Είναι ένα νησάκι μια σταλιά, ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει όμως θέση που της δίνει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και λάμψη που ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορα της χώρας.
Η τοποθεσία της Δήλου είναι νευραλγική, καθώς βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου, με όλα τα γύρω νησιά, Νάξο, Πάρο, Σίφνο, Σέριφο, Σύρο, Άνδρο, Τήνο και Μύκονο να είναι ορατά από τα υψώματά της Δήλου. Έτσι, λέγεται, οι αρχαίοι γεωγράφοι ονόμασαν τα νησιά από Κυκλάδες- σε αντίθεση με τις Σποράδες- ενώ ο Καλλίμαχος απέδιδε στη Δήλο την ονομασία «Ιστίη», δηλαδή Εστία.
Από την αρχαιότητα πιστευόταν πως το νησί αυτό φωτίζεται από τον ήλιο περισσότερο από κάθε άλλο μέρος. Έτσι, οι αρχαίοι ήθελαν εκεί να γεννήθηκε ο Απόλλωνας και η Άρτεμις, από τη Λητώ που αναζητούσε ένα μέρος να φέρει στον κόσμο τους καρπούς του ερωτά της με τον Δία, αλλά η Ήρα δεν άφηνε κανέναν τόπο να τη δεχθεί. Ο Απόλλωνας και το φως του ταυτίστηκε με το νησί. Αν και η Δήλος είχε κατοικηθεί ήδη από το 2500 π.Χ., η λατρεία του Απόλλωνα συνετέλεσε ώστε να γίνει το ιερό νησί όλης της Ελλάδας, έδρα της πρώτης Αθηναϊκής Συμμαχίας και του ταμείου της. Για την εποχή εκείνη, η σημασία της Δήλου θα μπορούσε να περιγραφεί ως εφάμιλλη του Παρθενώνα για την κλασική Αθήνα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, υπολογίζεται ότι στις αρχές του 1ου αι. π.Χ. σ’ αυτό το μικρό νησί κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι και ότι στα λιμάνια του ήταν δυνατόν να διακινηθούν κάθε χρόνο 750.000 τόνοι εμπορευμάτων. «Ο πλούτος που συγκεντρώθηκε στο νησί και οι φιλικές σχέσεις των Δηλίων με τη Ρώμη ήταν η κύρια αιτία της καταστροφής. Η Δήλος καταστράφηκε και λεηλατήθηκε δυο φορές: το 88 π.Χ. από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη, που ήταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους, και το 69 π.Χ. από τους πειρατές του Αθηνόδωρου, σύμμαχου του Μιθριδάτη. Από τότε το νησί έπεσε σε παρακμή και σταδιακά εγκαταλείφθηκε» γράφει ο αρχαιολόγος Π.Ι. Χατζηδάκης.
Οι ανασκαφές, που άρχισαν το 1872 και συνεχίζονται ακόμη, έχουν αποκαλύψει το Ιερό και ένα μεγάλο μέρος της κοσμοπολίτικης ελληνιστικής πόλης. Στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου μπορεί κανείς να θαυμάσει τη λεγόμενη Αγορά των Ερμαϊστών που χρονολογείται από τον 2ο π.Χ. αιώνα, το ιερό του Απόλλωνα και τον δρόμο των Λεόντων, την οικία του Διονύσου, τη συνοικία του Θεάτρου με τις πολυτελείς κατοικίες- όπου και τα φημισμένα δελφίνια της Δήλου.
Το νησί έχει ενταχθεί από το 1990 στον κατάλογο με τα μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.