Η περίφημη «πύλη του Άδη» στην αρχαία ελληνική πόλη της Ιεράπολης, στη Φρυγία - κοντά στο σημερινό Παμούκαλε της Τουρκίας - ενδέχεται να σκότωνε κυριολεκτικά όσους πλησίαζαν το ομώνυμο σπήλαιο, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη. Οι θρύλοι για τις πύλες του Άδη ήθελαν όσους πλησιάζαν πολύ κοντά στο βασίλειο του Κάτω Κόσμου να πέφτουν νεκροί.
Τώρα, μία ομάδα επιστημόνων από το γερμανικό πανεπιστήμιο Duisburg-Essen που ερεύνησε τον αρχαιολογικό χώρο κάτω από τον ναό του Πλούτωνα στην περιοχή, ανακάλυψε έναν «εντελώς υπαρκτό», γεωμορφολογικό λόγο για τους φημολογούμενους θανάτους, που ίσως να ξεκίνησαν και κάποιους από τους θρύλους.
Στο σπήλαιο, γνωστό ως «Πλουτώνειον», από τον θεό του Κάτω Κόσμου, Πλούτωνα, κάτω από τον ναό, οι επιστήμονες εντόπισαν ίχνη από πολύ μεγάλη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα, που ανά περιόδους άγγιζε ακόμα και το 91%. Είναι επομένως πολύ πιθανό, οι δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις που ανέβαιναν από βαθύτερα στρώματα της γης να ήταν όντως δολοφονικές για τους επισκέπτες. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Archaeological and Anthropological Sciences, μέχρι και σήμερα, οι αναθυμιάσεις διοξειδίου του άνθρακα από τα έγκατα της γης, είναι αρκετές για να εξοντώνουν όσα έντομα, πουλιά και μικρά θηλαστικά εισέρχονται στο σπήλαιο.
Την εποχή που το σπήλαιο μπορούσε να αποβεί μοιραίο ακόμα και για τους ανθρώπους, αντί ο κίνδυνος να αποτελέσει λόγο για να μην επισκεφθεί κανείς την πολη, συνετέλεσε στη δημιουργία ενός ολόκληρου μύθου που λειτούργησε ως πόλος έλξης για την περιοχή. Η λουτρόπόλη ιδρύθηκε τον δεύτερο αιώνα προ Χριστού και άκμασε για αρκετούς αιώνες πριν εγκαταλειφθεί και από τους τελευταίους κατοίκους της, τον 14ο αιώνα.
Ψηφιακή αναπαράσταση που απεικονίζει το πώς εικάζεται πως έμοιαζε στην αρχαιότητα η «πύλη του Άδη» Σήμερα, τα ερείπια της αρχαίας Ιεράπολης, άλλοτε ξακουστής για την ιδιαίτερη ομορφιά των καταρρακτών και των σπηλαίων της, προστατεύονται από την UNESCO ως μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το σπήλαιο κάτω από τον ναό του Πλούτωνα παραμένει, αυτή την περίοδο, κλειστό για τους επισκέπτες, αλλά μπορούν πάντα να δουν από κοντά τα αναρίθμητα ευρήματα της πόλης στο σύγχρονο αρχαιολογικό μουσείο της Ιεράπολης.
