό, βάλτε στο στόμα σας λίγη ζάχαρη και αφήστε την να λιώσει, συνιστά. Ενδέχεται να μειώσει το κάψιμο.
Όσον αφορά το αλκοόλ, και αυτό μπορεί να διασπάσει την καψαϊκίνη. Επειδή όμως θα χρειαστούν μεγάλες ποσότητες από δυνατά ποτέ για να καταστείλουν το αίσθημα καύσου, ίσως δεν είναι κατάλληλη επιλογή.
Η μπύρα έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ (συνήθως γύρω στο 5%), οπότε είναι απίθανο να βοηθήσει ουσιαστικά, εκτιμά ο Dr. Rood.
Γάλα στα μάτια και για το στομάχι
Ειδικά για τα μάτια σας, αν τυχόν εκτεθούν με έμμεσο ή άμεσο τρόπο σε καυτερή πιπεριά, να τα ξεπλύνετε με γάλα, συνιστά. Όπως καταπραΰνει το κάψιμο στο στόμα, έτσι θα καταπραΰνει και τον πόνο στα μάτια σας. Αυτός είναι ο λόγος που οι γιατροί ρίχνουν γάλα στους διαδηλωτές που εκτίθενται σε δακρυγόνα ή σπρέι πιπεριού (το σπρέι περιέχει καψαΐκίνη). Έχει αποδειχτεί ότι το γάλα είναι ασφαλές για τα μάτια, εξηγεί ο Dr. Rood.
Αντιθέτως, αν νιώθετε στομαχικά ενοχλήματα από τα καυτερά φαγητά, μην πιείτε γάλα, προειδοποιεί. Μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά σας, διότι για να το διασπάσει το στομάχι εκκρίνει γαστρικά οξέα. Προτιμότερο είναι να πάρετε ένα αντιόξινο φάρμακο με ανθρακικό ασβέστιο. Είναι δισκία, ταμπλέτες ή σκευάσματα σε υγρή μορφή για τις καούρες, που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή.
