Απώτερος στόχος των σχεδίων της Άγκυρας παραμένει η συνεκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων του Αιγαίου, σημειώνει στο Liberal, ο δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου.

Εξηγεί ότι το περιστατικό στα Ίμια ήταν αφενός μήνυμα για το επόμενο τουρκικό βήμα που εκτυλίχθηκε στη Κύπρο με τη ματαίωση της γεώτρησης της ΕΝΙ, και αφετέρου εντάσσεται στα ευρύτερα επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας για το Αιγαίο. «Η τωρινή κρίση στην κυπριακή ΑΟΖ είναι επανάληψη παλαιότερων στο Αιγαίο, όπου με την απειλή χρήσης βίας για τα 12 μίλια, κατάφεραν να παγώσουν τις έρευνες από το 1974», υπενθυμίζει ο κ. Νικολάου.

Ενόψει πάντως της κατάθεσης προσφορών τη προσεχή Δευτέρα 5 Μαρτίου στο διαγωνισμό για την έρευνα -εκμετάλλευση υδρογονανθράκων δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, εκτιμά ότι οι Τούρκοι δεν θα τολμήσουν ανάλογες προκλητικές κινήσεις με εκείνες της Κύπρου. Αναμένεται άλλωστε η συμμετοχή πολύ μεγάλων εταιρειών όπως της Exxon Mobil, η οποία έχει επίσης κερδίσει το διαγωνισμό στο οικόπεδο 10 της Κύπρου, με προσδοκίες για κοιτάσματα, εφάμιλλα του αιγυπτιακού Zohr. «Έχει πολλά να διακινδυνεύσει η Exxon αν αποσυρθεί από το τεμάχιο αυτό», σημειώνει ο κ. Νικολάου, υπενθυμίζοντας ότι οι ΗΠΑ δεν είναι Ιταλία, και ότι ο 6ος αμερικανικός στόλος βρίσκεται ήδη στη περιοχή.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

– Στα τέλη της εβδομάδας αναμένονται στη Λεμεσό, δύο ερευνητικά σκάφη της Exxon Mobil, για να προετοιμάσουν τις έρευνες στο οικόπεδο 10, που θα γίνουν το φθινόπωρο. Πιστεύετε ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει να παρεμποδίσει και αυτές τις έρευνες, όπως ακριβώς έκανε και με την ΕΝΙ; Και αν ναι, θα τα καταφέρει;

Η Exxon Mobil δεν είναι ΕΝΙ και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι Ιταλία. Σε ένα εξάμηνο περίπου από τώρα, η Exxon προγραμματίζει 2 γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10. Πολύ σύντομα προβλέπεται να αρχίσει η μελέτη με ειδικά σκάφη του βυθού στις θέσεις των γεωτρήσεων.

Νομίζω ότι η Τουρκία γνωρίζει ότι θα δυσκολευτεί να παρεμποδίσει την εξέλιξη των εργασιών με ‘’κανονιοφόρους’’ όπως έκανε με την ΕΝΙ. Ο έκτος αμερικανικός στόλος είναι στην περιοχή. Η Exxon Mobil έχει ήδη επενδύσει αρκετές δεκάδες εκατ. δολάρια για να κερδίσει τον διαγωνισμό για το τεμάχιο 10, να κάνει σεισμικά τριών διαστάσεων κλπ, για να είναι έτοιμη για τις γεωτρήσεις.

Έπειτα, τα προσδοκώμενα κοιτάσματα στην περίπτωση του τεμαχίου 10 αναμένεται να είναι πολύ μεγάλα και εφάμιλλα του αιγυπτιακού Zohr! Ήδη με την υπογραφή της σύμβασης η Exxon αναγνωρίζει τον νόμιμο ιδιοκτήτη του τεμαχίου 10, που δεν είναι άλλος από την Κυπριακή Δημοκρατία. Έχει λοιπόν πολλά να διακινδυνεύσει η Exxon αν αποσυρθεί.

– Άρα, λέτε ότι η Exxon, εκτός του ότι είναι άλλο μέγεθος από την ΕΝΙ, έχει και πολλά περισσότερα να χάσει αν κάνει πίσω…

Αυτή τη φορά μπορεί η Τουρκία να βρεθεί προ τετελεσμένων με άμεση εμπλοκή της μεγαλύτερης αμερικανικής εταιρίας πετρελαίου, με συνέπεια να κινδυνεύσει ή και να ματαιωθεί η υλοποίηση του στόχου της για συνεκμετάλλευση (μέσω των Τουρκοκυπρίων) των υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας και μεταφοράς τους στην Τουρκία.

Η ιταλική ΕΝΙ θεωρείται ο πιο αδύνατος κρίκος μεταξύ των μεγάλων εταιριών που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ. Στην περίπτωση του τεμαχίου 3 είναι στην ουσία μόνη της.

Πολύ πιθανό να έπαιξε ρόλο και το ότι η Ιταλία βρίσκεται σε εκλογική διαδικασία, οπότε η κυβέρνηση δεν μπορούσε να πάρει κρίσιμες αποφάσεις για να αντικρούσει την Τουρκία. Η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την συγκυρία και υλοποίησε την δυναμική παρέμβαση της (εντελώς παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο) στην ΑΟΖ της Κύπρου.

– Είναι επομένως πιθανό η Λευκωσία να επιλέξει ως στάση, την αναμονή ως τον Σεπτέμβριο, οπότε και θα έρθει η σειρά των Αμερικανών να «τρυπήσουν» το τεμάχιο 10;

Πολύ πιθανό να επιλέξει αυτή την στάση, αλλά το θέμα είναι αποκλειστικότητα και ευθύνη της Κυπριακής Κυβέρνησης η οποία γνωρίζει πολύ περισσότερα από τον καθένα μας και ζυγίζει τα πράματα.

– Σε κάθε περίπτωση ο σχεδιασμός της Άγκυρας είναι προφανής. Να μπει η συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων με τους Τουρκοκύπριους στο τραπέζι των συνομιλιών, πριν την λύση του Κυπριακού. Απέναντι λοιπόν σε αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι νεύρων, πως θα εξασφαλίσει η Λευκωσία ότι δεν θα πληγεί ή ακόμη και ναυαγήσει το ερευνητικό της πρόγραμμα;

Συμφωνώ όσον αφορά τους σχεδιασμούς της Τουρκίας. Η Τουρκία θέλει να οδηγήσει την Κυπριακή Δημοκρατία, με χρήση απειλών και βίας, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πριν από την όποια λύση του Κυπριακού, ώστε να εξασφαλίσει την συμμετοχή της ή τον διαμοιρασμό (μέσω των Τουρκοκυπρίων) των Κυπριακών κοιτασμάτων. Παραπέμπω όμως στην προηγούμενη απάντηση όσον αφορά τους χειρισμούς.

Βέβαια η Κύπρος δεν έχει στόλο και αεροπλάνα για να αντιμετωπίσει την Τουρκία. Με ψαρόβαρκες δεν αντιμετωπίζεις τις φρεγάτες. Έχει όμως το δίκαιο με το μέρος της, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνών οργανισμών και ο λαός της είναι συνηθισμένος στα δύσκολα.

– Ας μιλήσουμε για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Την ερχόμενη Δευτέρα κατατίθενται οι προσφορές για τους διαγωνισμούς στο Ιόνιο, αλλά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Μπορεί να δούμε τη τουρκική προκλητικότητα να εκδηλώνεται και εκεί, δηλαδή σε θέματα που άπτονται των ελληνικών πλέον ερευνών;

Δεν νομίζω ότι θα τολμήσουν οι Τούρκοι. Η Ελλάδα δεν είναι ξεβράκωτη. Εξ άλλου προβλέπεται συμμετοχή πολύ μεγάλων εταιριών. Ο πρωταρχικός στόχος της Τουρκίας είναι το Αιγαίο, όπου με τις κρίσεις του 1976 (ΧΟΡΑ), του 1987 (ΣΕΙΣΜΙΚ) και την απειλή χρήσης βίας (casus belli) για τα 12 μίλια, πάγωσαν τις έρευνες στο Αιγαίο από το 1974. Απώτερος στόχος των σχεδίων της Άγκυρας είναι η συνεκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων του Αιγαίου.

– Τι κρύβει ωστόσο κατά τη γνώμη σας ο πρόσφατος εμβολισμός του σκάφους του Λιμενικού στα Ίμια, και η γενικότερη πίεση στη περιοχή; Το ρωτώ σε σχέση πάντα με τις έρευνες υδρογονανθράκων στο Αιγαίο…

Νομίζω ότι αφενός εντάσσεται στα ευρύτερα επεκτατικά σχέδια της Άγκυρας για το Αιγαίο και αφετέρου ότι οι Τούρκοι ήθελαν να στείλουν μήνυμα για το επόμενο βήμα τους, το οποίο αμέσως μετά εκτυλίχθηκε στην Κύπρο με την ματαίωση της γεώτρησης «Σουπιά» στο τεμάχιο 3.

Η Τουρκία έχει αποδείξει ότι έχει γραμμένο στα παλαιότερα των υποδημάτων της το διεθνές δίκαιο της Θάλασσας και τις διεθνείς συνθήκες, τα οποία ερμηνεύει κατά το δοκούν, χρησιμοποιώντας την ισχύ της. Αυτά για να μαθαίνουμε μαθήματα από την ιστορία, γιατί η τωρινή κρίση στην Κυπριακή ΑΟΖ είναι επανάληψη προηγούμενων στο Αιγαίο.

Τέλος θέλω να επισημάνω ότι η απόλυτη εξάρτηση της Τουρκίας από εισαγόμενους υδρογονάνθρακες, (Ρωσία 55%- Ιράν 18%), σε συνδυασμό με τα νέο-οθωμανικά της σχέδια να γίνει περιφερειακή δύναμη στην περιοχή, την καθιστούν εξαιρετικά επιθετική στην εύρεση ενεργειακών πηγών με την διεκδίκηση των κυπριακών υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

*Ο Δρ Κωνσταντίνος Νικολάου είναι Γεωλόγος Πετρελαίων, Μέλος ΔΣ Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ).