Μπορεί το Facebook να συμπεριλήφθηκε πρόσφατα στη λίστα του σάιτ εργασίας Glassdoor με τις 20 καλύτερες αμερικανικές επιχειρήσεις για να εργαστεί κανείς, αλλά πρώην εργαζόμενοι στο δημιούργημα του Μαρκ Ζούκερμπεργκ έχουν εντελώς διαφορετική άποψη.

Όπως αναφέρει το CNBC πάνω από 12 πρώην εργαζόμενοι, που αποχώρησαν από τα τέλη του 2016 μέχρι τα τέλη του 2018 από την «κεντρική πλατεία του διαδικτυακού χωριού των ημερών μας», κατήγγειλαν -ανώνυμα, φοβούμενοι αντίποινα- ότι η ηγεσία του κολοσσού και το σύστημα αξιολόγησης των υπαλλήλων του δημιούργησαν ένα δυσμενές εργασιακό περιβάλλον με μια κουλτούρα που «θυμίζει αίρεση», αποθαρρύνει τις διαφωνίες, ενθαρρύνει τους κοντόφθαλμους στρατηγικούς σχεδιασμούς και υποχρεώνει τους εργαζομένους να παριστάνουν ότι είναι ευτυχισμένοι, ακόμη κι αν το ηθικό τους έχει καταρρακωθεί.

Το δημοσίευμα βλέπει το φως λίγες μέρες αφότου μας αποχαιρέτισε το 2018, μια χρονιά, που η Facebook είδε την αξία των μετοχών της να υποχωρεί κατά σχεδόν 30% στον απόηχο των σκανδάλων για τον ρόλο της πλατφόρμας στη διάδοση ψευδών πληροφοριών και της διαρροής προσωπικών δεδομένων δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών της, που έπληξαν σοβαρά την αξιοπιστία της.

Η εταιρεία αρνήθηκε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις, αλλά πρώην εργαζόμενοι επιμένουν ότι παρά τις διακηρύξεις της Chief Operating Officer του Facebook, Σέριλ Σάντμπεργκ ότι οι υπάλληλοι ενθαρρύνονται να «είναι ο εαυτός τους», εκείνοι σπάνια ένιωσαν ότι θα μπορούσαν να αρθρώσουν λόγο για να αμφισβητήσουν αποφάσεις της ηγεσίας.

Πρώην μάνατζερ, που αποχώρησε στις αρχές του περασμένου έτους, είπε μάλιστα ότι όταν έθεσε πιεστικά ερωτήματα για μια πρωτοβουλία της εταιρείας σε μια γενική συνέλευση των εργαζομένων, δέχθηκε -όπως και οι προϊστάμενοί του- μπαράζ οργισμένων τηλεφωνημάτων από τους υπεύθυνους του προγράμματος.

«Ουδέποτε ένιωσα ότι το περιβάλλον εκεί σε ενθάρρυνε πραγματικά να είσαι ο εαυτός σου, ή να εκφράζεις τις αντίθετες απόψεις σου, γιατί όποτε το έκανα, δεχόμουν τηλεφωνήματα», είπε.

Άλλοι εργαζόμενοι είπαν ότι ένιωθαν υποχρεωμένοι να παριστάνουν ότι ήταν ευτυχισμένοι με τις δουλειές τους και να μετέχουν μετά τη λήξη των βαρδιών τους σε ομαδικές δραστηριότητες για τη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ συναδέλφων.

Ένας εξ’ αυτών, που ήταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση λόγω διαζυγίου εκείνη την περίοδο, αποκάλυψε ότι δέχθηκε άγρια κατσάδα από μια μάνατζερ επειδή απουσίασε από μια τέτοια δραστηριότητα.

Και δεν ήταν αυτές οι μοναδικές πιέσεις που δέχονταν. Όπως κατήγγειλαν ένιωθαν υποχρεωμένοι να αναρτούν θετικές ειδήσεις για την εταιρεία στο ίδιο το Facebook, γνωρίζοντας ότι παρακολουθούσαν όλοι οι συνάδελφοί τους.

Αλλά, το μεγαλύτερο παράπονό τους εστιάζεται στο σύστημα αξιολόγησης των εργαζομένων στο Facebook, που λαμβάνει χώρα δυο φορές το χρόνο, ένα σύστημα σύνηθες στη Silicon Valley -που όμως εγκατέλειψε μετά από μαζικά παράπονα υπαλλήλων της η Microsoft προ πενταετίας- το οποίο περιλαμβάνει στην εταιρεία του Ζούκερμπεργκ την κατάταξη ορισμένου ποσοστού του εργατικού δυναμικού σε καθεμιά από τις διάφορες κατηγορίες αξιολόγησης κατάταξης, οι χαμηλότερες από τις οποίες μπορεί να σημαίνουν ότι επίκειται η απόλυση.

Στη διαδικασία αυτή σημαντικό μέρος παίζουν στο Facebook και οι ανώνυμες αξιολογήσεις από συναδέλφους, πράγμα που όπως λένε οι πρώην εργαζόμενοι, ασκεί πίεση στους υπαλλήλους να χτίζουν φιλικές σχέσεις με όσο το δυνατόν περισσότερους -ακόμη και με άτομα που δεν «ταιριάζουν τα χνώτα τους» ή αντιπαθούν- ώστε να αποσπούν τη θετική τους γνώμη. «Είναι τρόπον τινά σαν διαγωνισμός δημοτικότητας», είπε ένας μάνατζερ.

Οι αξιολογήσεις αυτές αναγκάζουν τους εργαζομένους να τρέχουν αλαφιασμένοι κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο, δουλεύοντας μέχρι αργά το βράδυ και παραμελώντας τις οικογένειές τους, για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και τους στόχους παραγωγικότητας που έχουν θέσει οι «κεφαλές».

Το δημοσίευμα του CNBC αφήνει να εννοηθεί ότι η κουλτούρα στο εργασιακό περιβάλλον του Facebook και το σύστημα αξιολόγησης είναι μια από τις αιτίες των πρόσφατων σκανδάλων της εταιρείας καθώς οι εργαζόμενοι ενθαρρύνονται να παρουσιάζουν εφαρμογές και προϊόντα, χωρίς να έχουν ελέγξει πλήρως τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στην ιδιωτικότητα και την εμπειρία των χρηστών.

«Αν θέλεις να πάρεις προαγωγή που εξαρτάται απ’ το αν παρουσιάζεις ένα νέα προϊόν, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα το κάνεις βιαστικά», είπε ένας πρώην μηχανικός. «Ειδάλλως θα περιμένεις τουλάχιστον άλλον έναν χρόνο για την προαγωγή»…