Τα smartphones, τα tablets, οι ασύρματες ηλεκτρικές συσκευές και το wifi έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, καθώς μας προσφέρουν πολλαπλά οφέλη.

Όπως οι πιθανές επιπτώσεις στην υγεία μας από τα ασύρματα δίκτυα είναι ακόμα απροσδιόριστες. Τόσο οι επιστήμονες όσο και οι απλοί πολίτες προβληματίζονται, καθώς τα ερωτήματα είναι ακόμα πάρα πολλά.

Στο 2019 όλοι είμαστε εκτεθειμένοι σε κάποιου είδους ακτινοβολία, φυσικής ή ανθρώπινης προέλευσης, είτε είμαστε σε εσωτερικούς είτε σε εξωτερικούς χώρους. Είμαστε εκτεθειμένοι στη γήινη και κοσμική ακτινοβολία και το πιο σημαντικό στην ακτινοβολία του ήλιου. Σε αυτές προστίθενται και οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από πάσης φύσεως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές. Τα κινητά τηλέφωνα, τα ασύρματα τηλέφωνα, οι συσκευές WiFi ή Bluetooth εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ή ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

Η ακτινοβολία που μας περιβάλλει χωρίζεται σε ιονίζουσα και μη ιονίζουσα.

Η ιονίζουσα ακτινοβολία (ακτίνες-x, ακτίνες-γ) είναι γνωστό ότι είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο, ενώ οι βιολογικές επιδράσεις της μη ιονίζουσας δεν είναι γνωστές και έτσι δεν μπορεί να αξιολογηθεί η επικινδυνότητά της. Η ενέργεια που εκπέμπεται από αυτές τις συσκευές είναι μη ιονίζουσα ακτινοβολία, που σημαίνει ότι δεν έχει τη δυνατότητα να διασπά χημικούς δεσμούς, δηλαδή δεν προκαλεί βλάβη στο DNA, το οποίο είναι μια πιθανή αιτία για την εμφάνιση καρκίνου. Αν και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δεν μπορεί να προκαλέσει άμεσα βλάβες, μπορεί έμμεσα να δημιουργήσει προβλήματα, ιδίως μετά από μακροχρόνια έκθεση.

Πώς η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει τον οργανισμό

Η άνοδος της θερμοκρασίας αποτελεί την κύρια βιολογική επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Αυτό το φαινόμενο αξιοποιείται στους φούρνους μικροκυμάτων και επιτρέπει να ζεσταίνουμε γρήγορα το φαγητό. Τα επίπεδα των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στα οποία εκτίθεται ο άνθρωπος είναι πολύ χαμηλότερα από εκείνα που μπορεί να προκαλέσουν σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας. Οι επιστήμονες ερευνούν την πιθανότητα επιδράσεων σχετικά με την αύξηση της θερμοκρασίας ακόμα και κάτω από το όριο, ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης έκθεσης.

Ποιες οι συνέπειες της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στον άνθρωπο

Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει ένας έντονος προβληματισμός για τις πιθανές βλαπτικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και για το λόγο αυτό έχουν γίνει πολλές μελέτες, οι οποίες όμως καταλήγουν σε αντίθετα αποτελέσματα. Ορισμένες από αυτές δείχνουν πως υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για εμφάνιση καρκίνου του εγκεφάλου και του δέρματος, λευχαιμία, στειρότητα, απώλεια μνήμης, πονοκεφάλους, αϋπνία και κατάθλιψη.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και αρκετές μελέτες που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και των ασθενειών που έχουν ενοχοποιηθεί. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα και τις έρευνες δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να τεκμηριώνουν τον αυξημένο κίνδυνο, ωστόσο υπογραμμίζει πως απαιτείται επιπλέον έρευνα για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα.

Εφόσον το τοπίο είναι ακόμα θολό σχετικά με την επικινδυνότητα των συσκευών καλό θα ήταν να λάβουμε όλοι τα μέτρα μας, ώστε να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων. 

Κάποιες απλές οδηγίες που αν τις ακολουθήσουμε μπορεί να σώσουν την υγεία μας είναι οι εξής:

• Αποφύγετε τη χρήση του κινητού τηλεφώνου σε περιοχές με χαμηλό σήμα (γιατί τότε η ηλεκρομαγνητική ακτινοβολία έχει υψηλότερη ένταση) και σε κλειστούς χώρους με πολλές μεταλλικές επιφάνειες: π.χ. αυτοκίνητο, ασανσέρ (αντανάκλαση της ακτινοβολίας)
• Ο καλύτερος τρόπος για να μιλάτε στο κινητό είναι να το έχετε στο μεγάφωνο και να υπάρχει μία απόσταση από τον εγκέφαλο. Διαφορετικά να προτιμάτε να μιλάτε με ενσύρματα ακουστικά. Αν και εκπέμπεται κάποια ακτινοβολία είναι καλύτερα, γιατί απομακρύνεται το κινητό από το σώμα.
• Προσπαθήστε να μειώσετε γενικά τις ώρες που μιλάτε στο κινητό τηλέφωνο.
• Μην έχετε το κινητό σας τηλέφωνο κοντά στον εγκέφαλο, την καρδιά και τα γεννητικά όργανα.
• Αντικαταστήστε το ασύρματο τηλέφωνο του σπιτιού ή της δουλειάς με ένα ενσύρματο.
• Αποφύγετε τις πολλές ασύρματες συσκευές στην κατοικία σας (π.χ. τηλέφωνα, συστήματα ενδοεπικοινωνίας, δίκτυο internet, συσκευές Bluetooth, ηχεία κ.ά.)
• Κλείνετε όλες τις συσκευές όταν πάτε για ύπνο (υπολογιστής, τηλέφωνο κλπ). Το ίδιο ισχύει και για το ασύρματο ρούτερ.
• Το ασύρματο ρούτερ είναι προτιμότερο να είναι τοποθετημένο σε ένα δωμάτιο που δε χρησιμοποιείται πολύ.
• Αποφύγετε να φορτίζετε το κινητό σας τηλέφωνο ακριβώς δίπλα από εκεί που κοιμάστε (προστατεύστε ιδίως το κεφάλι σας)
• Απομακρυνθείτε από το φούρνο μικροκυμάτων όταν είναι ενεργός.