Ο όρος εφιάλτης χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα όνειρο που προκαλεί μια δυνατή δυσάρεστη αισθηματική αντίδραση σε αυτόν που το βιώνει.
Η αντίδραση συνήθως είναι φόβος ή τρόμος, προκαλεί ακόμα και αισθήματα πόνου, πνιγμού και θανάτου, ενώ πολλές φορές δημιουργεί την αίσθηση ότι κάποιος πέφτει από μεγάλο υψόμετρο. Τέτοια όνειρα οφείλονται σε σωματικές διαταραχές όπως υψηλό πυρετό ή και σε ψυχολογικές διαταραχές όπως ψυχολογικό τραύμα και άγχος, ωστόσο τις περισσότερες φορές η εμφάνισή τους δεν έχει κάποια φανερή αιτία.
Τα όνειρα, γενικότερα, βοηθούν να αντιμετωπίζουμε παραγωγικά τα συναισθήματά μας, τις αναμνήσεις και άλλες πληροφορίες. Ο περιστασιακός εφιάλτης θεωρείται ένα όνειρο που είναι απλά πιο τρομακτικό ή ενοχλητικό. Οι εφιάλτες τείνουν να προκαλούνται από το χρόνιο στρες, το άγχος ή μερικές φορές ως αντίδραση σε ορισμένα φάρμακα.
Στην περίπτωση που κάποιος αντιμετωπίζει κανείς συχνά εφιάλτες, μπορεί να πρόκειται για κάποια διαταραχή ύπνου. Τα τρομακτικά όνειρα που συμβαίνουν τακτικά μπορούν να χαρακτηριστούν ως διαταραχή ύπνου εάν οι εφιάλτες προκαλούν εκτεταμένη ανησυχία στο άτομο για την ώρα του ύπνου, εάν οδηγούν σε αρκετές ενοχλήσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου και αν προκαλούν περαιτέρω προβλήματα είτε στον ύπνο είτε στην ψυχολογία.
Ορισμένοι παράγοντες που μας επηρεάζουν όταν είμαστε ξύπνιοι μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα όνειρά μας. Αυτοί περιλαμβάνουν ζητήματα που σχετίζονται με την υγεία και καθημερινές δραστηριότητές μας.
Η λέξη προέρχεται από τον Εφιάλτη τον Αθηναίο, για τον οποίο λεγόταν ότι οι άρχοντες και τα μέλη του Άρειου Πάγου, στην Αθήνα του Κίμωνα, έβλεπαν στα όνειρά τους. Ο Εφιάλτης ήταν γιος του Σοφωνίδη και θεωρούταν διαπρεπής πολιτικός στην Αρχαία Αθήνα, ενώ ήταν και μέντορας του Περικλή.
