Όλα αλλάζουν με το νέο έτος, που μπήκε υποσχόμενο μεγάλες ανατροπές, στην Ελλάδα, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο! Η παγκόσμια Οικονομία, θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, σε αγορές και αξία παραγώγων, που θα συνοδευτούν από τις μεγάλες πολιτικές αλλαγές, που φέρνουν οι εκλογές σε Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία και ίσως την Ιταλία.
Ο κόσμος, περιμένει με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις από τις ΗΠΑ και τις αλλαγές στην Οικονομία και την εξωτερική πολιτική, που θα φέρει η ανάληψη της Προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι Ρώσοι στην ισχυρότερη θέση, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, αναμένεται να εκμεταλλευθούν την στροφή των ΗΠΑ προς το εσωτερικό και να «σπάσουν» τις Οικονομικές κυρώσεις.
Κίνδυνοι και ευκαιρίες, κάνουν το 2017, να περιγράφεται από τους διεθνείς αναλυτές, ως χρονιά αλλαγής, που κρύβει και πολλούς κινδύνους. Από τη γνωστή «δεξαμενή σκέψης» (think tank) Stratfor, η ανάλυση για το επόμενο έτος, αναφέρει ένα δύσκολο έτος, με σημαντικές αναταράξεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς όλοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με την άνοδο του εθνικισμού, τη «χρυσή ευκαιρία» της Ρωσίας και την «κούραση» των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Όλα αυτά, την ώρα που στη Μέση Ανατολή οι εξελίξεις τρέχουν γύρω από το πετρέλαιο, το οποίο μετά την νέα συμφωνία για μείωση της παραγωγής, αναμένεται να ακριβύνει. Μεγάλο ερωτηματικό υπάρχει πάνω από την πορεία του Χρηματοπιστωτικού τομέα και το αύριο των τραπεζών, που ειδικά στην Ευρώπη, ξεκινούν το νέο έτος με ανοιχτές πληγές.
Μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος του αναπτυγμένου κόσμου και κάθε χρόνο γίνεται εντονότερη, είναι η τάση της γήρανσης του πληθυσμού, που συνοδεύεται με μείωση της παραγωγικότητας.
Ρίχνει ταχύτητα η Κίνα και αλλάζει το πρόσωπο της παγκόσμιας Οικονομίας
Στην Ασία, οι αμερικανοί αναλυτές, βλέπουν συνέχιση στην περσινή οικονομική επιβράδυνση της Κίνας! Οι εξελίξει στην Ασία, επηρεάζουν το σύνολο της παγκόσμιας Οικονομίας, καθώς όσο λιγότερα παράγει η Κίνα, τόσο μειώνεται η ζήτηση για πρώτες ύλες, κάτι που ασκεί μεγάλες πιέσεις σε όλες τις χώρες που έχουν εξάγουν προς σε αυτή.
Μετά από δεκαετίες ανάπτυξης που έσπαγε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, η Κίνα προσπαθεί να ανεβάσει την οικονομία της «στην αλυσίδα της αξίας, προκειμένου να παράγει και να συναρμολογήσει η ίδια όσα μέχρι τώρα εισήγαγε, με πρόθεση να πουλά στην κινεζική αγορά». Οι «πόνοι» μετασχηματισμού της κινεζικής Οικονομίας, στέλνουν δονήσεις σε όλη την παγκόσμια Οικονομία.
Οι ΗΠΑ κλείνονται στον εαυτό τους;
Την ίδια στιγμή, στις ΗΠΑ, ο μηχανισμός δείχνει κουρασμένος. Μετά το 2001 που μετά από μια καταστροφική επίθεση στο έδαφός της, επεκτάθηκε υπερβολικά σε πολέμους στον Ισλαμικό κόσμο, και τώρα θέλει να επιστρέψει και να διορθώσει την κατάσταση στο «σπίτι» της.
Πράγματι, το βασικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ήταν η ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τις υποχρεώσεις τους στο εξωτερικό, θα βάλει άλλους να επωμιστούν μεγαλύτερο βάρος για την άμυνά τους, και θα αφήσει τις ΗΠΑ να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας.
Ο Μπαράκ Ομπάμα, βεβαίως, έχει ήδη ενεργοποιήσει αυτή την τάση. Υπό την προεδρία του, οι ΗΠΑ επέδειξαν εξαιρετική αυτοσυγκράτηση στη Μέση Ανατολή προσπαθώντας ταυτόχρονα να επικεντρωθούν στις πιο μακροπρόθεσμες προκλήσεις –μια στρατηγική που κατά καιρούς λειτούργησε σε βάρος του Ομπάμα, όπως φάνηκε από την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους. Η βασική διαφορά μεταξύ του «δόγματος» του Ομπάμα και της απαρχής του «δόγματος» Τραμπ είναι πως ο Ομπάμα εξακολουθούσε να πιστεύει στη συλλογική ασφάλεια και στο εμπόριο ως μηχανισμούς για τη διατήρηση της παγκόσμιας τάξης.
Ο Τραμπ πιστεύει πως οι θεσμοί που διέπουν τις διεθνείς σχέσεις είναι «ελαττωματικοί» στην καλύτερη περίπτωση, και περιοριστικοί για τα αμερικανικά συμφέροντα στην χειρότερη περίπτωση.
Όποια και αν είναι η προσέγγιση, το «μάζεμα» είναι εύκολο να γίνει στα λόγια, αλλά δύσκολο στην πράξη, για μια παγκόσμια υπερδύναμη. Όπως είχε πει ο Γούντροου Γουίλσον, «Οι Αμερικάνοι είναι συμμετέχοντες, είτε μας αρέσει είτε όχι, στη ζωή του κόσμου».
Τα λόγια αυτά της Αμερικανικής εικόνας για τον ιδεαλισμό ισχύουν ακόμα και τώρα που ο ρεαλισμός «σφίγγει τον κλοιό» γύρω από τον κόσμο.
Η αναθεώρηση εμπορικών σχέσεων με τον τρόπο που σκοπεύει να τις αναθεωρήσει η Ουάσινγκτον, για παράδειγμα, μπορεί να ήταν εφικτή πριν από μερικές δεκαετίες, όμως πλέον δεν είναι εφικτή στη σημερινή και εξελισσόμενη παγκόσμια τάξη, όπου τα τεχνολογικά επιτεύγματα στη μεταποίηση προχωρούν με ταχύ ρυθμό και οι οικονομίες –μεγάλες και μικρές- είναι αλληλοσυνδεόμενες στις παγκόσμιες αλυσίδες προμηθειών.
Αυτό σημαίνει πως οι ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να κάνουν σαρωτικές και ξαφνικές αλλαγές στην Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής. Μάλιστα, ακόμα και αν υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας, η Βόρεια Αμερική θα εξακολουθήσει να έχει στενότερους εμπορικούς δεσμούς μακροπρόθεσμα.
Εμπορικός πόλεμος Κίνας – Αμερικής;
Ωστόσο, οι ΗΠΑ θα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο να επιβάλουν επιλεκτικά εμπορικά εμπόδια στην Κίνα, ιδιαίτερα στον τομέα των μετάλλων. Και ο κίνδυνος κλιμάκωσης της εμπορικής έντασης με το Πεκίνο θα έχει μεγάλες επιπτώσεις.
Η προθυμία της Ουάσινγκτον να αμφισβητήσει την πολιτική της «Μίας Κίνας» -κάτι που έκανε για να αποσπάσει εμπορικές παραχωρήσεις από την Κίνα- θα έχει κόστος: το Πεκίνο θα θέσει τους δικούς του μοχλούς στο εμπόριο και την ασφάλεια, που αναπόφευκτα θα παρασύρουν τις ΗΠΑ στο «θέατρο» του Ειρηνικού.
Όμως ο χρόνος δεν είναι σωστός για μια εμπορική διένεξη. Ο Τραμπ θα προτιμούσε να επικεντρωθεί σε ζητήματα στο εσωτερικό των ΗΠΑ και ο κινέζος πρόεδρος Xi Jinping θα προτιμούσε να επικεντρωθεί στην συγκέντρωση πολιτικής εξουσίας εν όψει του 19ου Συνεδρίου του Κόμματος. Άρα, η οικονομική σταθερότητα θα έχει προτεραιότητα έναντι της μεταρρύθμισης και της αναδιάρθρωσης.
Αυτό σημαίνει πως το Πεκίνο θα αυξήσει τις επενδύσεις, ακόμα και αν αυτό αυξάνει το επίπεδο του εταιρικού χρέους της Κίνας σε επικίνδυνα ύψη.
Μπαράζ εκλογών στην Ευρώπη
Κρίσιμό έτος για την Ευρώπη, χαρακτηρίζει το 2017, το Stratfor. Οι «στυλοβάτες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γαλλία, Γερμανία και ενδεχομένως στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, την Ιταλία, θα επηρεάσουν η μια την άλλη και θα απειλήσουν την ίδια την ύπαρξη της ευρωζώνης.
Όπως γράφουν οι ίδιοι αναλυτές, εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση στο τέλος θα διαλυθεί. Το ερώτημα για το 2017 είναι σε ποιον βαθμό οι εκλογές αυτές θα επιταχύνουν αυτή τη διάλυση. Είτε νικήσουν οι μετριοπαθείς το 2017, είτε οι ακραίοι, η Ευρώπη θα συνεχίσει να οδεύει προς διάλυση και δημιουργία περιφερειακών μπλοκ.
Η μεγάλη ευκαιρία της Ρωσίας!
Με το 2016, να έκλεισε αφήνοντας την Ρωσία σημαντικά ενισχυμένη, οι αναλυτές από τις ΗΠΑ, βλέπουν ότι ο διχασμός στην Ευρώπη θα αποτελέσει «χρυσή ευκαιρία» για τους Ρώσους, οι οποίοι θα μπορέσουν να «σπάσουν» την Ευρωπαϊκή ενότητα στις κυρώσεις το 2017 και θα έχει μεγαλύτερο περιθώριο να ενισχύσει την επιρροή της στις συνοριακές χώρες.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ, να αναλαμβάνει στις ΗΠΑ, οι Αμερικανοί ίσως να είναι πιο «ανοικτοί» σε χαλάρωση των κυρώσεων και σε κάποια συνεργασία στη Συρία, καθώς θα προσπαθήσει να αποκλιμακώσει την σύγκρουση με τη Μόσχα. Η Ρωσία θα συνεχίσει να ενισχύει τις άμυνες της και να δημιουργεί «πατήματα» σε διάφορα θέατρα επιχειρήσεων, από τον κυβερνοχώρο μέχρι τη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, θα συνεχίσουν να προσπαθούν να περιορίσουν τη Ρωσική επέκταση.
Ως μέρος αυτής της στρατηγικής, η Ρωσία θα συνεχίσει να κάνει την «χαλάστρα» και τον «ειρηνοποιό» στη Μέση Ανατολή προκειμένου να διαπραγματευτεί με τη Δύση. Αν και μια ειρηνευτική συμφωνία στη Συρία παραμένει «άπιαστη», η Ρωσία θα μείνει κοντά στην Τεχεράνη καθώς οι σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν θα επιδεινώνονται.
