Οι διαταραχές μνήμης προβληματίζουν ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους και γι’ αυτό το λόγο μπορούν να τους οδηγήσουν στο να χάσουν τον έλεγχο των οικονομικών τους.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με νεότερη μελέτη των επικεφαλής ερευνητών του Πανεπιστημίου Georgetown και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αποθεμάτων της Νέας Υόρκης, τα πέντε έτη πριν τη διάγνωση μιας διαταραχής μνήμης,  αυξάνεται η πιθανότητα καθυστέρησης των χρεών τους. Με απλά λόγια, αδυνατούν να διαχειριστούν τα χρήματά τους. Αυτή η οικονομική επιδείνωση, υποστηρίζουν οι ερευνητές, είναι άμεση συνέπεια της γνωστικής εξασθένησης που χαρακτηρίζει τη νόσο, ακόμη και στα αρχικά της στάδια.

Η μελέτη, η οποία εξέτασε ανώνυμα δεδομένα πιστωτικών αναφορών που συνδέονται με αιτήματα στο σύστημα υγείας Medicare για πάνω από δύο εκατομμύρια ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, παρουσιάζει μια σοβαρή κατάσταση: Κατά μέσο όρο, η βαθμολογία της πιστοληπτικής ικανότητας μειώθηκε κατά τέσσερις έως έξι μονάδες κατά το έτος πριν από τη διάγνωση, μια σημαντική πτώση, αν ληφθεί υπόψη ότι η βαθμολογία κυμαίνεται συνήθως από 300 έως 850 μονάδες. Ταυτόχρονα, η πιθανότητα καθυστέρησης πληρωμών χρέους αυξήθηκε κατά μία έως δύο ποσοστιαίες μονάδες. Ενώ αυτές οι αλλαγές μπορεί να φαίνονται μικρές, μπορεί να έχουν τεράστιες επιπτώσεις, οδηγώντας σε υψηλότερα επιτόκια, μειωμένη πρόσβαση σε πίστωση, ακόμη και σε κατάσχεση.

Ιδιαίτερα ανησυχητική ήταν η επίδραση στο χρέος από πιστωτικές κάρτες και στεγαστικά δάνεια, τις δύο μεγαλύτερες κατηγορίες χρέους για τους ηλικιωμένους Αμερικανούς. Όπως διαπίστωσε η μελέτη, μεταξύ των κατόχων πιστωτικών καρτών, η πιθανότητα καθυστέρησης ήταν 21% υψηλότερη δύο χρόνια πριν από τη διάγνωση με κάποια νευροεκφυλιστική νόσο. Για τους κατόχους ενυπόθηκων δανείων, το ποσοστό καθυστέρησης ήταν 11% υψηλότερο στο ίδιο χρονικό διάστημα, με τα ποσοστά να παραμένουν αυξημένα για χρόνια μετά τη διάγνωση.

«Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά ως προς τη σαφήνεια και τη συνέπειά τους», αναφέρει η οικονομολόγος υγείας και επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης, Carole Roan Gresenz, PhD, καθηγήτρια στη Σχολή Υγείας και στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής McCourt του Georgetown. «Η οικονομική ύφεση που παρατηρούμε αντικατοπτρίζει τη γνωστική εξασθένηση που βιώνουν αυτά τα άτομα: τα πιστοληπτικά αποτελέσματα μειώνονται σταθερά, τρίμηνο προς τρίμηνο, και η πιθανότητα καθυστέρησης αυξάνεται σταθερά όσο πλησιάζει η διάγνωση» προσθέτει.

Πώς εξηγείται 

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις για αυτή την οικονομική αδυναμία πριν από τη διάγνωση. Όπως διευκρινίζουν, η άνοια σε πρώιμο στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε κενά μνήμης, με αποτέλεσμα τα άτομα να ξεχνούν να πληρώσουν λογαριασμούς. Επιπλέον, επηρεάζεται και η λήψη οικονομικών αποφάσεων, οδηγώντας σε ριψοκίνδυνο δανεισμό ή σε μεγαλύτερες πιθανότητες οικονομικής εκμετάλλευσης. Ορισμένες αλλαγές στην προσωπικότητα που σχετίζονται με την πρώιμη νόσο Αλτσχάιμερ, όπως η μειωμένη συνείδηση και ο αυξημένος νευρωτισμός, μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.

Οι συγγραφείς της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη έγκαιρης ανίχνευσης της άνοιας, μια δύσκολη υπόθεση δεδομένης της σταδιακής εμφάνισης της νόσου. Προτείνουν ότι τα δεδομένα της πιστωτικής αναφοράς, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο. Οι αλγόριθμοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να επισημάνουν ασυνήθιστα μοτίβα – αύξηση των καθυστερήσεων, ακανόνιστος δανεισμός – ως έγκαιρα προειδοποιητικά σημάδια, οδηγώντας σε μια ιατρική αξιολόγηση.