Μπορεί να έχετε αναρωτηθεί κάποια φορά γιατί παίρνει τόση ώρα στον υπολογιστή να κάνει επανεκκίνηση. Το ίδιο πράγμα αναρωτιούνται τώρα οι επιστήμονες για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Πως κάνει επανεκκίνηση μετά από αναισθησία, μετά από κώμα ή βαθύ ύπνο;
Μια νέα μελέτη μας προτείνει κάποιες ιδέες για το πως ο εγκέφαλος μας επιστρέφει σε πλήρη λειτουργία, χρησιμοποιώντας 30 ενήλικες που αναισθητοποιήθηκαν και 30 που δεν αναισθητοποιήθηκαν.
Αποδείχθηκε ότι ο εγκέφαλος επανέρχεται σταδιακά, μια - μια ενότητα τη φορά και όχι όλες μαζί ταυτόχρονα. Οι αφηρημένες δυνατότητες επίλυσης προβλημάτων, που διαχειρίζεται ο προμετωπιαίος φλοιός, είναι εκείνες που επανέρχονται πρώτες. Άλλες περιοχές του εγκεφάλου, όπως αυτές που διαχειρίζονται τα αντανακλαστικά και την προσοχή, περνούν περισσότερο χρόνο να κάνουν πλήρη επανεκκίνηση.
«Αν και αρχικά προκαλεί έκπληξη, είναι λογικό σε εξελικτικούς όρους ότι η υψηλότερη γνωστική λειτουργία πρέπει να ανακάμψει πρώτη» λέει ο αναισθησιολόγος Max Kelz, από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας. «Εάν, για παράδειγμα κάποιος ξυπνούσε υπό απειλή, οι δομές όπως ο προμετωπιαίος φλοιός είναι σημαντικές για την κατηγοριοποίηση της κατάστασης και για τη δημιουργία σχεδίου δράσεως».
Χρησιμοποιήθηκε μια πληθώρα μεθόδων για τη μέτρηση του τι συνέβαινε στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένων των σαρώσεων ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (EEG) και των γνωστικών εξετάσεων πριν και μετά την υποβολή. Αυτές οι δοκιμές μέτρησαν την ταχύτητα αντίδρασης, την ανάκληση μνήμης και άλλες δεξιότητες.
Αναλύοντας τις αναγνώσεις EEG, οι ερευνητές σημείωσαν ότι οι μετωπικές περιοχές του εγκεφάλου, όπου βρίσκονται λειτουργίες, όπως η επίλυση προβλημάτων, η μνήμη και ο κινητικός έλεγχος, ήταν ενεργές όταν ο εγκέφαλος άρχισε να ανακάμπτει. Σε πολλούς που είχαν υποστεί αναισθησία, πήρε ακόμα και τρεις ώρες για να επανέλθουν πλήρως. Η επιστημονική ομάδα παρατήρησε και τον ύπνο των συμμετεχόντων τις επόμενες ημέρες. Η εμπειρία της αναισθησίας δεν φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο.
«Αυτό σημαίνει πως ένας υγιής εγκέφαλος είναι αρκετά ανθεκτικός ακόμα και σε παρατεταμένη έκθεση σε αναισθησία» λέει ο αναισθησιολόγος Michael Avidan, από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.
«Κλινικά αυτό σημαίνει ότι ορισμένες διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών που βλέπουμε συχνά να διαρκούν για μέρες ή εβδομάδες κατά την διάρκεια της ανάρρωσης από αναισθησία ή χειρουργική επέμβαση, μπορεί να οφείλονται σε άλλους παράγοντες και όχι στις επιδράσεις των αναισθητικών φαρμάκων στον εγκέφαλο».
Πολλές χειρουργικές επεμβάσεις απλά δεν θα ήταν δυνατές χωρίς αναισθησία, έναν αποτελεσματικό και ελεγχόμενο τρόπο απενεργοποίησης της συνείδησης στον εγκέφαλο - κάτι που μπορεί να συμβεί ακούσια σε περίπτωση κώματος.
Παρά την ευρεία χρήση της αναισθησίας, δεν ξέρουμε ακριβώς πως λειτουργεί με λεπτομέρειες, ακόμα κι αν ξέρουμε ακριβώς πως να το χρησιμοποιούμε με ασφάλεια. Υπάρχουν πολλές σκέψεις για το πώς αντιμετωπίζει ο εγκέφαλος αυτά τα φάρμακα, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένες αποδείξεις.
Τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας μπορεί να βοηθήσουν τους επιστήμονες στη θεραπεία και τη φροντίδα των ασθενών αλλά και στο να καταλάβουν καλύτερα τον εγκέφαλο και του τρόπου που ανταποκρίνεται στη διακοπή λειτουργίας του.
«Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος ανακτάται από καταστάσεις ασυνείδητου είναι σημαντικός κλινικά, αλλά μας δίνει επίσης μια εικόνα για τη νευρική βάση της ίδιας της συνείδησης», λέει ο αναισθησιολόγος George Mashour, από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
