Το Do 22Kg είναι ένα από τα ελάχιστα γνωστά αεροσκάφη παρατήρησης και ελαφρού βομβαρδισμού της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας τα οποία διέθετε πριν την έναρξη του Β΄ΠΠ. Αρχικά αγορασμένα για το Ναυτικό τα υδροπλάνα γρήγορα μεταβιβάστηκαν στην ΕΒΑ για την πραγματοποίηση αποστολών στρατιωτικής συνεργασίας και ελαφρού βομβαρδισμού.

Την σύντομη περίοδο της αναδιοργάνωσης της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΕΒΑ) από τα μέσα της δεκαετίας του ’30 έως την αρχή του πολέμου τον Οκτώβριο του 1940 η Ελλάδα απέκτησε μια σειρά αεροσκαφών από διάφορες πηγές μεταξύ αυτών και από την Γερμανία. Η πραγματικότητα είναι πως από το 1935 και μετά η Ελλάδα βρισκόταν στην αναζήτηση νέων αεροσκαφών έχοντας  δείγματα πως το κλίμα ασφάλειας στην Ευρώπη θα επιδεινωνόταν, αλλά οι  υπάρχουσες λύσεις ήταν λίγες. Πολλά κράτη δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν παραγγελίες, καθώς εξοπλίζονταν τα ίδια, ενώ και οικονομικοί πόροι του ελληνικού κράτους ήταν περιορισμένοι. 

Έτσι στο «κυνήγι» για την προμήθεια νέων αεροσκαφών εξετάζονταν όλες οι λύσεις εναλλακτικές ή μη. Η Γερμανία αποτέλεσε μια από αυτές. Δεν έγινε βέβαια κατορθωτό να αγοραστούν αεροσκάφη δίωξης υψηλών επιδόσεων καθώς τέτοια δεν διατίθετο για εξαγωγές, ( εκτός της Γιουγκοσλαβίας η οποία  κατάφερε να προμηθευτεί 61Bf 109E-3a και πάνω από 65 Do-17)  παρόλα αυτά έγινε δυνατή η πραγματοποίηση δύο αγορών  αεροσκαφών τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε ρόλο παρατήρησης και ελαφρού βομβαρδισμού. Πρόκειται για τα Do 22Kg και Henschel Hs 126K-6. Το πρώτο ήταν υδροπλάνο και ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 1933  αποτελώντας εξέλιξη του Do C 2 A.

Το αεροσκάφος ήταν μονοπτέρυγο με υψηλά τοποθετημένη την πτέρυγά του και το πρωτοποριακό σχεδιαστικό  χαρακτηριστικό του ήταν ότι αυτή διέθετε ελαφρά οπισθόκλιση.

Παρά το γεγονός ότι το αεροσκάφος παρουσίαζε καλές επιδόσεις για την εποχή που αναπτύχθηκε, εντούτοις δεν έγινε δυνατό να τραβήξει την προσοχή της Luftwaffe με αποτέλεσμα και τα 28 που βγήκαν από τη γραμμή παραγωγής  να πουληθούν όλα σε χώρες του εξωτερικού, μεταξύ αυτών και στην  Ελλάδα. Σε ότι αφορά το πρωτότυπο Do 22L με σταθερό σύστημα προσγείωσης) παρέμεινε στην ιδιοκτησία της Dornier. Το αεροσκάφος παρήχθη στην Γερμανία εκτός του πρώτου το οποίο κατασκευάστηκε στην Ελβετία, από την εταιρεία Flugzeug, Altenrhein για λογαριασμό  της Dornier.

Το  πρωτότυπο πραγματοποίησε  την πρώτη του πτήση  το1935, με σταθερό σύστημα προσγείωσης, ενώ το πρώτο αεροσκάφος παραγωγής (Do 22/See) εφοδιασμένο με πλωτήρες  τρία χρόνια αργότερα στις 15 Ιουλίου του 1938 στις εγκαταστάσεις της Dornier στο  Friedrichshafen κοντά στα σύνορα με την Ελβετία.

Η πτήση πραγματοποιήθηκε στην παρακείμενη λίμνη της Κωνστάντζα.  Εκεί  κατασκευάστηκαν (συναρμολογήθηκαν ουσιαστικά) και τα υπόλοιπα αεροσκάφη  ( στο Manzell προάστιο του Friedrichshafen)  με τα προκατασκευασμένα μέρη του αεροσκάφους  να έρχονται από την Ελβετία.

Οι παραδόσεις και η επιχειρησιακή του δράση

Η ΕΒΑ παρέλαβε τελικά to 1939  12 Dornier ως Dο 22Kg ενώ 12 ακόμη παρέλαβε η Γιουγκοσλαβία ως Do 22Kj. Τα υπόλοιπα 4 της συνολικής παραγωγής τα παρέλαβε η Φινλανδία το 1941, αν και αρχικά προορίζονταν για την Λετονία (Do 22Kl). Παράλληλα αναπτύχθηκε και μια έκδοση για την ξηρά (ουσιαστικά μετατροπή με αφαίρεση των πλωτήρων) με σταθερό σύστημα προσγείωσης η οποία πέταξε στις 10 Μαρτίου του 1939. Το αεροσκάφος χρησιμοποιούσε ένα κινητήρα Hispano-Suiza 12 Ybrs ο οποίος απέδιδε μέγιστη ισχύ 860 ίππων. Είχε τριμελές πλήρωμα (πιλότος, πολυβολητής και χειριστής ασυρμάτου/παρατηρητής).

Το μέγιστο βάρος απογείωσης ανερχόταν στους 4 τόνους, και μπορούσε να αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα 355 χ.α.ω. στα 3000 μέτρα και οικονομική 310 χ.α.ω.

Η εμβέλειά του ήταν 2300 χλμ. και το επιχειρησιακό του ύψος στα 9.000 μέτρα. Ο οπλισμός του αεροσκάφους αποτελείτο από ένα πολυβόλο MG 17 των 7,92 χλστ., στο ρύγχος (άλλες πηγές μιλούν για δύο) και δύο αμυντικά MG 15 των 7,92 χλστ. επίσης, ένα στη ράχη και ένα στο κάτω μέρος της ατράκτου καλύπτοντας το πίσω τόξο. Σε ότι αφορά τον μεταφερόμενο οπλισμό, το αεροσκάφος (ως υδροπλάνο) μπορούσε να μεταφέρει μια τορπίλη των 800 χλγρ. ή εναλλακτικά τέσσερις βόμβες των 50 χλγρ. έκαστη.

Στοιχεία την υπηρεσία του στην ΕΒΑ δεν υπάρχουν. Από τα ελάχιστα που είναι γνωστά είναι ότι τα αεροσκάφη παραλήφθηκαν μεταξύ 1938 και1939  για την 12η Μοίρα Ναυτικής Συνεργασίας της ΑΔΑΝ (Ανωτέρα Διοίκηση Αεροπορίας Ναυτικού). Λίγους μήνες όμως αργότερα 8 από τα 12 αεροσκάφη μεταβιβάστηκαν στην ΕΒΑ αφού πρώτα αντικαταστάθηκαν οι πλωτήρες τους με σταθερό σύστημα προσγείωσης στο πρότυπο του Do 22L, εντασσόμενα αρχικά στην 12η Μοίρα Στρατιωτικής Συνεργασίας και στη συνέχεια στην 2η Μοίρα Παρατήρησης την άνοιξη του 1941.

Για την δράση των αεροσκαφών είτε στο Ναυτικό είτε στην Αεροπορία  και πάλι τα διαθέσιμα στοιχεία είναι λίγα. Είναι άγνωστο εάν τα Do 22Kg στην υπηρεσία του Ναυτικού εξοπλίστηκαν με τορπίλες (μάλλον απίθανο αφού δεν υπήρχε σχετική εμπειρία στην πραγματοποίηση παρόμοιων επιχειρήσεων) και κατά συνέπεια δεν αναλήφθηκε κάποια αποστολή κατά του ιταλικού Στόλου.

Το πιο πιθανό είναι να απασχολήθηκαν σε αποστολές παρατήρησης, όπως άλλωστε το ίδιο πιθανό είναι να συνέβη και με τα αεροσκάφη που μεταβιβάστηκαν στην ΕΒΑ. Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί πως η υποστήριξη των αεροσκαφών θα έπρεπε να ήταν προβληματική καθώς με την έναρξη του πολέμου σταμάτησαν και όλες οι παραδόσεις από την Γερμανία.

Τον Ιανουάριο του ΄41 αναφέρεται πάντως η επιχειρησιακή διαθεσιμότητα 10 αεροσκαφών Do 22Kg για την ΕΒΑ γεγονός που σημαίνει ότι δεν είχαν υπάρξει απώλειες ενώ ενδέχεται ακόμη δύο από τα εναπομείναντα 4 του Ναυτικού να μεταβιβάστηκαν στην Αεροπορία. Με την είσοδο των Γερμανών τον πόλεμο στις 6 Απριλίου του ΄41 η ΕΒΑ υπέστη συντριπτικές απώλειες κυρίως από το μαζικό βομβαρδισμό ελληνικών αεροδρομίων.

Έτσι τα περισσότερα Do 22Kg είτε της ΕΒΑ είτε του Βασιλικού Ναυτικού καταστράφηκαν στο έδαφος. Οι αναφορές για αεροσκάφη που τυχόν διέφυγαν είναι αντικρουόμενες. Κάποιες αναφέρουν όλα τα αεροσκάφη καταστράφηκαν ενώ άλλες μιλούν για ένα αεροσκάφος το οποίο κατάφερε να διαφύγει στην Αίγυπτο για να υπηρετήσει υπό βρετανική διοίκηση για λίγο διάστημα μέχρι να καθηλωθεί από έλλειψη ανταλλακτικών και συντήρησης. Εκείνοι όμως που κατόρθωσαν να διασώσουν ένα μεγάλο μέρος των αεροσκαφών τους ήταν οι γιουγκοσλάβοι.

Τουλάχιστον 8 Do 22Kj κατόρθωσαν να διαφύγουν μετά την γερμανική εισβολή στη χώρα στις 6 Απριλίου και μέσω Ελλάδας, (αφού ανεφοδιάστηκαν στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας) να διαφύγουν για την Αίγυπτο όπου υπηρέτησαν για μικρό σχετικά διάστημα πριν καθηλωθούν και αυτά από έλλειψη ανταλλακτικών. Σε ότι αφορά τα 4 αεροσκάφη που δεν παραδόθηκαν στην Λετονία εξαιτίας της κατάληψής της από την ΕΣΣΔ το 1940, κρατήθηκαν στην Γερμανία και παραδόθηκαν τελικά στην Φινλανδία (τέλη 1941 αρχές 1942) για να υπηρετήσουν μέχρι το τέλος του πολέμου.

Επιγραμματικά

Το Do 22 ήταν ένα πολύ καλό αεροσκάφος με πολύ καλές επιδόσεις για την εποχή του. Ο σημαντικότερος λόγος που είδε περιορισμένη επιχειρησιακή δράση κατά τη διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου ήταν η έλλειψη τακτικών  επιθέσεων με τορπίλες των πιλότων του Ναυτικού, ενώ σε ότι αφορά την Αεροπορία εκεί η δράση του ενδέχεται να υπήρξε εντονότερη. Το γεγονός ότι όλα πλην ενός δεν κατόρθωσαν να επιβιώσουν της γερμανικής εισβολής σημαίνει ότι στο τελευταία στάδιο του πολέμου τα περισσότερα ήταν καθηλωμένα στο έδαφος από διάφορες αιτίες με αποτέλεσμα να πέσουν θύματα των γερμανικών βομβών.