Το ηλιακό έγκαυμα είναι το αποτέλεσμα της βλάβης της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) στο δέρμα, δηλαδή οι μεταλλάξεις στο DNA της επιφανειακής στοιβάδας των δερµατικών κυττάρων (κερατινοκύτταρα).
Ήλιος: Επιστήμονες βρήκαν από πού προέρχεται το μαγνητικό πεδίο του - Πώς βοηθά στην εξερεύνηση του Διαστήματος
Αυτό συμβαίνει, όταν ο βαθμός της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου υπερβαίνει την ικανότητα της φυσικής χρωστικής του σώματος, που ονομάζεται μελανίνη, η οποία προστατεύει το δέρμα μας. Το ηλιακό έγκαυμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος και πρόκληση φωτογήρανσης, παρ’ όλα αυτά, αρκετοί συνηθίζουν να πηγαίνουν στις παραλίες τις ώρες που ο ήλιος «καίει» περισσότερο.
Η χρήση αντηλιακού και η παραμονή στην σκιά δεν είναι επαρκή προστατευτικά μέτρα, καθώς ο ήλιος αντανακλάται στις λείες επιφάνειες (π.χ. άμμος, νερό θάλασσας) και, έτσι, μπορεί να κοκκινίσουμε, χωρίς να το καταλάβουμε.
Το ήπιο ηλιακό έγκαυμα θα εκδηλωθεί συνήθως με ελαφρύ κοκκίνισμα του δέρματος. Το κοκκίνισμα εκδηλώνεται περίπου 2 έως 6 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο. Αρχικά το κοκκινισμένο δέρμα προκαλεί ενόχληση. Οι μέγιστες επιδράσεις θα παρατηρηθούν σε 12-14 ώρες, ενώ χρειάζονται 3-5 ημέρες έως ότου επουλωθεί πλήρως.
Αν είναι πιο σοβαρό, τότε, προκαλεί πόνο και αναπτύσσονται πιο σοβαρά δερματικά προβλήματα, όπως αίσθημα θερμότητας (κάψιμο) και φουσκάλες (φλύκταινες), στα σημεία όπου καταστρέφονται ολόκληρες στοιβάδες κερατινοκυττάρων. Επίσης, μπορεί να υπάρξει μαζική απώλεια υγρών (αφυδάτωση), ηλεκτρολυτικές διαταραχές και ενδεχομένως λοίμωξη.
Πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το ηλιακό έγκαυμα
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες χρήσιμες συμβουλές, ώστε να καταπραΰνετε τα συμπτώματά και για να έχετε γρήγορη ανάρρωση.
- Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο
Το σημαντικότερο μέτρο προστασίας είναι να αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, καθώς υπάρχει κίνδυνος το ηλιακό έγκαυμα να επιδεινωθεί περαιτέρω.
- Να βάζετε ψυχρά επιθέματα
Η πρώτη επιλογή για την αντιµετώπιση ενός ηλιακού εγκαύματος είναι οι κομπρέσες παγωμένου νερού (να τις αφήνετε στο δέρμα σας για 20 λεπτά τη φορά και να τις βάζετε όσο συχνά χρειάζεστε, συνήθως κάθε 2-3 ώρες και επί όσες μέρες ανακουφίζουν τα συμπτώµατα σας).
- Εφαρμόστε άπαχο γιαούρτι
Το άπαχο γιαούρτι δεν περιέχει λιπαρά και δεν παγιδεύει την θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, αλλά την απάγει. Επιπλέον, περιέχει πολύ νερό, οπότε ενυδατώνει το δέρμα, καθώς και αντιοξειδωτικές ουσίες (π.χ. βιταμίνες A και D). Μια εναλλακτική επιλογή είναι να δοκιμάσετε κομπρέσες μουλιασμένες σε παγωμένο γάλα. Και με τα δύο γαλακτοκομικά, το ψύχος ασκεί άμεση αντιφλεγμονώδη, καταπραϋντική δράση.
- Τοποθετήστε λίγη οδοντόκρεμα
Αν δεν έχετε άπαχο γιαούρτι, μπορείτε να αλείψετε το ηλιακό έγκαυμα με λίγη οδοντόκρεμα. Ωστόσο, θα πρέπει να προσέξετε να μην περιέχει μέντα ή παράγωγα μέντας όπως η μενθόλη, γιατί μπορεί να προκληθεί περαιτέρω ερεθισμός του δέρματος. Η σκέτη οδοντόπαστα απάγει τη θερμότητα από το δέρμα, όπως το γιαούρτι και το γάλα.
- Να κάνετε κρύο ντους
Το κρύο νερό (όχι εντελώς παγωμένο) μπορεί να μειώσει τη θερμότητα και την ευαισθησία, καθώς και τον πόνο που ενδεχομένως νιώθετε.
- Να πίνετε άφθονο νερό
Το έγκαυμα από τον ήλιο «τραβάει» υγρά από το σώμα και την υπόλοιπη επιφάνεια του δέρματος, οπότε πρέπει να πίνετε άφθονο νερό. Με αυτό τον τρόπο, θα αποφύγετε την αφυδάτωση.
- Βάλτε ειδικές ενυδατικές λοσιόν και τζελ
Τα προϊόντα που θα επιλέξετε πρέπει να περιέχουν επουλωτικά συστατικά όπως η αλόη. Η καλή ενυδάτωση του δέρματος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην επούλωση του ηλιακού εγκαύματος.
- Πάρτε παυσίπονο
Πάρτε παυσίπονο, ιδανικά με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Θα καταπραΰνει τον πόνο και την φλεγμονή στο δέρμα σας, συμβάλλοντας στην καλύτερη επούλωσή του.
- Τοποθετήστε κρέμα υδροκορτιζόνης
Εάν αισθάνεστε φαγούρα, δοκιμάστε να εφαρμόσετε ένα λεπτό στρώμα κρέμας υδροκορτιζόνης 1% στην περιοχή που έχει καεί από τον ήλιο. Μπορεί να μειώσει το αίσθημα καύσου και το οίδημα, και να επιταχύνει την επούλωση.
- Να φοράτε βαμβακερά ρούχα
Να φοράτε φαρδιά ρούχα από βαμβάκι για να σταματήσει ο περαιτέρω ερεθισμό του δέρματος, επιλέγοντας σκιερά μέρη.
- Δεν πρέπει να σπάσετε τις φουσκάλες
Αν το ηλιακό έγκαυμα σχηματίσει φουσκάλες, μπορείτε να τις καλύψετε με μια αποστειρωμένη, αντικολλητική γάζα για να αποφύγετε την επιμόλυνσή τους, ενώ, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τις «σπάσετε». Και αυτό διότι, θα επιβραδύνετε σημαντικά την επούλωση. Όταν ανοίξουν από μόνες τους, τότε, να τις αλείφετε με μια αντισηπτική αλοιφή και ύστερα να τις καλύπτετε έως ότου σχηματίσουν κρούστα.
- Δεν πρέπει να βάζετε λιπαρές ουσίες
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βάλετε πάνω στο ηλιακό έγκαυμα υλικά όπως βούτυρο, βαζελίνη, λάδι κ.λπ. διότι «παγιδεύεται» η θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, με αποτέλεσμα να εντείνουν το έγκαυμα.
Τέλος, εάν αισθάνεστε ότι το ηλιακό έγκαυμα είναι σοβαρό και νιώθετε ζάλη ή σύγχυση, ή εάν έχετε βεβαρημένο ιστορικό με άλλες παθήσεις και λαμβάνατε φαρμακευτική αγωγή, τότε, πρέπει να απευθυνθείτε στον προσωπικό γιατρό σας.
