Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ξεκίνησε ήδη το πρόγραμμα για την αντιμετώπιση πιθανής επιδημικής έξαρσης ιλαράς τη στιγμή που η Ευρώπη πλήττεται από τη λοίμωξη που έχει μολύνει πολλά παιδιά ενώ η εμβολιαστική κάλυψη είναι αρκετά χαμηλή.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στη χώρα μας έχουν εντοπιστεί έως και χθες συνολικά 20 κρούσματα ιλαράς και αφορούν όλα σε ενήλικες. Οι καταγραφές είναι από την Κρήτη και την Αθήνα και τα πέντε από τα περιστατικά αφορούν σε υγειονομικούς, ομάδα πληθυσμού που είναι υψηλού κινδύνου. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, ο ΕΟΔΔΥ έχει ζητήσει συγκεκριμένα στοιχεία της εμβολιαστικής κατάστασης των εργαζομένων σε κάθε νοσοκομείο με σκοπό να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις δημόσιας υγείας όπου χρειάζεται.

Τα κρούσματα ιλαράς στην Ελλάδα προς το παρόν δεν αφορούν στον παιδικό πληθυσμό. Είναι, ωστόσο, πολύ πιθανό, σύμφωνα με τους ειδικούς δημόσιας υγείας να καταγραφούν κρούσματα και στα παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί πλήρως. Έτσι, την Τετάρτη ξεκίνησε το πρόγραμμα θωράκισης ανεμβολίαστου πληθυσμού, σε άτομα που είναι θύλακες επιδημίας για την ιλαρά. Οι Κινητές Μονάδες Υγείας σε συνεργασία με γιατρούς των Υγειονομικών Περιφερειών εμβολιάζουν παιδιά Ρομά, ξεκινώντας από την Περιφέρεια.

Ο παιδικός πληθυσμός σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πάντως, έχει πληγεί από την ιλαρά, στη σκιά σημαντικά μειωμένης εμβολιαστικής κάλυψης. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), το 2023 καταγράφηκαν στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) 2.361 κρούσματα ιλαράς. Το 79% ήταν παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών, με την συντριπτική πλειονότητα να είναι κάτω των 9 ετών.

Η ηλικιακή κατανομή των κρουσμάτων, όπως την καταγράφει το ECDC, έχει ως εξής:

• Το 11% είχαν ηλικία κάτω του 1 έτους.
• Το 36% είχαν ηλικία 1-4 ετών.
• Το 21% ήταν 5-9 ετών.
• Το 11% ήταν 10-14 ετών.
• Το 6% ήταν 15-19 ετών.
• Το 6% ήταν 20-29 ετών.
• Το 9% ήταν 30 ετών και πάνω.

Μόνο το 21% των κρουσμάτων ήταν άνω των 14 ετών. Η μέση ηλικία όλων των κρουσμάτων ήταν τα 5 έτη. Οι εκτιμήσεις για την εμβολιαστική κάλυψη δείχνουν ότι σε πολλές χώρες ο συνήθης παιδικός εμβολιασμός κατά της ιλαράς είναι κάτω από το επίπεδο που συνιστάται για την επίτευξη και τη διατήρηση της εξάλειψης της ιλαράς. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του ECDC, τέσσερις είναι οι χώρες στην ΕΕ/ΕΟΧ που έχουν επιτύχει το όριο ≥95% για δύο δόσεις, το 2022. Πρόκειται για τις: Ουγγαρία, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβακία. Στην Ελλάδα την πρώτη δόση του εμβολίου για την ιλαρά είχε κάνει το 2022 το 97% των παιδιών. Ωστόσο την δεύτερη είχε κάνει μόνο το 83%.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών παιδιών και εφήβων, συστήνονται δύο δόσεις του εμβολίου MMR, με τη 2η δόση να χορηγείται σε ηλικία 24–36 μηνών (μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση). Και οι δύο δόσεις εμβολίου πρέπει να χορηγούνται μετά από τον 12ο μήνα ζωής. Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με τη 2η δόση πρέπει να την αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν. Αναφορικά με τους ενήλικες, τα άτομα που γεννήθηκαν πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα. Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970, θα πρέπει να έχουν εμβολιασθεί με δύο δόσεις MMR, με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ιστορικό νόσησης ή το ιστορικό εμβολιασμού είναι άγνωστο, το άτομο θεωρείται μη εμβολιασμένο και συστήνεται η χορήγηση δυο δόσεων εμβολίου με ελάχιστο μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.